Tiến sĩ Aliza Pressman là nhà tâm lý học phát triển và là trợ lý giáo sư lâm sàng tại khoa Nhi khoa Sức khỏe Hành vi tại Trường Y khoa Icahn thuộc Bệnh viện Mount Sinai, Manhattan, Mỹ. Ngoài ra, cô đồng sáng lập và là CEO của Trung tâm Nuôi dạy Con cái Mount Sinai.
Là một nhà tâm lý học, Aliza đã dành gần 20 năm nghiên cứu cách chăm sóc và nuôi dạy con cái. Trong quá trình này, cô luôn khuyên các bậc cha mẹ hãy coi trọng việc dạy con từ bên trong.
Tiến sĩ Aliza Pressman.
Điều này có nghĩa là cha mẹ nên dạy con mình hãy có niềm tin vào khả năng của bản thân, từ đó cố gắng bằng mọi cách để đạt được mục tiêu. Những đứa trẻ tin tưởng vào bản thân sẽ liên tục thách thức bản thân và nỗ lực nhiều hơn. Thay vì đổ lỗi cho hoàn cảnh bên ngoài hoặc việc thiếu tài năng thiên bẩm, trẻ sẽ tập trung vào các yếu tố nằm trong tầm kiểm soát của bản thân.
Nghiên cứu của Aliza cho thấy, có một số yếu tố tác động tới niềm tin vào bản thân của một đứa trẻ:
1. Thử thách phù hợp với lứa tuổi
Muốn trẻ tin tưởng vào bản thân, chúng cần trải qua những thử thách phù hợp theo độ tuổi. Việc bắt trẻ làm những điều ngoài khả năng của chúng có thể phản tác dụng.
Bất cứ khi nào trẻ lo lắng về việc bản thân không thể làm được, cha mẹ hãy động viên trẻ bằng cách nói: "Nếu cố gắng hết sức, nhất định con sẽ làm được".
2. Quan sát người khác làm
Điều quan trọng là trẻ phải nhìn thấy những người khác có những điểm giống mình (tuổi tác, giới tính, sở thích) đạt được những việc làm tương tự. Trẻ sẽ tin tưởng vào bản thân mình cũng có thể làm được điều đó.
Khi trẻ đã có niềm tin vào bản thân, chỉ cần không bỏ cuộc, nhất định chúng sẽ làm được. Cảm giác khi làm được việc ngoài sự tưởng tượng của bản thân rất tuyệt vời. Trẻ sẽ thích thú và muốn thử thách bản thân nhiều hơn nữa.
3. Trong quá khứ bản thân từng làm được
Khi được cha mẹ nhắc nhở về những việc trẻ từng làm trong quá khứ, chúng sẽ không hoài nghi về bản thân không làm được.
Các nghiên cứu cho thấy những người lạc quan, có tư duy phát triển và tin tưởng vào bản thân thường nhớ nhiều về thành công hơn là những thất bại.
4. Cảm giác bình yên
Nếu trẻ cảm thấy căng thẳng, buồn chồn hoặc lo lắng khi đối mặt với thử thách, cần phải xử lý những cảm xúc này trước. Cha mẹ có thể dạy con một số phương pháp tự xoa dịu bản thân như hít thở sâu, nó sẽ giúp trẻ bớt căng thẳng và tập trung vào việc mình cần làm.
Cách giúp trẻ xây dựng lòng tự tin bên trong:
- Khuyến khích trẻ thử sức với những điều mà chúng chưa giỏi từ đầu
Thay vì nói "con phải làm cho tới khi hoàn hảo", cha mẹ hãy nói rằng "chỉ cần nỗ lực từng chút một, con sẽ tiến bộ". Đối với những việc trẻ làm lần đầu, cha mẹ đừng đòi hỏi con phải làm thật hoàn hảo mà hãy để con thử sức, nếu sai thì làm lại.
- Sửa chữa một cách rõ ràng
Cha mẹ thay vì đánh dấu sai bằng bút đỏ và nói "sai rồi con", thay vào đó hãy đổi câu hỏi theo hướng trẻ dễ hiểu, giải thích rõ ràng, kiểm tra lại những bài trẻ đã học trước đó.
Một số đứa trẻ chưa phân biệt được màu sắc, chúng có thể chỉ vào quả táo đỏ và nói đó là màu xanh. Lúc này, cha mẹ hãy nói "quả chanh có màu xanh còn quả táo này có màu đỏ nha con", đừng bao giờ nói một cách quá đơn giản như "đó không phải màu xanh đâu con".
- Khen ngợi cụ thể khi trẻ làm tốt
Khi cha mẹ khen "con làm tốt lắm", hãy biểu lộ sự chân thành và cụ thể. Cha mẹ hãy cho con biết rằng, chúng đã nỗ lực, kiên nhẫn, sáng tạo, độc lập.
Cha mẹ không cần phải loại bỏ hoàn toàn từ "con làm tốt lắm" mà chỉ cần sửa lại một chút là "con đã làm rất tốt khi không bỏ cuộc nửa chừng và cố gắng tới cùng để tìm ra đáp án bài này".
Tóm lại, khi trẻ hiểu rằng thất bại không có gì đáng sợ, làm sai cái gì đó cũng không phải là vấn đề lớn, chỉ cần tin tưởng bản thân có thể làm lại và kiên trì tới cùng, chúng sẽ đạt được mục tiêu đề ra. Đây cũng là bài học quan trọng mà nhiều cha mẹ bỏ lỡ trong quá trình dạy con.