Nhộn nhịp thị trường đổi tiền lẻ dịp cận Tết 2020: Đổi 1 triệu mất phí dịch vụ 3 triệu

Những ngày cuối năm, trên mạng xã hội liên tục xuất hiện những "chợ đen" đổi tiền lẻ hoạt động khá sôi nổi nhằm phục vụ nhu cầu đổi tiền lẻ, tiền mới dịp Tết Nguyên đán Canh Tý 2020. Dù mỗi lần đổi tiền trên chợ mạng sẽ phải gánh một khoản phí "cắt cổ" nhưng không ít người dân vẫn chấp nhận thay vì tìm tới các ngân hàng.

Không chỉ xuất hiện các điểm kinh doanh đổi tiền lẻ, tiền mới ở các cổng đền chùa hay trên các tuyến phố mà trên mạng xã hội không ít tài khoản đăng đàn đổi tiền công khai, với nhiều mức phí cũng được niêm yết rõ ràng với mức khác nhau.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, với những tờ tiền mệnh giá từ 5.000 đồng trở xuống thì có mức phí đổi cao hơn hẳn, thậm chí có thể gấp đôi hoặc gấp 3 so với bình thường.

Bên cạnh đó, không ít tài khoản chia sẻ hình ảnh những cọc tiền mới cứng kèm theo lời quảng cáo, "Tiền mới cứng còn nguyên sê-ri, nguyên đai, nguyên kiện của ngân hàng. Anh, chị có nhu cầu có thể đến nhận tiền trực tiếp hoặc có ship COD quanh khu vực Hà Nội. Nếu đổi càng nhiều, phí đổi càng giảm. Năm nay tiền rất khan hiếm, cả nhà đổi sớm để được giá tốt nhé ạ". Tuy nhiên, mức phí đổi tiền ra sao thì đều được các tài khoản yêu cầu trao đổi qua tin nhắn.

Thế nhưng, như một chiêu câu khách, không ít người đã sẵn sàng công khai mức phí dịch vụ đổi tiền với các mệnh giá khác nhau.

Liên hệ với tài khoản P.P. - một người chuyên dịch vụ đổi tiền lẻ, tiền mới cho biết, "Năm nay phí đổi tiền xấp xỉ mọi năm. Càng những ngày cận Tết phí đổi tiền sẽ càng cao. Bên mình đổi mọi mệnh giá từ 1.000 đồng trở lên. Đổi số lượng càng nhiều thì phí càng giảm". Người này còn khẳng định số lượng bao nhiêu cũng có, đại lí nhận đổi sỉ trên khắp các tỉnh thành miền Bắc.

Theo khảo sát, phí để đổi tờ 5.000 đồng là 4%; phí để đổi tờ 2.000 đồng là 8%; phí để đổi tờ 1.000 đồng là 12%. Các loại tiền polyme có mệnh giá 10.000 đồng, 20.000 đồng là 5%, 50.000 đồng có mức phí đổi là 3%.

Đặc biệt theo khảo sát của chúng tôi, tiền 500 đồng khá khan hiếm. Do vậy một tài khoản đã đăng đàn tuyên bố mình có lượng lớn tiền 500 đồng mới tuy nhiên phí dịch vụ đổi là 300% (Tức là cứ 1 triệu đồng mệnh giá 500 đồng sẽ mất 3 triệu đồng phí dịch vụ) khiến nhiều người choáng váng.

Bên cạnh đó, ngoài dịch vụ đổi tiền mới, tiền lẻ đủ các mệnh giá như nêu trên, hiện trên thị trường còn cung cấp dịch vụ bán các bộ sưu tập tiền giấy, đồng 2 USD may mắn và nhiều loại tiền quà tặng của các quốc gia khác nhau phục vụ nhu cầu mừng tuổi đầu năm. Phí đổi một tờ 2 USD hiện được giao dịch phổ biến khoảng 60.000 đến 65.000 đồng, cao hơn nhiều so với giá mua - bán USD tại các ngân hàng thương mại.

Năm Canh Tý nên các tờ tiền in hình chuột cũng được nhiều người săn đón và là mặt hàng hút khách. Không ít người tìm mua để lì xì đầu năm mới lấy hên. Ví như tờ tiền hình con chuột Macao 100 mạ vàng, tờ tiền Trung Quốc in hình chuột đều có giá 20.000 đồng/tờ.

Thế nhưng, đồng 2 USD in hình chuột luôn được quan tâm hơn cả. Được giới thiệu do bộ Tài chính Mỹ phát hành tờ tiền 2 USD in hình con chuột năm 2020 có giá cũng không hề rẻ, được rao bán với giá 200.000 đồng/ tờ. Kèm theo đó là cam kết, "Bộ tiền có giấy chứng nhận được in phản quang kẹp chung với bao lì xì đỏ đặc trưng".

Bên cạnh đó, những tờ tiền của các nước trên thế giới cũng được rao bán như tiền Nigeria 20 Naira UNC Polymer giá 60.000 đồng/tờ, tiền Greece Hy Lạp 100 Drachmai giá 65.000 đồng, tiền Hongkong 20 Dollars giá 140.000 đồng/tờ,... Một số loại bao lì xì độc lạ, in hình mèo thần tài hoặc gắn hình thần tài mạ vàng cũng đang rao bán từ 150.000 - 500.000 đồng/chiếc.

Không ít cửa hàng còn tung nhiều chiêu khuyến mãi như tặng thêm bao lì xì đỏ 2020 kèm theo phơi nilon bảo quản tờ tiền.

Trước việc đổi tiền lẻ tràn lan với phí dịch vụ cao ngất ngưởng, Ngân hàng Nhà nước chủ trương không phát hành nhiều tiền mới in mệnh giá nhỏ ra lưu thông dịp Tết Nguyên Đán nhằm tránh lãng phí và các tiêu cực phát sinh.

Theo pháp luật hiện hành, hoạt động đổi tiền lẻ nhằm hưởng % chênh lệch là hành vi trái pháp luật và bị nghiêm cấm. Nếu người nào thực hiện các hành vi đổi tiền không đúng quy định như: Đổi tiền có phí, đổi tiền không đúng mệnh giá… sẽ bị xử phạt hành chính với mức thấp nhất là 20 triệu đồng.

Cụ thể, theo điểm a khoản 5 Điều 30 Nghị định 96/2014/NĐ-CP: Phạt tiền từ 20 - 40 triệu đồng đối với hành vi thực hiện đổi tiền không đúng quy định của pháp luật. Mức phạt này áp dụng cho các cá nhân vi phạm, tổ chức vi phạm sẽ bị phạt gấp 02 lần.

Theo Điều 4 Thông tư 25/2013/TT-NHNN, tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông gồm: Tiền rách nát, hư hỏng do quá trình lưu thông; Tiền rách nát, hư hỏng do quá trình bảo quản; Tiền bị lỗi kỹ thuật do quá trình in, đúc của nhà sản xuất. Với các trường hợp này khi có nhu cầu, khách hàng đến Ngân hàng Nhà nước chi nhánh, Sở Giao dịch Ngân hàng Nhà nước, đơn vị thu đổi sẽ thực hiện thu đổi.

Theo điểm a khoản 2 Điều 30 Nghị định 96/2014/NĐ-CP, từ chối đổi tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông cho khách hàng bị phạt từ 5 - 10 triệu đồng. Theo đó, các Ngân hàng không được từ chối đổi tiền lẻ cũ, hỏng cho khách hàng trừ trường hợp không đủ điều kiện được đổi. Khi đó, Ngân hàng Nhà nước chi nhánh, Sở Giao dịch Ngân hàng Nhà nước, đơn vị thu đổi trả lại cho khách hàng và thông báo lý do.