NASA công bố 1 điều con người chưa từng biết về chính mình

Thanh Huyền, Theo Thanh Niên Việt 08:08 23/09/2025
Chia sẻ

Những gì NASA đang khám phá không chỉ là về việc bay vào vũ trụ.

Thách thức lớn nhất thực sự của con người

Kể từ khi con người lần đầu tiên nhìn lên bầu trời và mơ về những chuyến hành trình liên hành tinh, chúng ta đã hình dung về những thách thức kỹ thuật: tên lửa, vật liệu tiên tiến, hệ thống hỗ trợ sự sống. Tuy nhiên, qua hàng thập kỷ nghiên cứu chuyên sâu, NASA đã khám phá ra rằng mối đe dọa lớn nhất đối với các phi hành gia trong những chuyến bay vũ trụ dài ngày không phải là bức xạ hay vi trọng lực, mà lại nằm sâu bên trong chính chúng ta: đó là sự cô lập và giam cầm (isolation and confinement) . Những phát hiện từ các nghiên cứu tiên phong của NASA đang dần hé lộ một điều mà con người chưa từng biết về chính bản ngã của mình, về cách tâm trí và cơ thể biến đổi khi bị tách rời khỏi mọi thứ quen thuộc.

NASA công bố 1 điều con người chưa từng biết về chính mình- Ảnh 1.

Các phi hành gia không chỉ là những nhà khoa học dũng cảm; họ là những vật thí nghiệm sống, đặt mình vào một trong những môi trường khắc nghiệt nhất mà con người từng trải nghiệm. Trong không gian, họ sống trong một không gian chật hẹp, giới hạn, hoàn toàn cắt đứt liên lạc trực tiếp với gia đình, bạn bè và toàn bộ thế giới quen thuộc. Để hiểu rõ hơn về những tác động sâu sắc của trải nghiệm này, NASA đã thực hiện nhiều nghiên cứu trên Trái đất, nổi bật là các nhiệm vụ mô phỏng như HERA (Human Exploration Research Analog) . Trong HERA, các nhóm tình nguyện viên sống trong một module khép kín, mô phỏng điều kiện sống trên Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) hoặc trong các nhiệm vụ khám phá Sao Hỏa, kéo dài từ vài tuần đến vài tháng.

NASA công bố 1 điều con người chưa từng biết về chính mình- Ảnh 2.

Dự án mô phỏng HERA

Những gì họ phát hiện ra đã tiết lộ một bức tranh đáng kinh ngạc về bản chất tâm lý và sinh học của con người. Điều đầu tiên và đáng chú ý nhất là bộ não của con người thay đổi cấu trúc . Các nghiên cứu hình ảnh não bộ của các phi hành gia trước, trong và sau các chuyến bay vũ trụ đã cho thấy sự biến đổi rõ rệt.

Cụ thể, khối lượng chất xám ở một số vùng não có xu hướng tăng lên, một phần được cho là do sự dịch chuyển chất lỏng trong môi trường vi trọng lực. Sự thay đổi này không chỉ đơn thuần là hiện tượng vật lý; nó có thể ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng kiểm soát vận động, khả năng nhận thức không gian, và thậm chí là cách phi hành gia xử lý thông tin. Imagine một người lính không gian, cần phải phản ứng nhanh nhạy và chính xác, lại phải đối mặt với một bộ não đang dần thích nghi theo cách không ngờ.

"Trái đất xa lạ"

Không chỉ thay đổi về cấu trúc vật lý, tâm lý con người trong môi trường cô lập cũng đối mặt với những thách thức vô cùng lớn. Một số phi hành gia đã báo cáo về một hiện tượng tâm lý kỳ lạ, được gọi là hội chứng "Trái đất xa lạ" (Earth-gazing syndrome) . Mặc dù họ có thể nhìn thấy hành tinh xanh tuyệt đẹp của mình từ cửa sổ tàu vũ trụ, lơ lửng giữa biển sao, nhưng họ lại cảm thấy một sự ngắt kết nối sâu sắc. Trái đất không còn là nhà; nó trở nên xa lạ, giống như một nơi không còn thuộc về họ nữa. Hội chứng này, cùng với những thách thức về tinh thần khác như trầm cảm, lo âu, rối loạn giấc ngủ, và căng thẳng mãn tính , là những rủi ro tâm lý lớn mà NASA đang cố gắng giải quyết.

Sự đơn điệu của không gian, thiếu các kích thích giác quan đa dạng và sự thiếu vắng các tương tác xã hội tự nhiên có thể dẫn đến những tác động tiêu cực nghiêm trọng đến sức khỏe tâm thần.

NASA công bố 1 điều con người chưa từng biết về chính mình- Ảnh 3.

Những nghiên cứu này của NASA cho thấy, bản thân tâm lý và sinh học của con người không phải là một hệ thống bất biến hay bất khả xâm phạm. Thay vào đó, nó rất dễ bị tổn thương và có khả năng biến đổi khi đối mặt với những áp lực và môi trường mà nó chưa bao giờ được thiết kế để đối phó. Chúng ta, những sinh vật đã tiến hóa hàng triệu năm trên một hành tinh với trọng lực ổn định, không khí để thở, và sự đa dạng của sự sống, đang được đặt vào một môi trường hoàn toàn xa lạ. Các phản ứng của cơ thể và tâm trí trước những điều kiện này đang vén màn những bí mật về sự kiên cường, nhưng cũng cả những giới hạn của bản thân con người.

Để chuẩn bị cho những chuyến bay dài ngày đến Sao Hỏa và xa hơn nữa, việc hiểu rõ và mitigating (giảm thiểu) những rủi ro tâm lý và sinh học này là tối quan trọng. NASA không chỉ tìm cách phát triển công nghệ tàu vũ trụ tốt hơn, mà còn đầu tư mạnh vào các giải pháp tâm lý, như hỗ trợ từ xa, các chương trình rèn luyện tinh thần, và thiết kế không gian sống tối ưu hơn để giảm bớt cảm giác cô lập.

Những gì NASA đang khám phá không chỉ là về việc bay vào vũ trụ. Đó là về việc hiểu rõ chính mình, về những điều kỳ diệu mà cơ thể và tâm trí con người có thể làm, và những giới hạn mà chúng ta phải vượt qua. Đây thực sự là một điều "con người chưa từng biết về chính mình" cho đến khi NASA bắt đầu các cuộc hành trình khám phá không chỉ vũ trụ bao la mà còn cả những giới hạn sâu thẳm của chính bản ngã chúng ta.

Nguồn: NASA

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC
Xem theo ngày