Mùng 3 Tết: 4 phong tục và 5 điều kiêng kỵ cần nhớ để rước tài lộc năm Ất Tỵ ở láng giềng Việt Nam

Mùng 3 Tết là ngày thứ ba của năm mới âm lịch. Ngày này trong văn hóa truyền thống Trung Quốc có rất nhiều phong tục và kiêng kỵ. Những phong tục và điều kiêng kỵ này không chỉ thể hiện sự kỳ vọng và kính sợ của con người đối với năm mới mà còn là sự kế thừa những truyền thống văn hóa lâu đời.

Sau đây, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về "4 phong tục, 5 điều kiêng kỵ" của ngày mùng 3 Tết, tuân theo những truyền thống cũ này, hy vọng năm mới sẽ phát tài phát lộc.

4 phong tục lớn trong ngày mùng 3 Tết

Đốt giấy hình Thần giữ cửa

Trong dân gian truyền thống Trung Quốc, mùng 3 Tết có một phong tục quan trọng là "đốt giấy hình Thần giữ cửa". Trong dịp Tết, nhà nhà đều dán hình Thần giữ cửa lên cửa để xua đuổi tà ma, bảo vệ bình an cho gia đình. Đến ngày mùng 3, người ta sẽ thu thập những bức tranh Thần giữ cửa cũ cùng câu đối và những vật phẩm tượng trưng cho sự may mắn, rồi đem đốt trong nhà. Hành động này mang ý nghĩa tiễn đưa các vị thần hộ mệnh của năm cũ, đồng thời cầu xin một khởi đầu mới và sự bảo vệ liên tục. Việc đốt giấy hình Thần giữ cửa cũng là một cách để nói lời tạm biệt với năm cũ, mang lại may mắn cho năm mới.

Ăn bánh hợp tử

Bánh hợp tử là một loại bánh làm từ bột mì phổ biến ở miền Bắc Trung Quốc, đặc biệt là ở khu vực Hoa Bắc, có tục lệ ăn bánh hợp tử vào ngày mùng 3 tháng Giêng. Bánh hợp tử thường được làm bằng cách gói nhân vào hai miếng bột mỏng rồi nặn thành hình bán nguyệt, sau đó đem chiên hoặc hấp chín.

Ăn bánh hợp tử mang nhiều ý nghĩa: thứ nhất, hình tròn của bánh hợp tử tượng trưng cho sự đoàn viên và viên mãn; thứ hai, quá trình làm bánh hợp tử cần phải ủ bột, tượng trưng cho cuộc sống giàu sang, sự nghiệp hưng thịnh. Ngoài ra, "hợp tử" đồng âm với chữ "hợp" trong "hòa hợp", "hợp gia hoan lạc", ngụ ý gia đình hòa thuận, người thân đoàn tụ.

Ngủ nướng

Một phong tục quan trọng trong ngày mùng 3 Tết là "an giấc ngủ nướng", tức là cho phép các thành viên trong gia đình được dậy muộn hơn vào ngày này để nghỉ ngơi đầy đủ. Phong tục này bắt nguồn từ việc cơ thể cần được phục hồi sau những ngày làm việc liên tục, đồng thời cũng để tránh việc ra ngoài chúc Tết, gây ra những chuyện thị phi.

Đặc biệt, ở một số nơi, người ta cho rằng mùng 3 là "ngày xích khẩu", không nên giao tiếp xã hội. Vì vậy, ngày này trở thành thời gian nghỉ ngơi tương đối yên tĩnh của gia đình, để mọi người dưỡng sức, chuẩn bị cho các hoạt động tiếp theo của năm mới.

Đuổi quỷ nghèo (hay còn gọi là tiễn nghèo)

Trong văn hóa dân gian Trung Quốc, mùng 3 Tết cũng có một nghi lễ rất quan trọng - đuổi quỷ nghèo. Người xưa cho rằng, khi năm mới bắt đầu, những điều xui xẻo, nghèo khó trong nhà nên được quét sạch ra ngoài, để năm mới tài lộc hanh thông, phú quý vào nhà.

Cách thức đuổi quỷ nghèo có thể khác nhau tùy theo vùng miền, nhưng nhìn chung bao gồm việc dọn dẹp rác thải, đồ cũ trong nhà, hoặc tổ chức các nghi lễ tế lễ đặc biệt để tượng trưng cho việc xua đuổi "quỷ nghèo", mong muốn đón chào một năm may mắn và tài lộc.

Ngoài ra, một số nơi còn dùng pháo, đốt hương… để "tiễn nghèo", thể hiện mong muốn và theo đuổi cuộc sống hạnh phúc trong năm mới.

5 điều cấm kỵ lớn

1. Kiêng đốt đèn

Ở một số địa phương của Trung Quốc, mùng 3 Tết có truyền thuyết dân gian về "chuột cưới vợ", cho rằng đêm hôm đó là ngày gia đình chuột tổ chức hôn lễ. Để không làm phiền đến hoạt động cưới hỏi của chuột, sau khi màn đêm buông xuống, người ta sẽ tắt đèn trong nhà từ sớm, đồng thời rắc muối và gạo tượng trưng cho việc "chuột chia tiền", ngụ ý năm sau tài lộc dồi dào. Vì vậy, mùng 3 Tết kiêng đốt đèn, để tránh phá vỡ sự hòa thuận trong gia đình cũng như mong muốn về tài lộc năm sau.

2. Kiêng động dao kéo, kim chỉ

Tục lệ dân gian cho rằng động dao, kéo hoặc kim chỉ vào mùng 3 Tết sẽ mang đến thị phi, rắc rối không đáng có. Theo câu nói xưa, "Mùng 3 động dao kéo, thị phi khó tránh khỏi". Điều kiêng kỵ này bắt nguồn từ mong muốn của người xưa về một năm mới bình an, thuận lợi, hy vọng tránh được những xung đột và tranh chấp do hành vi bất cẩn gây ra, giữ gìn hòa khí gia đình và an ninh xã hội.

3. Kiêng ra ngoài chúc Tết

Vào mùng 3 Tết, người dân ở một số nơi sẽ chọn ở nhà nghỉ ngơi, không ra ngoài chúc Tết. Phong tục này có thể xuất phát từ việc cần phục hồi thể lực sau những ngày Tết liên tục náo nhiệt, cũng có thể là do truyền thống của một số vùng cho rằng ngày mùng 3 không nên giao tiếp xã hội, để tránh phạm "khẩu thiệt" (ý chỉ dễ xảy ra cãi vã), hoặc liên quan đến tín ngưỡng "Tiểu niên triều", "Xích cẩu nhật" của địa phương.

4. Kiêng làm vỡ đồ đạc

Trong những ngày Tết, đặc biệt là mùng 3, làm vỡ bát đĩa hoặc các đồ vật khác được coi là một hành động rất xui xẻo. Trong văn hóa dân gian, sự vỡ nát thường báo hiệu sự đổ vỡ và chia ly. Mọi người mong muốn năm mới bắt đầu gia đình hòa thuận, vạn sự như ý, vì vậy đặc biệt cẩn thận để tránh làm vỡ bất cứ thứ gì. Nếu chẳng may xảy ra, người ta sẽ dùng giấy đỏ bọc lại các mảnh vỡ và nói những lời may mắn để hóa giải điềm xui.

5. Kiêng đổ rác

Ở các vùng nông thôn xưa, đặc biệt là miền Bắc Trung Quốc, mùng 3 Tết không được phép đổ rác, vì người ta cho rằng làm như vậy sẽ vứt bỏ phúc khí và tài lộc của gia đình. Ngoài ra, rác thải tích tụ trong những ngày Tết cũng được coi là biểu tượng của sự sung túc, vì vậy phải đợi đến thời điểm nhất định (ví dụ như mùng 5 "phá ngũ") mới được dọn dẹp, ngụ ý năm mới sẽ không ra khỏi nhà tay không, cuộc sống giàu sang.

Tổng hợp