Mượn chuyện nữ tướng Facebook ngược dòng vượt định kiến tại thung lũng Silicon - thánh địa của đàn ông để nói về những rào cản của nữ giới

"Chúng tôi không nghĩ là sẽ thuê một người như cô" - Đó là câu nói của 1 CEO với Sheryl Sandberg khi bà tìm kiếm công việc tại thung lũng Silicon vào năm 2001 - thánh địa công nghệ được mặc định dành cho nam giới. Tuy nhiên, câu nói đó không thể làm chùn bước ý chí của Sheryl. Với tài năng vượt trội cùng khả năng lãnh đạo xuất chúng, bà đã nắm giữ các chức vụ quan trọng của Google trong 6 năm, trở thành nữ tướng trụ cột của đế chế Facebook và góp mặt trong danh sách 7 nữ tỷ phú tự thân giàu nhất làng công nghệ Mỹ với tài sản 1,7 tỷ USD (Forbes, 2019).

Là người có cái nhìn sâu sắc về rào cản xoay quanh nữ giới, Sheryl Sandberg luôn cổ vũ họ tự tin vào bản thân và nắm lấy vai trò lãnh đạo trong nhiều năm qua. Nhìn vào bức tranh toàn cảnh, câu chuyện của Sheryl Sandberg ở thung lũng Silicon chỉ là 1 trong vô vàn những rào cản của phụ nữ. Dù đã có những thay đổi vượt bậc về quan điểm, tư tưởng nhưng những định kiến về con gái luôn tồn tại ở các nền văn hóa khác nhau, biểu hiện ở nhiều khía cạnh khác nhau. Trong đó, rào cản về ngoại hình & thể lực; rào cản xuất thân và rào cản xã hội là những yếu tố thường thấy nhất.

Rào cản thể lực, ngoại hình

Con gái theo nghiệp quần đùi áo số làm gì, suốt ngày chạy hùng hục như con trai!

Thể lực của con gái yếu hơn con trai, tốt hơn hết là chỉ nên làm văn phòng.

Nữ giới từ trước đến nay vẫn được nhận định là phái yếu. Nhưng nghiên cứu do các nhà khoa học thuộc ĐH Southern Denmark (Đan Mạch) thực hiện đã chỉ ra rằng, phụ nữ có khả năng miễn dịch tốt hơn nam giới nhờ có sự tôi luyện trong 9 tháng mang thai và quá trình sinh nở, có chế độ sinh hoạt lành mạnh hơn, sức chịu đựng bền bỉ hơn. Thế nên về mặt thể lực, phái nữ chưa hẳn đã là phái yếu!

Về mặt ngoại hình, theo thời gian, mọi người đã có cái nhìn cởi mở hơn với sự đa dạng. Tuy nhiên không vì thế mà những "chiếc khung" định kiến biến mất. Đã là người mẫu thì phải cao, con gái mà xăm mình là không đứng đắn hay mắt phải 2 mí trông mới thiện cảm… Vô hình trung, những khác biệt bị coi là "lệch chuẩn". "Lệch chuẩn" về ngoại hình là nguyên nhân phổ biến khiến nhiều cô gái tìm đến phẫu thuật thẩm mỹ mong xóa nhòa đi rào cản hòa nhập giữa mình và mọi người. "Lệch chuẩn" cũng là nỗi ám ảnh dìm sự tự tin của ta xuống, mà đã không tự tin thì nhìn đâu cũng thấy khó khăn. Mơ ước, đam mê nếu có - cũng sẽ nhỏ dần rồi mất hẳn theo năm tháng.

Rào cản về kinh tế, xuất thân

Con gái tỉnh lẻ ra thành phố, nếu có đạt được thành tựu lớn lao đều là nhờ vào quan hệ.

Con gái lương thấp cũng chẳng sao, việc của mình là chăm con, kiếm tiền là chuyện của chồng.

Không ít thì nhiều, chúng ta đều đã nghe đến những nhận định trên từ khi còn bé đến lúc trưởng thành. Theo thời gian, lớp định kiến dày lên trong tư duy mỗi người như trầm tích, khiến chúng ta đóng khung người khác và cũng đóng khung chính mình. Làm con gái, kiếm được bao nhiêu không quan trọng, quan trọng là phải tỏ ra ít hơn bạn đời để người ấy không cảm thấy thấp kém. Vì sinh ra ở thành phố nên phải hơn các bạn đến từ vùng khác…

Định kiến về xuất thân, kinh tế như sợi dây buộc chặt góc nhìn, khiến chúng ta bớt công tâm khi đánh giá sự cố gắng nỗ lực của người khác. Mỗi người có một vạch xuất phát khác nhau, ước mơ khác nhau, vì sao ta lại quy chung về một vạch đích cho tất cả?

Rào cản kỳ vọng: Là con gái phải...

Thời đại mới, định kiến ẩn mình vào những câu nói nghe có vẻ hay ho như "là con gái phải xinh", "là con gái, hãy sống như nữ hoàng, làm như đàn ông, mặc như công chúa"... Phải xinh, phải thành công, phải hạnh phúc cũng là 1 loại áp lực. Mỗi người có một cuộc đời riêng để sống. Được sống cùng với đam mê luôn là những năm tháng đẹp đẽ nhất với bất kỳ ai.

Bà Sheryl Sandberg đã từng nói: "Trong tương lai, sẽ không còn lãnh đạo nữ. Lãnh đạo chỉ đơn thuần là lãnh đạo". Điều ấy mở ra 1 hướng tư duy mới, rằng nghề nghiệp, vị trí không có giới tính, càng không mặc định thuộc về giới nào. Ngay cả khi bạn là con gái, bạn muốn làm phi công, thợ lặn, nhà thiết kế, thợ làm bánh, nghệ sĩ, chuyên gia… hãy cứ đi theo đam mê mà bạn hằng mong mỏi. Loại bỏ rào cản ngay từ cách chúng ta định danh ai đó cũng là 1 bước tiến đáng ghi nhận.

Sheryl Sandberg đã lấy cảm hứng từ chính câu chuyện vượt rào định kiến, phá bỏ giới hạn của chính bản thân để gửi đến các cô gái. Bạn cũng có thể. Bởi nếu ước mơ đủ lớn, rào cản nào cũng trở thành động lực. Và động lực ấy sẽ càng mạnh mẽ hơn nữa khi các cô gái cùng nhau tạo thành một cộng đồng cùng vượt qua thử thách, theo đuổi đam mê. Trên hành trình ấy sẽ luôn có Sunsilk đồng hành để cùng con gái vun đắp sự tự tin, cảm hứng để tỏa sáng. Năm nay, Sunsilk khởi xướng thông điệp "Bung tóc óng mượt, bung ước mơ riêng" nhằm cổ vũ con gái mạnh mẽ tiến tới. Vì chúng ta không chỉ là những dreamers, chúng ta còn là dream-makers dám vượt qua định kiến.