Tỷ phú người Mỹ Robert Kiyosaki là một huyền thoại trong giới kinh doanh. Ông không xuất thân từ gia đình giàu có, không có tài sản hàng chục triệu đô la, chưa từng trúng số và cũng chưa từng trở nên giàu có chỉ sau một đêm.
Nhưng ông đã trở nên giàu có vì hiểu được bí mật của đồng tiền. Ông thấy rằng nhiều người bận rộn suốt đời nhưng vẫn mắc kẹt trong cảnh nghèo đói như những con lừa kéo cối xay. Lý do là vì họ không bao giờ hiểu rằng tiền bạc luôn ưu ái những người làm việc bằng trí óc.
Kiyosaki đã viết bí quyết làm giàu của mình thành cuốn sách bán chạy nhất có tên "Cha giàu, cha nghèo". Trong cuốn sách, ông chỉ ra:
"Tài sản quan trọng nhất của chúng ta chính là trí óc. Chỉ có hành động sau khi suy nghĩ mới có thể tạo ra của cải. Những nỗ lực thiếu suy nghĩ chỉ kéo dài sự nghèo đói của con người".
Tại sao một số người làm việc ngày này qua ngày khác trong nhiều thập kỷ nhưng vẫn trở nên trắng tay? Bởi vì hành động không có trí tuệ thì vô ích, nỗ lực không có suy nghĩ thì không bao giờ tạo ra giá trị.
Trong truyện, Kiyosaki có hai người cha. "Cha nghèo” là cha đẻ của ông, một giáo sư đại học, người đã làm việc chăm chỉ suốt đời nhưng lại thất nghiệp và mắc nợ rất nhiều vào những năm cuối đời.
"Cha giàu" chính là cha của người bạn tốt Mike, một doanh nhân rất thành đạt và cũng là người dẫn đường cho Kiyosaki trên con đường làm giàu.
Cả hai người cha đều có thể chịu đựng được khó khăn và sẵn sàng làm việc chăm chỉ, nhưng kết quả cuộc sống của họ lại hoàn toàn khác nhau. Kiyosaki đã suy nghĩ nhiều về nguyên nhân gây ra sự khác biệt này.
Trong mắt ông, người cha tội nghiệp của ông rất tận tụy. Cha thường đi học để làm tốt công việc dạy học hoặc ở lại phòng làm việc để viết luận văn. Cha tan tan làm và về đúng giờ mỗi ngày, hoàn toàn tuân thủ sự sắp xếp của cấp trên, rất quan tâm đến học sinh và thường xuyên tổ chức các buổi thuyết trình về phúc lợi công cộng.
Sau khi mua nhà bằng tiền vay, cha trở nên siêng năng hơn, tập trung vào nghiên cứu khoa học và thức khuya viết báo cáo chỉ để có thêm tiền thưởng. Nhưng rồi cuộc khủng hoảng kinh tế xảy ra, nhà trường bắt đầu sa thải nhân sự, và người cha tội nghiệp không may mất việc vì có quá nhiều giáo viên giống cha trong trường.
Kiyosaki cuối cùng hiểu ra: Người cha nghèo bị sa thải là vì đã làm quá nhiều và suy nghĩ quá ít. Ngoài công việc, người cha nghèo không quan tâm đến bất cứ điều gì khác. Cha không nghiên cứu xu hướng kinh tế, không chú ý đến tin tức nóng hổi, cũng không tìm hiểu về các ngành nghề.
Cuối cùng, điều này dẫn đến việc khả năng của một người trở nên quá hạn chế và không thể chịu được bất kỳ thay đổi rủi ro nào. Trên thực tế, có quá nhiều người giống như “người cha nghèo” trong cuộc sống. Họ đi làm đúng giờ, kết thúc ngày làm việc một cách vội vã và làm từ ngày nay qua ngày khác. Họ trong vòng luẩn quẩn đến kiệt sức nhưng cuộc sống không phát triển.
Mọi người dường như lúc nào cũng bận rộn, nhưng tất cả những gì họ làm chỉ là lao động chân tay, và giá trị tạo ra thì rất tối thiểu. Kiểu siêng năng kém hiệu quả này, ngoài việc lãng phí sức lực và làm tê liệt trí óc, còn không thể chuyển đổi thành tiền được.
Trong cuốn sách của mình, Kiyosaki cũng kể câu chuyện về một người bạn cùng lớp cấp 3. Người bạn học này làm 3 công việc và chỉ ngủ 5 tiếng một ngày. Anh ấy có thể được coi là một người rất chăm chỉ. Tuy nhiên, anh không được thăng chức trong nhiều năm vì chỉ làm những công việc chân tay cực kỳ đơn giản.
Kết quả của việc từ bỏ suy nghĩ và làm việc chăm chỉ chỉ có thể khiến chúng ta trở thành những người bận rộn, nghèo đói và khốn khổ.
Đại học Hokkaido đã tiến hành một "thí nghiệm kiến lười" nổi tiếng. Các nhà nghiên cứu đã quan sát các đàn kiến và phát hiện ra rằng trong khi hầu hết các con kiến đều bận rộn làm việc thì vẫn luôn có một số con kiến lười biếng không làm gì cả.
Nhưng một khi đối mặt với nguy hiểm, chính những chú kiến lười biếng có thể phản ứng nhanh chóng và dẫn dắt đàn kiến thoát khỏi vòng vây. Hóa ra loài kiến lười biếng không thực sự lười biếng, mà chúng chỉ dồn toàn bộ năng lượng vào việc điều tra và suy nghĩ.
Không chỉ trong tự nhiên mà cả trong cuộc cạnh tranh về của cải của xã hội loài người, chỉ có kẻ nào biết suy nghĩ mới có thể chiến thắng cuối cùng.
Khi còn làm nhân viên tại một công ty dầu mỏ, Kiyosaki thường dành thời gian trong lịch trình bận rộn của mình để nghiên cứu xu hướng cổ phiếu của ngành dầu mỏ.
Khi làm nhân viên bán hàng cho một công ty lớn bán máy in, ông đã nghiên cứu các kỹ thuật giao tiếp giữa các cá nhân và cải thiện kỹ năng giao tiếp.
Sau khi mở công ty đầu tư của riêng mình, Kiyosaki đã thử sức ở nhiều lĩnh vực khác nhau, nghiên cứu xu hướng thị trường và tìm kiếm cơ hội đầu tư.
Trong cuốn sách, Kiyosaki đã trích dẫn câu nói nổi tiếng của "cha giàu" nhiều lần: "Người nghèo làm việc vì tiền, người giàu bắt tiền làm việc cho họ".
Chỉ khi có khả năng suy nghĩ, con người mới có khả năng kiểm soát tiền bạc. Một sự phân tích thấu đáo về mọi thứ, một sự hiểu biết sâu sắc về lòng người, sự nắm bắt các quy luật và bản chất, sự nhận thức về xu hướng... chính những điều này xuất phát từ tâm trí chứa đựng những cơ hội để kiếm tiền.
Sự khác biệt quan trọng nhất giữa con người không nằm ở sự giàu có về vật chất hay hoàn cảnh xã hội. Chính những phẩm chất và trình độ bên trong là yếu tố phân biệt giữa vĩ nhân và tiểu nhân, giữa xuất sắc và tầm thường.
Đây là lý do tại sao một số người có vẻ làm việc chăm chỉ nhưng không đạt được thành quả gì, trong khi một số người có vẻ nhàn nhã nhưng luôn kiếm được khoản tiền lớn.
Trong cuốn sách, Kiyosaki đã đề xuất một "lồng chuột" nổi tiếng. Điều này có nghĩa là những người bận rộn nhưng nghèo khó giống như những con chuột trong lồng, không thể thoát khỏi tình trạng khó khăn hiện tại. Nếu bạn muốn thoát khỏi lồng giam, Kiyosaki đưa ra 3 gợi ý sau.
1. Điều quan trọng hơn việc đào vàng là việc tìm thấy vàng.
Trong chuyến đi đến Peru, Kiyosaki tình cờ gặp một người thợ đào vàng giàu có. Ưu điểm lớn nhất của anh ta không phải là đào vàng mà là tìm ra vàng.
Người công nhân nói: Khi tôi còn trẻ, tôi không làm việc chỉ để kiếm được vài đô la một giờ. Tôi luôn cố gắng tìm cách tìm ra các mỏ vàng. Nhiều năm đã trôi qua, những công nhân cùng vào ngành với ông vẫn đang làm việc quần quật, nhưng ông đã trở thành người giàu có nhờ khả năng tìm kiếm mỏ vàng của mình.
Kiyosaki tin rằng để chấm dứt vòng luẩn quẩn bận rộn và nghèo đói, trước tiên chúng ta phải bắt đầu bằng việc thay đổi tư duy.
Một khi ý tưởng kiếm tiền trở nên cứng nhắc, con người sẽ bị mắc kẹt trong một cái kén nhận thức và “bận rộn”.
Có lần một nhà văn kỳ cựu hỏi Kiyosaki tại sao sách của cô có doanh số bán kém. Các bài viết của cô rõ ràng nhận được đánh giá cao, nhưng thị trường lại không chấp nhận điều đó. Kiyosaki khuyên cô không nên chỉ bám vào lĩnh vực chuyên môn của mình mà hãy ra ngoài và học tiếp thị.
Tuy nhiên, tác giả đã tỏ ra khinh thường và bướng bỉnh, và cuối cùng đã không đạt được bước đột phá.
Có nhiều cách để đến Rome, và kiếm tiền cũng vậy. Chỉ với một tâm trí cởi mở và lòng can đảm để thử, chúng ta mới có thể mở ra nhiều kênh và hướng tới mục tiêu cuối cùng là làm giàu.
2. Quan trọng hơn việc làm bánh mì là công thức trong đầu bạn
Trong cuốn sách, Kiyosaki sử dụng một phép so sánh. Kiếm tiền cũng giống như làm bánh mì. Chỉ cần nhanh chóng nhớ ra công thức trong đầu khi nấu ăn là bạn có thể làm bánh mì nhanh chóng.
Để đạt được điều này, con người cần có khả năng tư duy toàn diện thông qua việc học ở nhiều lĩnh vực. Xét cho cùng, trong một xã hội thay đổi nhanh chóng, không có nhiều cơ hội để bạn "chậm lại".
Nói chung, cơ hội giống như những ngôi sao băng thoáng qua và chỉ những ai hành động nhanh chóng mới có thể nắm bắt được chúng.
Vậy Kiyosaki đã làm điều đó như thế nào? Ví dụ, từ khi đi làm, ông chưa bao giờ giới hạn mình vào một ngành nghề hay vị trí nhất định. Ông sử dụng thời gian rảnh rỗi để tham gia các lớp học, hội thảo và thực hiện các hoạt động đầu tư quy mô nhỏ. Khi bắt đầu trở thành nhà đầu tư, để nắm bắt cơ hội trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau, ông đã đến trường đại học để được đào tạo ngắn hạn.
Dần dần, một hệ thống kiến thức được hình thành trong đầu, ông tìm ra ngày càng nhiều cách kiếm tiền và hành động ngày càng nhanh hơn.
Tỷ phú Charlie Munger đã nói: Nếu bạn muốn kiếm được nhiều tiền, bạn phải thiết lập một hệ thống tư duy đa dạng.
3. Đừng để ý đến "đàn gà" xung quanh bạn
Kiyosaki nói rằng luôn có một nhóm "gà con" xung quanh chúng ta, ngày nào cũng ríu rít và kêu lên "trời sắp sập".
Bạn muốn đổi việc, nhưng họ nói rằng thay đổi là rủi ro; bạn muốn làm việc chăm chỉ, nhưng họ nói rằng công ty không có tương lai... Ngay cả khi bạn đã quyết định, việc nghe những lập luận quá bi quan như vậy sẽ khiến bạn phải gác lại mọi suy nghĩ trước khi hành động.
Người bạn của Kiyosaki là Richard đã từng thích một bất động sản và lên kế hoạch kiếm lời bằng cách mua vào với giá rẻ và bán ra với giá cao. Xu hướng thị trường lúc đó cũng rất thuận lợi cho việc đầu tư bất động sản.
Nhưng ngay sau khi Richard trả tiền đặt cọc, anh nghe người hàng xóm nói: "Đầu tư vào bất động sản sẽ rất tệ". Anh ta đột nhiên mất tự tin và hủy giao dịch mua nhà ngay lập tức. Kết quả là anh ta đã bỏ lỡ một khoản đầu tư tuyệt vời và mất hàng trăm nghìn đô la.
Chỉ khi mọi suy nghĩ của chúng ta được chuyển thành hành động thì mới có thể hoàn thành vòng tuần hoàn tích lũy của cải. Vì vậy, ở bước cuối cùng này, bạn phải loại bỏ mọi sự sao nhãng, củng cố sự tự tin và thực hiện một cách dũng cảm.
Quan trọng hơn việc đưa ra quyết định là loại bỏ những "con gà" ồn ào xung quanh bạn.
***
Trong cuốn sách, Kiyosaki cũng đề xuất một lối sống. Đây là một tập hợp các công thức tuần hoàn bao gồm hầu hết mọi ngành công nghiệp.
Cụ thể: thức dậy, đi làm, kiếm tiền, thanh toán hóa đơn, cân bằng thu nhập và chi tiêu, tiếp tục kiếm tiền,...
Hãy nhìn vào bản thân và xem liệu chúng ta có bị mắc kẹt trong công thức kiếm tiền, chi tiêu, rồi lại kiếm tiền mỗi ngày hay không. Chúng ta nhầm lẫn giữa bận rộn và năng suất, và không dành thời gian hoặc công sức để suy nghĩ.
Kết quả là, tất cả họ đều trở thành những con rô-bốt ngồi tại bàn làm việc và không thể kiếm được tiền từ công việc trí óc của mình.
Trên thực tế, những người thực sự muốn kiếm tiền và có thể kiếm được tiền sẽ không bao giờ keo kiệt với trí tuệ của mình.