Năm 2022, chị thể hiện thành công hình tượng bà Hoàng Thị Loan - thân mẫu của Bác Hồ trong vở nhạc kịch "Người cầm lái" - tác phẩm giành giải Xuất sắc tại Liên hoan Ca múa nhạc chuyên nghiệp toàn quốc.
Vì lẽ đó, khi Nghệ sĩ Ưu tú Cao Ngọc Ánh thực hiện nhạc kịch "Lửa từ Đất" với vai trò Đạo diễn âm nhạc do nhạc sĩ Minh Đạo đảm nhận, lấy cảm hứng từ cuộc đời của ông Nguyễn Ngọc Vũ – Bí thư Thành ủy Hà Nội chính thức đầu tiên, Nghệ sĩ Ưu tú Thanh Tâm đã được tin tưởng, giao vai bà Đàm Thị Lan, mẹ của chiến sĩ cách mạng Nguyễn Ngọc Vũ.
Người mẹ Việt Nam anh hùng
Theo Tổng đạo diễn Cao Ngọc Ánh, ngôi nhà của cha mẹ ông Nguyễn Ngọc Vũ là một trong những cơ sở bí mật của Thành uỷ in truyền đơn, tài liệu bí mật của Đảng bộ.
Nghệ sĩ Ưu tú Thanh Tâm đảm nhận vai bà Đàm Thị Lan - mẹ ông Nguyễn Ngọc Vũ
Đặc biệt phải nói đến bà Đàm Thị Lan là một người mẹ Việt Nam hiền hậu, đảm đang, tháo vát. Bà đã theo sát từng bước chân của con trai, tham gia tất cả các hoạt động của tổ chức cách mạng như in ấn, rải truyền đơn. Các cuộc họp bí mật của con và đồng đội đều được bà canh gác cẩn thận. Thậm chí trong nhiều trường hợp nguy cấp bà còn nhanh trí dũng cảm giải vây cho các đồng chí trốn thoát. Có lần bà cải trang cho đồng chí Đặng Xuân Khu (tức đồng chí Trường Chinh) đóng giả đầu bếp đi chợ để thoát ra ngoài.
Ngày 6/12/1930, đồng chí Nguyễn Ngọc Vũ bị bắt, biết đồng chí là Bí thư thành uỷ, kẻ thù đã tra tấn hết sức dã man. Dưới đòn thù ác hiểm, Nguyễn Ngọc Vũ đã chết đi, sống lại nhiều lần nhưng vẫn một lòng một dạ giữ vững khí tiết của người cộng sản.
Bà Đàm Thị Lan xót thương con đến cháy ruột cháy gan. Thế nhưng bà không yếu đuối gục ngã mà vẫn bình tĩnh kiên cường hành động để cứu con. Hàng ngày, bà tìm cách tiếp tế, chăm sóc cho con phần nào đỡ đuối sức nhưng quan trọng hơn cả là đã an ủi động viên, tiếp thêm sức mạnh cho con giữ vững ý chí, dù kẻ thù có độc ác đến đâu thì hy sinh chứ không chịu khuất phục.
Ngày 28/9/1931 tại Hà Nội, Hội đồng đề hình đã mở phiên toà án xử 17 tù cộng sản, Nguyễn Ngọc Vũ bị kết án 20 năm tù khổ sai. Với chế độ nhà tù khắc nghiệt và bị tra tấn hết sức dã man đầu năm 1932, Nguyễn Ngọc Vũ đã hy sinh tại Hỏa Lò, khi vừa tròn 24 tuổi.
Bốn năm sau, chồng mất, gánh nặng gia đình đè nặng lên vai bà Đàm Thị Lan song bà đã vượt qua mọi khó khăn thử thách nuôi các con khoẻ mạnh, khôn lớn và tiếp nối truyền thống gia đình, đóng góp cho Tổ quốc.
Với Tổng đạo diễn Cao Ngọc Ánh, câu chuyện về ông Nguyễn Ngọc Vũ cũng là câu chuyện về một người mẹ Việt Nam quả cảm, kiên cường luôn hết lòng yêu thương, bảo vệ con trong mọi nguy nan, nghịch cảnh.
Cạn nước mắt diễn vai người mẹ
Nghệ sĩ Ưu tú Thanh Tâm trong buổi họp báo vở Nhạc kịch "Lửa từ Đất"
Xúc động, tự hào khi được vào vai bà Đàm (mẹ của nhân vật Nguyễn Ngọc Vũ), nghệ sĩ Thanh Tâm cho biết chị thực sự được hóa thân vào nhân vật.
"Tôi cũng là một người Hà Nội, cũng được mẹ đưa xuống hầm trú bom đạn, chứng kiến những lúc gian khó và sự phát triển hàng ngày của mảnh đất này. Do đó, tôi yêu vô cùng mảnh đất này, từng hàng cây góc phố như là máu thịt của tôi. Tôi muốn làm một điều gì đó cho Hà Nội. Vì vậy khi vào vai này, một người mẹ có vai trò sinh ra và giáo dục, nuôi dưỡng tình yêu đất nước của Nguyễn Ngọc Vũ đồng thời lại cùng con hoạt động cách mạng, góp phần giác ngộ các tầng lớp Nhân dân đi theo con đường đấu tranh giành quyền sống cho Nhân dân mình tôi cảm thấy rất hạnh phúc và tự hào," chị bày tỏ.
Là một nghệ sĩ gạo cội song chị cũng gặp phải thách thức, áp lực lớn, đó là phải kết hợp 3 yếu tố: Diễn xuất, thanh nhạc và hình thể cùng lúc trên sân khấu.
Mỗi buổi tập, chị đều phải dành thời gian tập luyện hình thể, vũ đạo vì Tổng biên đạo – Nghệ sĩ Nhân dân Trần Ly Ly yêu cầu rất cao về chuyên môn.
"Có những đoạn phải va đập, tương tác với bạn diễn trên sân khấu chẳng hạn cảnh bà Đàm ứng phó với lính Pháp, tôi phải điều chỉnh hơi thở, để có thể vận động mà không ảnh hưởng đến phần hát," nghệ sĩ Thanh Tâm chia sẻ.
Với chị, phần khó nhất là giữ được giọng hát trong những phân cảnh xúc động, chẳng hạn như khi mẹ Đàm Thị Lan hát ru Nguyễn Ngọc Vũ hay chăm sóc con khi con bị tra tấn dã man... Có những lúc nghệ sĩ Thanh Tâm đã khóc nấc lên vì không thể kìm nén cảm xúc.
"Bà Đàm đã lấy của tôi rất nhiều nước mắt. Tôi đã dành toàn bộ năng lượng của mình cho vai diễn. Có những ngày, tôi mất rất lâu mới có thể thoát ra khỏi cảm xúc của nhân vật," nghệ sỹ tâm sự.
Nữ nghệ sĩ đam mê đến nỗi "huy động" cả gia đình vào việc tập thoại. Hàng ngày, chị cũng dành nhiều thời gian trong phòng riêng, nghe đi nghe lại các aria trong vở nhạc kịch để thấm đẫm tinh thần tác phẩm, từ đó có thể truyền tải một cách trọn vẹn và cảm xúc nhất hình tượng người mẹ của đồng chí Nguyễn Ngọc Vũ.