Càng về cuối năm, nhiệt độ ngày càng xuống thấp, cơ thể cần nhiều năng lượng hơn để duy trì sức khỏe. Việc bổ sung các loại thực phẩm giàu dinh dưỡng là vô cùng quan trọng, đặc biệt là cá – một nguồn protein chất lượng cao, ít chất béo và dễ tiêu hóa. Theo bác sĩ Chen Shizhang (Bệnh viện Hựu An Bắc Kinh, Trung Quốc), khi đi chợ chọn cá, bạn cần chú ý các yếu tố sau:
- Cá tươi có mắt trong suốt, nhãn cầu nguyên vẹn, đầy đặn và hơi lồi.
- Mang cá màu hồng, nắp mang đóng chặt, chất nhầy trong suốt.
- Thịt cá đàn hồi tốt, khi ấn vào vết lõm biến mất ngay lập tức.
Vào mùa đông, hãy ưu tiên 7 loại cá sau vì chúng ngọt thịt, giàu dinh dưỡng và gần như sạch nhất, đặc biệt không chứa thủy ngân gây hại cho gan thận.
Mùa đông là mùa cá hố. Loại cá này có đặc điểm trắng bạc, lưng xám đen, thịt mềm ngọt. Cá hố ít chất béo nhưng chứa một lượng axit béo omega-3 cân bằng, rất tốt cho sức khỏe tim mạch. Đây là lựa chọn tuyệt vời để chế biến các món nướng hoặc lẩu vào mùa đông.
Cá chạch là thực phẩm giàu chất đạm, vitamin và khoáng chất. Chúng có tác dụng bổ khí, kiện tỳ, làm ấm dạ dày, đồng thời hỗ trợ loại bỏ nhiệt, ẩm ướt và thúc đẩy quá trình trao đổi chất. Với hàm lượng chất béo rất thấp, cá chạch là món ăn lý tưởng cho những ai muốn kiểm soát cân nặng mà vẫn bổ sung đủ dinh dưỡng.
Loại cá này thường chỉ xuất hiện vào mùa đông. Thịt cá đù vàng mềm, béo, giàu chất đạm, vitamin và khoáng chất. Cá giúp bồi bổ tỳ vị, an thần, trị tiêu chảy, rất tốt cho người cao tuổi. Ngoài ra, cá đù vàng chứa hàm lượng selen cao, một chất chống oxy hóa giúp chống lão hóa hiệu quả.
Cá chim được chia thành hai loại: cá chim vàng (có thể nuôi nhân tạo) và cá chim bạc (hoàn toàn tự nhiên). Cá chim bạc có hình thoi, ít xương, thịt thơm ngon và đặc biệt mềm. Loại cá này chứa hàm lượng chất béo cao, nhưng chủ yếu là axit béo không no, cùng nhiều vi chất như canxi, photpho, kali và selen. Đây là nguồn dinh dưỡng quý giá để bồi bổ sức khỏe cho cả người già và trẻ nhỏ trong mùa đông.
Cá cơm nhỏ sống ở nước mặn và phân bố rộng rãi tại Việt Nam. Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), cá cơm rất giàu axit béo omega-3, protein, vitamin và khoáng chất, giúp cơ thể luôn khỏe mạnh. Cá cơm được FDA xếp vào danh sách những loại cá sạch và tốt nhất năm 2019, phù hợp để ăn 2-3 lần/tuần. Với vòng đời ngắn và chỉ được đánh bắt tự nhiên, cá cơm chứa rất ít độc tố, an toàn cho sức khỏe.
Cá mòi có vỏ ngoài màu trắng bạc, mình nhiều thịt nhưng nhiều xương dăm. Đây là loại cá giàu canxi, thậm chí vượt trội hơn cả sữa: 85g cá mòi cung cấp 325mg canxi, trong khi 85g sữa chỉ chứa 276mg. Cá mòi cũng chứa ít thủy ngân và giàu vitamin D, DHA. Mẹ bầu nên ăn cá mòi để tăng cường miễn dịch, giúp thai nhi phát triển thông minh và ngăn ngừa dị tật.
Loại cá béo ngậy, thịt chắc và giàu omega-3, cá thu không chỉ hỗ trợ hệ miễn dịch mà còn giúp cải thiện trí não. Đây là loại cá rất thích hợp để chế biến các món hấp, nướng hoặc kho, giúp bữa cơm gia đình thêm dinh dưỡng trong mùa đông lạnh.
Theo FDA, bạn nên ăn cá ít nhất 2-3 lần/tuần, ưu tiên các loại cá sạch, ít thủy ngân. Khi chế biến, hãy chọn các phương pháp như hấp, luộc, nấu canh hoặc kho để giữ nguyên giá trị dinh dưỡng. Tránh chiên xào quá lửa vì có thể làm mất chất dinh dưỡng.
Ngoài ra, khi mua cá, phụ nữ nên chọn hàng tươi sống. Cá ươn hoặc bảo quản quá lâu sẽ không còn giữ được giá trị dinh dưỡng.