Nhân đậu đỏ, hay được biết đến với cái tên "anko" (餡子) là một loại đậu đỏ nghiền được sên với đường hoặc mật ong, thường được dùng trong các món ngọt truyền thống của Nhật Bản. Và người Nhật thì có một tình yêu sâu sắc dành cho anko.
Anko có nguồn gốc từ Trung Quốc, tuy nhiên điều thú vị ở đây là phần sốt màu đỏ đỏ có vẻ giống anko bây giờ của người Trung thực ra được làm từ thịt bằm cơ. Vào khoảng những năm 600 thì loại sốt này du nhập vào Nhật Bản, song được các nhà sư thời này biến tấu để thành món chay, vậy là anko ra đời. Nếu chỉ nói suông thì thật khó để hình dung được ảnh hưởng của loại nhân đậu đỏ bình dị này lên nền văn hoá ẩm thực vốn đã đa dạng và sâu sắc của người Nhật. Cụ thể, hay xem qua vai trò của anko thông qua những món ăn sau đây nhé!
Anpan là một loại bánh ngọt Nhật Bản có sự giao thoa giữa văn hoá phương Tây (vỏ bánh mì) và văn hoá truyền thống Nhật Bản (nhân đậu đỏ). Anpan là loại bánh mì được người Nhật yêu thích, có thể có nhiều loại nhân khác như đậu trắng, đậu xanh, song đậu đỏ là loại phổ biến nhất.
Mochi là loại bánh gần như bánh giầy Việt Nam, được làm từ bột gạo. Mochi không chỉ là món ăn vặt mà còn là thức dâng lên cho thần linh theo quan niệm Nhật và có ý nghĩa mang lại may mắn. Mochi hiện tại có nhiều loại nhân khác nhau nhưng mochi truyền thống thì hầu như chỉ có nhân đậu đỏ mà thôi.
Anmitsu là một món tráng miệng nổi tiếng của Nhật Bản, với những khối thạch nhỏ được làm từ tảo biển, ăn cùng các loại trái cây và đến hiện tại thì có thêm kem, đá bào, các loại quả phương Tây, song một điều không bao giờ thay đổi ấy là Anmitsu luôn phải có anko.
Daifuku là một loại bánh ngọt wagashi của Nhật Bản với viên bánh giầy mochi to có nhân đậu đỏ xay nhuyễn, có thể đi kèm với các loại trái cây như dâu tây.
Dango gần giống như bánh trôi nước, được làm từ bột nếp và thường được ăn cùng trà xanh. Dango không có nhân, và thường được ăn kèm với anko hoặc sốt mitarashi (sốt tương ngọt).
Manju là loại bánh màn thầu hấp kiểu Nhật. Vỏ bánh thường được làm từ bột mì, bột gạo hoặc kiều mạch và luôn có nhân anko.
Oshiruko là một món tráng miệng Nhật được làm từ đậu đỏ luộc và nghiền. Oshiruko được mô tả như một loại "cháo ngọt", tương tự loại chè đậu đỏ ở nhiều nước châu Á. Những năm gần đây, hãng socola Kit Kat nổi tiếng còn cho ra đời thanh socola vị oshiruko.
Taiyaki là loại bánh nước truyền thống hình cá Tai Nhật bản. Nhân bánh có thể là kem trứng custard, socola, phô mai, trà xanh... nhưng phổ biến nhất và mang tính truyền thống nhất là đậu đỏ anko.
Không ai là không biết đến chiếc bánh rán Mèo Máy quá sức nổi tiếng này. Trong thực tế thì đây là một chiếc bánh có nguồn gốc từ xa xưa rồi chứ không phải chỉ xuất hiện trong truyện tranh Doraemon. Dorayaki không phải bánh rán mà là một loại bánh nướng dẹt được phết mật ong và kẹp cùng nhân đậu đỏ.
Yokan là một loại thạch phổ biến trong mùa Hè của người Nhật, được làm từ bột đậu đỏ, thạch và đường. Có hai loại neri yokan và mizu yokan. Mizu yokan được làm với nhiều nước hơn bình thường và thích hợp để ướp lạnh ăn khi trời nóng.