Nhà văn Hoàng Anh Tú nói về quan điểm Trung thu thời nay ngày càng nhạt: "Là tại chúng ta cả thôi!"

Một mùa Trung thu nữa lại sắp đến. Nhiều người cho rằng khác với ngày xưa, Trung thu thời nay không còn sự chờ mong, không còn những niềm vui đếm ngược đến ngày trăng rằm. Theo thời gian, chúng ta có nhiều điều kiện kinh tế để sắm sửa chuẩn bị tươm tất cho Trung thu, song người ta lại thờ ơ với dịp đặc biệt này vì muôn vàn lý do.

Trước những ý kiến cho rằng Trung thu thời nay ngày càng nhạt màu, nhà văn Hoàng Anh Tú đã có góc nhìn riêng về câu chuyện này. Mà theo anh, dù bạn gọi là "Trung thu nay" hay "Trung thu xưa" thì ngày lễ ấy vẫn vẹn nguyên giá trị và chẳng có gì thay đổi, có chăng điều thay đổi là chính chúng ta!

Nhà văn Hoàng Anh Tú

Cha mẹ lãng quên Trung thu xưa, thì sao con cái biết niềm hạnh phúc Trung thu nay?

Đầu tháng này có Siêu Trăng, một Mặt Trăng siêu lớn, siêu gần. Nếu bạn bỏ lỡ, bạn sẽ phải đợi đến Tết Trung Thu. Một cái Tết thứ hai của nhiều người Việt, trong đó có tôi và nhiều người bạn ở đây, những người còn thiết tha với Trung thu.

Nói là còn thiết tha với Trung thu là vì khi chúng ta trưởng thành rồi, nhiều người đã chẳng còn coi Trung thu như Tết thứ hai nữa. Giống như việc ngước lên bầu trời đêm, bao nhiêu người lớn còn ngắm trăng và dõi tìm theo hàng triệu ngôi sao lấp lánh nữa? Bạn còn nhớ lần gần nhất mình ngước mắt lên bầu trời một cách chủ ý? Cũng như, Trung thu năm ngoái bạn đã ở đâu, làm gì? Liệu Trung thu có giống như mặt trăng kia, lâu lắc rồi, bạn quên nó?

Trung thu của thời nay liệu có phải đã và đang nhạt màu đi vì cuộc sống ngày càng hối hả? Những gì mắt chúng ta nhìn chỉ là những màn hình điện thoại, những ánh đèn màu nhấp nháy liên hồi, vô tri trên những thân cây, biển quảng cáo. Chúng ta, lâu lắm rồi, chẳng còn có những buổi tối yên bình ngắm sao. Nhiều thứ lấp lánh trong tuổi thơ của chúng ta đã dần trở nên cũ kỹ, mất đi.

Và đau lòng thay, nó cũng chẳng bao giờ trở lại với cả con cái của chúng ta nữa. Như Trung thu của thời nay cũng dần mai một và chẳng còn hấp dẫn với lũ trẻ. Đừng trách chúng! Là tại chúng ta cả thôi. Là tại chúng ta, những người cha, người mẹ cũng đã lâu rồi, như chúng, coi Trung thu là thứ cũ kỹ, trong ký ức và chúng còn ngóng đợi.

Có phải ánh sáng màn hình iPad, smartphone đã lấn át cả ánh trăng đêm rằm?

Tôi nhớ mùa Trung thu trước, gia đình tôi với gia đình anh bạn quyết định tổ chức Trung thu cho trẻ con 2 nhà. Chúng tôi leo lên tầng thượng khu chung cư nhà anh ngay gần Hồ Tây. Tầm view bao quát được cả sông Hồng lẫn Hồ Tây. Chúng tôi cũng chuẩn bị cả chó bưởi, đèn ông sao, bánh nướng, bánh dẻo vị truyền thống.

Lũ trẻ ban đầu thích lắm. Nhưng rồi rất nhanh, chúng lại tập trung vào điện thoại, iPad để xem những chương trình hấp dẫn trên đó. Chúng tôi, những người lớn khi đó đang bận nói với nhau về những dự án, công việc của mình. Đến khi nhìn lại chúng, cả đám thở dài chép miệng rằng: Bọn trẻ thời nay đã khác chúng ta hồi xưa.

Nhưng tôi đã nghĩ mãi, một cách nghiêm túc về việc: Liệu có phải lũ trẻ hôm nay không còn như lũ trẻ chúng ta hôm qua? Trung thu ngày nay đã nhạt màu và chẳng còn là cái Tết thứ hai của người Việt? Có phải vì những chiếc đèn ông sao, đầu sư tử, mặt nạ giấy bồi chẳng hấp dẫn lũ trẻ bằng iPad, smartphone? Có phải vì bánh nướng, bánh dẻo chẳng phải chờ đến Trung Thu mới được ăn?

Không! Là chính chúng ta thôi, những người cha, người mẹ đã để Trung thu nhạt phai trong chính cuộc đời hối hả của mình. Như tối Trung thu nọ, chúng tôi bày biện đủ thứ của đêm rằm ra nhưng lại nói chuyện với nhau về những dự án, công việc mà chúng tôi đang làm. Thứ lũ trẻ trông ngóng đâu chỉ là bánh nướng, bánh dẻo, đèn ông sao, đầu sư tử, chó bưởi, giỏ thị… Những thứ đó cũng vẫn còn hấp dẫn tụi trẻ lắm nếu như nó đi cùng những kết nối về tuổi thơ của cha mẹ. Nếu như những món đồ Trung thu đó có những câu chuyện kể thay vì chỉ là thứ trang trí, trưng bày. Và hơn cả, nó phải gắn cùng ý nghĩa thực sự của Trung thu: Đoàn Viên.

Tôi có đang liên tưởng một cách hơi khiên cưỡng không khi nghĩ về Siêu Trăng, ngày Mặt Trăng gần nhất với Trái Đất giống như lời nhắc chúng ta gần lại với nhau hơn vào mùa Trung thu? Cha mẹ và con cái không phải là Mặt Trăng với Mặt Trời mà là Mặt Trăng với Trái Đất. Bởi vì cha mẹ là Mặt Trăng nên cha mẹ luôn quay quanh con cái là Trái Đất vậy. Ta cũng lại là Trái Đất với cha mẹ của mình. Siêu Trăng quả như lời nhắn gửi về những mong ngóng của cha mẹ muốn gần con cái mình thêm chút nữa. Chỉ là năm tháng chúng ta trưởng thành lên rồi xa dần cha mẹ, giống lũ trẻ con của chúng ta vậy. Khoảng cách thế hệ đó vĩnh viễn khó mà thay đổi cho được. Nhưng thật may khi có những dịp lễ hội như Trung thu sắp tới, ta được gần con cái của mình hơn một chút.

Nếu Trung thu là dịp sum vầy, kết nối thật sự thì người trẻ sẽ chẳng thờ ơ đâu!

Trung thu là dịp để sum vầy nên Trung thu mới trở thành cái Tết thứ hai.

Về nhà mùa Trung thu sum vầy khác với về nhà khi Tết đến Xuân về. Nếu như Tết là cỗ bàn, lễ nghi thì Trung thu chỉ giản dị như một lời thăm hỏi. Cha mẹ ta chắc cũng đang ngóng trông ta. Lũ trẻ cũng vậy, nếu Trung thu là dịp Đoàn Viên, là Sum Vầy, là Kết Nối giữa tuổi thơ của con với tuổi thơ của cha mẹ thì hẳn chúng sẽ chẳng thờ ơ nữa đâu.

Là chúng ta sẽ ngồi sum vầy bên nhau, kết nối nụ cười của từng thành viên trong nhà. Để nụ cười của con hôm nay giống hệt nụ cười của chúng ta năm đó, ngày ta còn bằng tuổi con. Để không chỉ ta trở nên bé lại khi ở bên ông bà mà cả con cái chúng ta nữa, gần với cha mẹ hơn bao giờ hết.

Tôi sẽ không tổ chức lễ trông trăng mùa Trung thu này nữa. Tôi muốn đưa con mình về thăm ông bà. Tôi sẽ bỏ chiếc điện thoại xuống, không chụp ảnh check-in siêu trăng, không khoe lên mạng xã hội những hình ảnh gia đình quây quần đón Trung thu. Tôi không cần những cái like, những bình luận xuýt xoa của ai cả.

Tôi quay vào trong với gia đình mình, như Mặt Trăng bao đời vẫn vậy dẫu thế giới này thay đổi bao nhiêu. Mặt Trăng kia chưa khi nào già cả. Bởi ánh sáng hồn nhiên, dịu dàng của nó khiến người ta có thể ngắm mãi, ngắm mãi không biết chán. Rồi tôi sẽ kể với con mình về những lấp lánh của tuổi thơ chẳng cần biết là tuổi thơ của tôi hay của con. Là chúng ta đều chung nhau sự hồn nhiên trong trẻo ấy. Để các con của tôi có một đêm Trung thu chìm trong ánh trăng. Bên gia đình.

Còn bạn, Trung thu này sẽ là cái Tết thứ 2 của nhà bạn chứ, phải không?

Tết Trung thu năm nay, bạn sẽ trở về nhà và dành trọn thời gian bên gia đình?

Kết

Câu chuyện của nhà văn Hoàng Anh Tú chỉ là một trong số ít những ý kiến muốn "đòi lại" giá trị của Trung thu - ngày lễ của sự đoàn viên. Bởi thực tế, làm sao có thể nói Trung thu thời nay "nhạt" khi lòng người đã không còn "mặn mà" gì?

Trung thu năm nay, bạn hãy về nhà, gác lại âu lo bộn bề để sum vầy cùng gia đình. Chẳng còn guồng quay vội vã của công việc hay áp lực lo toan của cuộc sống thường nhật. Trung thu năm nay, hãy dành trọn một ngày cùng người thân rước đèn, trông trăng, tận hưởng hương vị thơm ngậy của bánh trung thu và trò chuyện về những điều vui buồn trong cuộc sống.

Bạn sẽ nhận ra: Dẫu thời gian qua đi, dù có là "Trung thu nay" hay "Trung thu xưa" thì tất cả giá trị nguyên vẹn của ngày lễ này vẫn ở đó. Ngày trăng rằm tháng Tám vẫn là ngày lễ đáng để ta mong chờ với bao ký ức tốt đẹp.