Luật BHXH mới: Những thay đổi khiến người lao động bất ngờ
Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2024 có hiệu lực thi hành từ ngày 1-7 mở rộng diện bao phủ người tham gia và thụ hưởng chính sách BHXH.
Luật BHXH 2024 có điểm nổi bật là mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, trong đó có chủ hộ kinh doanh của các hộ có đăng ký kinh doanh như cửa hàng tạp hóa, quán cà phê...
Luật BHXH năm 2024 có nhiều điểm mới về đối tượng tham gia. Ảnh: Vũ Minh
Theo đó, Luật BHXH 2024 mở rộng nhóm đối tượng tham gia BHXH bắt buộc gồm: Người lao động làm việc không trọn thời gian, có mức lương bằng hoặc cao hơn mức lương tối thiểu làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc (trước đây chỉ áp dụng với người làm việc theo hợp đồng lao động từ một tháng trở lên).
Người làm việc theo hợp đồng không phải hợp đồng lao động nhưng có trả công và được quản lý, giám sát; Người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố; Chủ hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh;
Người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, đại diện vốn nhà nước hoặc vốn doanh nghiệp; Các chức danh quản lý trong hợp tác xã không hưởng lương; Lực lượng dân quân thường trực. Dự kiến, có khoảng 3 triệu lao động sẽ vào hệ thống BHXH bắt buộc.
Như vậy, theo Luật BHXH 2024, từ ngày 1-7 tới, nếu là hộ kinh doanh có đăng ký, dù là quán nước nhỏ, quán cà phê hay cửa hàng tạp hóa... cũng sẽ thuộc diện phải tham gia BHXH bắt buộc.
Các chủ hộ được chọn tiền lương làm căn cứ đóng BHXH, thấp nhất bằng tham chiếu và cao nhất bằng 20 lần. Tham chiếu hiện hành là 2,34 triệu đồng. Nếu chủ hộ kinh doanh chọn mức thấp nhất làm căn cứ đóng thì mỗi tháng trích 585.000 đồng, cao nhất là 11,7 triệu đồng.
Đáng chú ý, người hoạt động không chuyên trách cấp xã, trước đây chỉ được hưởng chế độ hưu trí và tử tuất nay sẽ được mở rộng hưởng đầy đủ các chế độ BHXH từ ngày 1-7, bao gồm ốm đau, thai sản, tai nạn lao động.
Cùng đó, người lao động tham gia BHXH tự nguyện sẽ được hưởng thêm chế độ thai sản, bao gồm trợ cấp cho lao động nữ sinh con.
Nhân viên Bưu điện Việt Nam tư vấn cho người dân tham gia BHXH, BHYT. Ảnh: Vietnam Post
Ngoài ra, Luật BHXH 2024 quy định, tiền lương làm căn cứ đóng BHXH gồm lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác. Trong đó, các khoản bổ sung khác được hiểu là những khoản được thỏa thuận trong hợp đồng lao động và trả thường xuyên, ổn định trong mỗi kỳ trả lương.
Tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc không bao gồm các chế độ và phúc lợi như: tiền thưởng sáng kiến, tiền ăn giữa ca, các khoản hỗ trợ xăng xe, điện thoại, đi lại, tiền nhà ở, tiền giữ trẻ, nuôi con nhỏ.
