Nhiều tài xế container tố bị “bẫy” khi chở thanh long sang cửa khẩu

Những ngày qua, nhiều tài xế container phản ánh về việc bị đối tác lừa, giam xe, ép bồi thường khi vận chuyển thanh long… từ Việt Nam qua cửa khẩu Tân Thanh (Lạng Sơn) sang Trung Quốc.

Nguy cơ từ những hợp đồng mập mờ

Mới đây, ông Hà Ngọc Duyên (SN 1984, quê Gia Lai) – tài xế lái xe cho chủ hàng ở Lâm Đồng – đã gửi đơn trình báo đến Công an tỉnh Lâm Đồng, Viện Kiểm sát và các cơ quan báo chí, tố cáo việc bị chiếm giữ xe, đòi bồi thường vô lý hơn 200 triệu đồng sau chuyến hàng.

Theo trình bày của ông Duyên, ngày 20-9, ông điều khiển xe container của bà Huỳnh Thị Phúc (ngụ phường Phú Thủy, Lâm Đồng) đến bốc 1.352 thùng thanh long tại vựa Bình Thuận Phát (xã Tuyên Quang, tỉnh Lâm Đồng) do bà Phạm Oanh làm chủ. 

Toàn bộ lô hàng được vận chuyển ra cửa khẩu Tân Thanh để xuất sang Trung Quốc, với giá cước 120 triệu đồng, trong đó 40 triệu đồng đã được tạm ứng phí vận chuyển.

Ngày 26-9, xe đến cửa khẩu nhưng phía đối tác là thương lái Trung Quốc do người tên Hằng, đại diện cho thương lái nhận hàng tại cửa khẩu, cho rằng hàng bị "vàng cháy", từ chối nhận và yêu cầu bốc hàng ngược lại container.

Một tuần sau phải để xe chạy lạnh, bất ngờ lúc không có tài xế trên xe thì phía thương lái bên kia cửa khẩu lại âm thầm bốc hàng đi, chỉ để lại 23 thùng.

Trao đối với phóng viên, bà Hằng, người đại diện cho thương lái nhận hàng tại cửa khẩu, cho biết phải quay lại bốc hàng sau nhiều ngày là để... cứu xe hàng không bị đổ bỏ.

"Hàng càng vàng nhiều, phải đổ đi, lái xe phải bù nhiều quá thì bắt buộc trong chợ đầu trong (tức phía Trung Quốc) chở đi… Đối với công hàng này đã có vấn đề như vậy thì vào chợ trong làm sao mà bán được. Nhưng mà trường hợp này không lẽ lại đổ đi, cứu được đồng nào thì cứu. Chứ trường hợp này đổ một xe hàng 500 triệu thì lái xe có bù nổi 500 triệu không?" – bà Hăng nói.

Tuy nhiên, bên phía nhà xe bác bỏ lập luận này vì cho rằng ngay từ đầu khi công hàng tới cửa khẩu thì họ đã đề nghị kiểm tra, nếu những thùng hàng nào bị vàng thì bỏ lại và nhà xe sẽ đền ngay lập tức lúc đó. "Thế nhưng, phía thương lái không chịu sang hàng ngay lúc đó mà bắt phải chạy lạnh một tuần sau đó đưa vào nội địa để tiêu thụ rồi quay ngược trở lại bắt đền 230 triệu" – bà Phúc nói.

Vẫn theo phái nhà xe, khi xong việc vận chuyển thì trách nhiệm của nhà xe là giải quyết ngay khi hàng vận chuyển rời khỏi xe, giao cho đối tác. Còn việc bên phía cửa khẩu họ đưa đi tiêu thụ sau đó quay ngược trở lại thì nhà xe không có trách nhiệm.

Điều bất thường, theo ông Duyên, toàn bộ số hàng "hư hỏng" chỉ chiếm 23 thùng trong tổng số hơn 1.352 thùng, phần lớn còn lại đã được đối tác đưa đi tiêu thụ. Tuy vậy, nhóm người liên quan vẫn vin vào lý do hàng hỏng để ép bồi thường. Các cuộc gọi về vựa Bình Thuận Phát và người môi giới tên Sơn đều không được giải quyết; thậm chí, bà Oanh còn thách thức "muốn kiện đâu thì kiện".

Riêng đối với bà Oanh, đại diện vựa thanh long Bình Thuận Phát, phóng viên đã liên hệ nhưng người này cho biết không phát ngôn trên báo chí.

Cần làm rõ dấu hiệu lừa đảo, cưỡng đoạt tài sản

Ông Duyên cho rằng vụ việc có dấu hiệu cưỡng đoạt tài sản dưới hình thức "bồi thường thiệt hại", đồng thời nghi ngờ có sự núp bóng của người nước ngoài trong hoạt động mua bán nông sản. "Bà Oanh nói chỉ làm thuê cho 'ông chủ Trung Quốc', nhưng hợp đồng lại đứng tên bà ấy. Vậy ai thực sự điều hành?" – đơn của ông Duyên nêu.

Thực tế, tình trạng tài xế bị lừa khi chở hàng nông sản xuất khẩu sang Trung Quốc không còn hiếm. Trước đó, báo chí liên tục phản ánh tình trạng nhiều tài xế bị giữ xe, ép đền hàng, thậm chí đe dọa hành hung.

Hầu hết đều rơi vào các kịch bản tương tự: hợp đồng lỏng lẻo, không rõ người chịu trách nhiệm, hàng bị cho là "hư", rồi xe bị giữ lại để buộc nộp tiền chuộc.

Ông N.Q.L., một chủ xe container ở Bình Thuận, cho biết: "Chở hàng đi cửa khẩu giờ như đánh bạc. Nếu gặp đầu mối uy tín thì không sao, còn trúng phải đường dây cò mồi, lái xe dễ bị sập bẫy, mất trắng".

Các hiệp hội vận tải hàng hóa cho rằng lỗ hổng pháp lý trong giao dịch biên giới, cùng việc phụ thuộc vào "cò hàng", "cò container" khiến nhiều tài xế, doanh nghiệp nhỏ lâm cảnh dở khóc dở cười.

Không ít trường hợp phải cắm sổ đỏ, vay ngân hàng mua xe, giờ bị giữ xe cả tháng, vừa mất vốn vừa mất uy tín.

Hiện, Công an tỉnh Lâm Đồng đã mời đại diện vựa thanh long Bình Thuận Phát, chủ xe và lái xe container trong vụ việc để làm rõ các tố cáo.