Một bộ phim như Trạng Tí, liệu có xứng đáng được thành công?

Ở làng điện ảnh Việt, ít khi nào người ta được thấy một trường hợp gây ra lắm tranh cãi như phim Trạng Tí. Xuất phát từ một dự án dành cho thiếu nhi, lại chuyển thể từ bộ truyện Thần Đồng Đất Việt vốn rất được yêu thích, Trạng Tí bộc lộ sự tiềm năng ngay từ khi còn là một ý tưởng. Ấy vậy mà, dự án phim tưởng như được mong đợi nhất này lại nhanh chóng biến thành một tác phẩm gây tranh cãi, bị ghét bỏ nhất nhì của điện ảnh Việt. Người ta ghét Trạng Tí ít phần vì chất lượng phim, mà đa phần vì những lùm xùm và tranh cãi tiêu cực, không có hướng giải quyết giữa tác giả và bên nắm bản quyền, khiến nhà sản xuất phim cũng liên lụy.

Trạng Tí gặp xui xẻo không chỉ ở những câu chuyện bên lề, mà thậm chí còn ở thời điểm ra mắt phim 5 lần 7 lượt đụng độ Covid-19.

Vốn dĩ, phim đã được ra mắt từ 1 năm về trước chứ không phải chờ đến tận bây giờ. Sau khi phát hành, phim lại nhận về rất nhiều lời khen ngợi từ khán giả, nhưng rồi những lời khen ấy cũng chìm nghỉm trong làn sóng tẩy chay vốn đã quá mạnh mẽ của khán giả Việt. Trước Trạng Tí, năm 2021 đã có Cậu Vàng là một minh chứng tiêu biểu cho một bộ phim bị tẩy chay phải "chết yểu". Tuy nhiên, Trạng Tí khác Cậu Vàng ở chất lượng. Trạng Tí chỉn chu, hấp dẫn và hơn hết thảy, mang tính tiên phong. Thành - bại của phim có thể quyết định tương lai của bộ truyện Thần Đồng Đất Việt lẫn dòng phim kỳ ảo Việt Nam.

Trạng Tí là "kẻ tiên phong" của điện ảnh Việt

Sẽ thật khó để có thể kể tên ra một bộ phim kỳ ảo, viễn tưởng hấp dẫn và thành công của điện ảnh Việt. Trước giờ ở Việt Nam, thể loại phim được ưa chuộng sản xuất nhất vẫn là phim hài - tình cảm vì kinh phí không cao, nội dung không tự nghĩ thì remake của nước ngoài vẫn luôn thu hút khán giả ra rạp. Sau đó, sẽ là lần lượt các thể loại phim tâm lý, hành động hoặc kinh dị. Phim viễn tưởng, kỳ ảo vốn luôn là một thử thách lớn với bất kỳ nhà làm phim nào, cả về công sức lẫn kinh phí. Chính vì vậy, thể loại phim này cũng hay được gán ghép với cụm từ "bom tấn" nhất.

Nhà sản xuất Trạng Tí đã mang tham vọng lớn khi biến chuyển bộ phim này sang một thế giới nhiệm màu, với những ông Thần, ông Tướng rất Việt Nam. Vốn dĩ, tham vọng của đạo diễn Phan Xine cũng chính là biến Trạng Tí thành "Narnia của Việt Nam", và ông đã đưa ra một kế hoạch dài hơi từ 3 đến 5 phần. Tất nhiên, giờ phút này thì mọi kế hoạch ăn theo Trạng Tí cũng đã bị hủy bỏ.

Việc Trạng Tí biến thành phim fantasy (viễn tưởng) cũng yêu cầu sự nghiêm túc của nhà sản xuất, nếu không muốn bộ phim này trở thành một "trò đùa" bởi kỹ xảo ngô nghê, diễn xuất giả trân và nội dung vô thưởng vô phạt. Trạng Tí xuất sắc né được những vấn đề trên. Với kinh phí chỉ khoảng 43 tỷ đồng (rất thấp so với các phim viễn tưởng của thế giới), kỹ xảo của phim tốt đến bất ngờ. Dàn diễn viên nhí mang đến những cảm xúc chân thật, đáng yêu dù bị bao bọc bởi những tấm phông xanh, cùng lúc đó thì yếu tố kỹ xảo của phim mang đến câu chuyện rõ ràng, đồng thời được cài cắm để làm tiền đề cho những phần phim sau. Thật không quá lời khi nói Trạng Tí là một cái tên tiên phong xuất sắc của thể loại phim fantasy Việt Nam.

Từ lời chê "qua đường" cho tới việc xúc phạm cả diễn viên nhí, cãi vã quanh Trạng Tí mang đến nhiều hệ lụy mà không có lợi ích

Có lẽ, nhà sản xuất của Trạng Tí đã tính đến trường hợp rủi ro khi quyết định tạo ra nhiều thay đổi lớn trong nội dung cũng như tính chất, thể loại của phim. Mặc dù yếu tố kỳ ảo (ví dụ như Trạng Tí thực chất là một ông thần đầu thai) có được nhắc đến ở trong truyện, thì vẫn chỉ là một chi tiết bổ sung, không mang tính quyết định hay ảnh hưởng sâu đậm đến nhiều tình tiết. Và thực chất, rủi ro lớn nhất của phim cũng không nằm ở việc nó đi theo thể loại nào, hay phá vỡ nguyên tắc đến đâu. Xét cho cùng, đã có nhiều bộ phim chuyển thể thành công mặc dù khác một trời một vực so với truyện gốc.

Trước ngày phim ra rạp, Ngô Thanh Vân đã phải đăng đàn kêu gọi khán giả hãy ủng hộ Trạng Tí, mong mọi người "đừng so sánh truyện và phim". Thật vậy, bởi lẽ Trạng Tí có thể được coi là một tác phẩm xuất sắc khi đứng một mình. Phim giàu tính nhân văn, sáng tạo và hài hước, một lần nữa giới thiệu những Tí, Sửu, Dần, Mẹo tới một thế hệ trẻ em mới. Nếu như trẻ em đang thêm yêu mến Trạng Tí, thì sự thù ghét của người lớn đang dìm phim xuống tận cùng.

Cuộc tranh chấp/ cãi vã/ kiện tụng giữa tác giả Lê Linh với bên nắm giữ bản quyền phim là một cơn ác mộng góp phần hủy diệt Trạng Tí. Cái sai đến từ cả 2 phía, nhưng làn sóng phẫn nộ của khán giả thì chỉ nhấn chìm và "bóp cổ" một thằng Tí vốn đã thành hình, không còn đường lui. Thậm chí đã nhiều ngày kể từ khi tác giả Lê Linh tuyên bố "chỉ muốn mọi thứ chấm dứt", thì ồn ào và ghét bỏ vẫn đeo đuổi Trạng Tí . Đáng phẫn nộ nhất, là một bộ phận khán giả quá khích còn quay sang chỉ trích và giễu cợt ngoại hình của các diễn viên nhí. Sóng gió của Trạng Tí làm nhiều người sợ hãi, và có lẽ cũng là cái kết của Thần Đồng Đất Việt trên màn ảnh hay bất kỳ phương tiện giải trí nào trong tương lai gần.

Những đứa trẻ của Trạng Tí bất ngờ trở thành nạn nhân của sự bắt nạt, ghét bỏ

Nếu như Trạng Tí thất bại, thì công cuộc chinh phục dòng phim viễn tưởng, hay nói sâu xa hơn là công cuộc "khai quật lại" kho tàng văn hóa dân gian, cổ tích Việt có lẽ sẽ lại đi một bước lùi đáng tiếc.

Được yêu hay bị ghét, Trạng Tí vẫn đang kiên trì "lội ngược dòng"

Đối đầu với nhiều chê bai và chỉ trích, Trạng Tí vẫn khiến người ta phải bất ngờ khi kiên trì bám trụ ở top 3 phòng vé thời điểm ra rạp năm ngoái. Tỉ lệ lấp đầy rạp của phim thậm chí còn cao hơn Thiên Thần Hộ Mệnh của Victor Vũ, và con số doanh thu của phim cũng khá suýt soát với các đối thủ ở phòng vé.

Chưa đầy 3 ngày ra rạp năm 2021, phim mang về gần 13 tỷ đồng. Ngày đầu tiên trở lại trong dịp Tết 2022, Trạng Tí vẫn thu về gần 400 triệu mặc cho nhiều lùm xùm. Có thể thấy, sự thể hiện của Trạng Tí là một kỳ tích, và có lẽ cũng là một thành công đầu vô cùng xứng đáng sau vô vàn khó khăn của một dự án quá tham vọng.

Nguồn ảnh: Studio68