Nhắc tới ông Lý Nhơn Thành (54 tuổi, phường Nguyễn Thái Bình, quận 1, TP. HCM) gần như không ai không biết đến một bảo vệ dân phố cần cù, có tài và có tâm như ông. Nhiều người dân sinh sống tại phường Nguyễn Thái Bình đã không còn xa lạ gì với chiếc xe ba gác có hệ thống cứu hỏa rất đặc biệt do chính ông Thành tự chế tạo ra.
Một số người cũng ví von ông là một "nhà sáng chế" vì những lợi ích thiết thực mà chiếc xe cứu hỏa tự chế này mang lại trong cuộc chiến với "giặc lửa" xảy ra trong các con hẻm ở trung tâm Sài Gòn.
Xe chữa cháy do ông Thành (trái) tự chế tạo nhờ ý tưởng vòi phun nước rửa xe.
Gặp ông Thành tại trụ sở dân phố phường Nguyễn Thái Bình, lúc "nhà sáng chế" đang lau chùi, kiểm tra xe chữa cháy mini. Ông cười bảo, tranh thủ lúc rảnh việc, mang ra kiểm tra để xe chữa cháy luôn sẵn sàng ứng phó kịp thời khi xảy ra sự cố.
"Mặc dù vậy tôi chỉ hy vọng không dùng đến nó lần nào vì chẳng ai muốn xảy ra cháy", ông Thành chia sẻ.
Ông Thành hiện đang làm trưởng ban bảo vệ dân phố của phường sau thời gian phục vụ trong quân đội. Hàng ngày, ông tham gia giữ gìn trật tự trên địa bàn và điều tiết giao thông chống kẹt xe khu vực cầu Calmette, không ít lần ông cũng hỗ trợ tham gia bắt cướp.
Nói về ý tưởng cũng như động lực để sáng chế ra chiếc xe chữa cháy mini như hiện tại, ông Thành cho hay, do chứng kiến nhiều vụ hoả hoạn trên địa bàn quận mà xe chữa cháy chuyên dụng khó khăn tiếp cận do hẻm quá nhỏ và sâu, nên ông nảy ra ý tưởng táo bạo này. Xe chữa cháy mini có thể đi lọt hẻm dễ dàng, giúp người dân nhanh chóng dập lửa, giảm thiệt hại đáng kể.
Xe chữa cháy mini giúp ích rất nhiều trong việc khống chế ngọn lửa trong hẻm mà xe chữa cháy chuyên dụng không vào được.
Khẩu hiệu "phòng cháy hơn chữa cháy" được ông ghi rõ trên xe chữa cháy mini.
Mặc dù vậy, thời gian đầu ý tưởng này chỉ lóe lên rồi vụt tắt do chưa tìm được cách làm. Sau đó đến năm 2014 ý tưởng mới bắt đầu có khả năng thành công. Hôm ấy trong lần đi rửa xe máy ở một tiệm trên đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa (Q.1), thấy vòi rửa xe nhỏ nhưng công suất mạnh, ông mới nghĩ đến chuyện sáng chế xe chữa cháy từ vòi phun dạng này.
Tuy nhiên lúc này ông hỏi chủ xe về cơ chế hoạt động của máy bơm nhưng người này sợ ông học hỏi mở tiệm rửa xe cạnh tranh nên không nói. Sau đó, biết được ý tưởng giúp ích cho cuộc sống cộng đồng, chủ tiệm sửa xe mới hướng dẫn nhiệt tình.
Bồn chứa 1,3 khối nước trên xe để chữa cháy kịp thời.
Khi về nhà, ông Thành tự bỏ tiền hàn một khung sắt gắn lên yên xe máy, mua máy bơm, máy nổ lắp vào cùng với bình nước. Sau đó, điều không may là có nhiều vụ cháy xảy ra liên tiếp. Mặc dù vậy nhờ sự cơ động của xe chữa cháy của ông đã tiếp cận nhanh và dập tắt lửa thành công.
Sau một thời gian, ông suy nghĩ chẳng lẽ dùng mãi xe chữa cháy cỏn con thế này thì những vụ cháy quy mô lớn hơn và sâu trong các hẻm nhỏ thì bất lực. Thế nên năm 2016, ông quyết tâm phải làm được một chiếc xe chữa cháy lớn hơn nhưng xe phải chạy lọt hẻm.
Ông Thành về bàn với vợ con rồi quyết định lấy giấy tờ nhà vay ngân hàng 70 triệu đồng, mua xe ba gác giá 42 triệu đồng và còn lại nâng cấp công suất của bình chữa cháy.
Mặc dù bị phản đối nhưng với ý định giúp người dân, ông bảo vệ dân phố được gia đình chấp nhận cho cầm giấy tờ nhà đi vay tiền làm xe chữa cháy.
Khi biết ý định vay tiền thực hiện xe chữa cháy, vợ và các con trong gia đình đều không hài lòng, nhưng thấy sở thích chế tạo và muốn giúp đỡ mọi người nên gia đình cũng đồng ý.
Sau đó, nhờ tìm tòi và hướng dẫn của anh em cảnh sát phòng cháy chữa cháy phụ trách địa bàn, ông Thành đã hoàn thiện xe chữa cháy thành công với tổng chi phí gần 70 triệu đồng. Đây là lần sáng chế thứ 2 của ông bảo vệ dân phố nghèo.
"Muốn giúp bà con không may khi có nhà bị cháy nhưng không có tiền, mới đánh liều vay ngân hàng 70 triệu đầu tư bộ máy mini này. Khi nhân viên ngân hàng xuống thẩm định nhà để cho vay, biết ý định của tôi họ cười, nói làm chuyện bao đồng. Nhưng dù sao đi nữa có một chiếc xe chữa cháy cơ động giúp đỡ bà con là tôi vui rồi. Tiền trả nợ thì mỗi tháng tích góp trả dần", ông Thành chia sẻ.
Theo ông, do vẫn còn hưởng lương trợ cấp vì từng tham gia trong quân đội cộng với lương bảo vệ dân phố, hiện ông cũng đủ chi tiêu. Ông chia sẻ đã trả nợ được ngân hàng gần 20 triệu, 50 triệu còn lại ông sẽ trả dần trong 1-2 năm tới.
Xe chữa cháy mini của ông bảo vệ dân phố được sử dụng khá hiệu quả khi dập tắt kịp thời một số đám cháy trong hẻm.
Ông Thành cho biết, chiếc xe ba gác tự chế của mình hiện có máy bơm nước 5HP (5 ngựa), máy nổ chuyển động máy bơm chạy bằng xăng, 30m dây nhựa đúc chuyên dụng chống nóng chảy, vòi phun.
Ngoài ra còn thiết kế một thùng thép chứa được 1,3 khối nước. Khi hoạt động, nước sẽ được máy bơm hút từ thùng chứa dẫn theo đường dây ra vòi phun nước. Để chứng minh sự hiệu quả, ông mở máy hoạt động thử cho chúng tôi xem và nhận thấy nước phun rất mạnh, bay cao hơn 10m.
"Sau 6 tháng sử dụng, chiếc xe chữa cháy mini bằng xe ba bánh đã có 3 lần dập tắt đám cháy cho bà con. Đó là một quán karaoke trên đường Calmette bị cháy tầng hầm do nhân viên hút thuốc bỏ tàn dưới nền; một vụ cháy ở một chung cư trên đường Nguyễn Thái Bình và một vụ cháy xe tải nữa", ông Thành tự hào kể lại.