Gần đây, Đại học Harvard đã tiến hành một nghiên cứu về chỉ số IQ của trẻ em và cuối cùng kết luận rằng chỉ số IQ của trẻ có liên quan đến cân nặng khi sinh của trẻ. Cân nặng khi sinh của trẻ càng gần khoảng 6,5-7 pound (1 pound = 0,45359237 kg) thì chỉ số IQ của trẻ càng cao. Các nhà khoa học tin rằng trẻ sơ sinh càng nặng thì não bộ càng lớn.
Năng lực não bộ của trẻ sơ sinh chỉ bằng 1/4 người lớn. Đến khi lên 3 tuổi, năng lực não bộ có thể đạt tới 3/4 người trưởng thành. Vì vậy, giai đoạn này là giai đoạn vàng cho sự phát triển trí não của trẻ.
Kích thích bên ngoài có thể làm cho trí não của trẻ phát triển nhanh hơn. Âm thanh và xúc giác sẽ kích thích sự phát triển của não trẻ. Chuẩn bị cho con bạn một số đồ chơi giáo dục có màu sắc tươi sáng, đường nét mượt mà hoặc đồ chơi phát ra tiếng động khi chạm vào. Những đồ chơi này có thể kích thích sự phát triển trí não của trẻ và kích hoạt các tế bào não.
Trẻ thích chơi đồ chơi sẽ tò mò về thế giới, thích khám phá và có thể chủ động khám phá những điều bất ngờ trong cuộc sống thực. Khi vào trường học tập có hệ thống, khả năng học tập và khả năng tiếp thu của trẻ sẽ mạnh mẽ hơn những đứa trẻ khác.
Việc kích thích sự phát triển trí não của trẻ cũng nên theo mô hình tăng trưởng của trẻ và giữ trong phạm vi nhất định. Nếu trẻ tỏ ra chán ghét, cha mẹ nên điều chỉnh ngay phương pháp của mình. Có thể đưa trẻ ra ngoài chơi và làm những việc trẻ thích làm để chuyển hướng sự chú ý của trẻ. Khi sự chán ghét của trẻ biến mất hoặc giảm bớt, cha mẹ có thể bắt đầu lại với trẻ. Hãy đưa ra hướng dẫn đúng đắn để kích thích lại ham muốn khám phá của trẻ.
Thai giáo bằng cách nghe những bản nhạc hay để kích thích sự phát triển trí não của thai nhi. Phương pháp này được áp dụng cho đến 3 tháng sau khi trẻ chào đời. Ngoài âm nhạc, vẽ tranh và tập thể dục đều là những phương pháp tốt. Cha mẹ có thể sử dụng xen kẽ các phương pháp này để kích thích sự phát triển trí não của trẻ ở các khía cạnh khác nhau như thị giác, thính giác và xúc giác, nhằm thúc đẩy sự phát triển cân bằng của trẻ.
1. Hay cười từ nhỏ
Có thật là trẻ cười sẽ thông minh hơn? Điều này thực sự có cơ sở khoa học.
Sau nhiều năm điều tra theo dõi, nhà tâm lý học nổi tiếng người Mỹ Elin Wolf phát hiện ra rằng những đứa trẻ sơ sinh biết cười khi được 3 ngày tuổi có chỉ số IQ là 180 khi được 6 tuổi.
Ngoài ra, những bé có trí thông minh thấp thường không biết cười cho đến khi được 3 tháng tuổi, trong khi những bé thích cười hầu hết đều thông minh hơn.
Nếu muốn con mình luôn lớn lên vui vẻ, cha mẹ cũng nên tích cực đáp lại nụ cười của con, điều này rất quan trọng cho sự trưởng thành của con.
2. Thích bắt chước
Bắt chước là bước đầu tiên của sáng tạo, và bắt chước là hình thức học tập đầu tiên.
Trong giai đoạn đầu phát triển, khả năng nhận thức và trải nghiệm của trẻ còn tương đối hạn chế. Bằng cách bắt chước hành vi, ngôn ngữ và suy nghĩ của người khác, trẻ có thể nhanh chóng thích nghi với môi trường xung quanh và học hỏi những điều mới.
Ví dụ, trẻ bắt chước cách đi của người lớn, bắt chước lời nói của trẻ khác,... Khả năng bắt chước này còn phản ánh khả năng quan sát nhạy bén và khả năng học tập mạnh mẽ của trẻ, đồng thời là biểu hiện quan trọng cho sự phát triển trí tuệ của trẻ.
Nhà giáo dục người Ý Montessori từng nói: Hành vi của trẻ thường rất sáng tạo. Một khi chúng bắt đầu bắt chước, trẻ thường sẽ vượt qua đối tượng mà trẻ đang bắt chước.
Dù bắt chước là tốt nhưng cha mẹ cũng phải tận dụng tốt việc bắt chước, kịp thời ngăn chặn bắt chước một số hành vi sai trái và dặn dò con những việc cần làm cho đúng. Chỉ bằng cách hướng dẫn trẻ một cách chính xác, trẻ mới có thể học được nhiều hơn trong giai đoạn nhạy cảm và hướng tới con đường phát triển tốt hơn.
3. Thích nói chuyện
Nếu trẻ nói quá nhiều cũng sẽ khiến nhiều bậc cha mẹ phải đau đầu. Trẻ có trí tưởng tượng phong phú và có thể nói đủ thứ thứ chuyện. Tuy nhiên, việc trẻ nói nhiều không phải là vấn đề. Nếu con bạn thường nói nhiều thì cha mẹ nên vui mừng vì con được sống trong môi trường yêu thương và trẻ cảm nhận được niềm vui, hạnh phúc.
Giáo sư Lý Mai Cẩn từng nói: “Nếu con bạn có cái miệng nhỏ và hay nói, điều đó có nghĩa là ngay từ khi còn nhỏ, trẻ đã được sống trong môi trường yêu thương, được cha mẹ và mọi người xung quanh thường xuyên giao tiếp, tương tác. Bằng cách này, trẻ sẽ được nuôi dưỡng trí tuệ cảm xúc cao hơn".
IQ ngôn ngữ là một phần quan trọng trong đánh giá IQ của trẻ. Nó chủ yếu đánh giá sự phát triển ngôn ngữ, bao gồm khả năng nói sớm và muộn, từ vựng và khả năng hiểu ngôn ngữ. Trẻ có chỉ số IQ cao thường thể hiện khả năng diễn đạt ngôn ngữ tốt như nói sớm, vốn từ vựng lớn và khả năng hiểu ngôn ngữ tốt. Ngoài ra, việc trẻ có thích đặt câu hỏi và có mong muốn thể hiện bản thân mạnh mẽ cũng là những tiêu chí quan trọng để đánh giá IQ ngôn ngữ.
Các nghiên cứu đánh giá cho thấy hầu hết trẻ em từ 0-6 tuổi đều gặp khó khăn khi nói. Nếu con bạn có thể nói được câu hoàn chỉnh khi được khoảng 2 tuổi thì điều này chứng tỏ bé có năng khiếu về ngôn ngữ.
4. Thích tranh luận
Hầu hết các bậc cha mẹ đều không thích con mình có lời nói hành vi phản kháng. Mỗi khi điều này xảy ra, cha mẹ thường tức giận. Nhiều bậc cha mẹ luôn muốn con làm theo ý mình và không cho phép con mắc lỗi hay bày tỏ ý kiến riêng. Điều này phủ nhận ý thức chủ quan của đứa trẻ.
Khi đứa trẻ lớn lên, nó bắt đầu có những ý tưởng riêng của mình. Việc trẻ tranh luận, nêu ý kiến cá nhân không phải vì trẻ cố tình muốn gây rắc rối mà vì muốn được lên tiếng. Các nhà nghiên cứu từng tiến hành khảo sát và phân tích về vấn đề này: trẻ em từ 2-5 tuổi được chia thành hai nhóm, một nhóm thường xuyên “cãi vã” với cha mẹ, nhóm còn lại rất vâng lời cha mẹ và được theo dõi cho đến tuổi thiếu niên.
Kết quả cho thấy: 84% trẻ thích tranh luận có tính độc lập, có khả năng phân tích độc lập, có khả năng phán đoán sự việc. Trong khi 76% trẻ có vẻ ngoan ngoãn không xây đựng được tính cách độc lập. Những đứa trẻ có thể đặt câu hỏi và phản kháng không chỉ có tư duy nhanh nhạy, dễ thích nghi mà còn có tính cách quyết đoán hơn.
Vì vậy, cha mẹ nên cho phép con có quan điểm riêng, để con tự bảo vệ ý kiến và kiên nhẫn lắng nghe những gì con nói thay vì thắc mắc hay phủ nhận. Nếu cha mẹ cảm thấy những gì con mình đang làm thực sự là sai, hãy giải thích cho con hiểu. Quá trình này cũng có thể rèn luyện khả năng tư duy của con.
5. Trí nhớ tốt
Trí nhớ tốt thường được coi là một đặc điểm của chỉ số IQ cao, bởi trí nhớ là một phần của trí thông minh, bao gồm khả năng ghi nhớ, quan sát, tưởng tượng, suy nghĩ, phán đoán,… Trí nhớ tốt thường có nghĩa là hoạt động thần kinh của não tốt hơn.
Nếu trẻ có trí nhớ tốt thì bất kỳ kiến thức nào cũng sẽ không tốn sức và ghi nhớ nhanh chóng. Hiệu quả học tập sẽ cao hơn trẻ có trí nhớ kém.
Một số trẻ thậm chí còn nhớ được một từ mà ai đó đã nói một cách tình cờ. Những đứa trẻ như vậy có xu hướng phát triển trí não tương đối tốt. Trẻ có trí nhớ tốt tốt hơn nhiều so với người bình thường về khả năng tập trung, quan sát, trí tưởng tượng và tư duy logic.
Tổng hợp