Khi nhắc đến lịch sử của triều đại phong kiến Trung Quốc, Từ Hi Thái hậu có lẽ không phải là một cái tên quá xa lạ. Theo ghi chép lịch sử, bà đã nắm quyền cai trị trong suốt 47 năm và kiểm soát vận mệnh của đất nước vào cuối triều đại nhà Thanh.
Từ Hi Thái hậu sinh năm 1835 và vào cung làm phi cho vua Hàm Phong từ năm 17 tuổi. Bà được tấn phong làm Quý phi nhờ sinh được cho hoàng đế Hàm Phong người con trai duy nhất là Tải Thuần, tức hoàng đế Đồng Trị sau này.
Từ Hi Thái hậu là người nắm quyền lực thực tế của triều đình nhà Thanh trong hơn 40 năm. Lên ngôi thái hậu, bà thâu tóm quyền lực, gây bao tội ác.
Bà cũng nổi tiếng là người có lối sống vô cùng xa xỉ. Những tư liệu lịch sử ghi chép lại cuộc đời của bà đều khiến người đời sau kinh ngạc. Từ Hi không chỉ có trong tay vô số trang sức vàng bạc lộng lẫy, khoác lên mình những bộ trang phục nhung lụa xa hoa mà yêu cầu chất lượng cuộc sống cũng rất cao. Bà từng dùng số tiền khổng lồ để tổ chức những bữa tiệc vào thời điểm ngân khố triều đình cạn kiệt.
Bà từng dùng hơn 400 lượng vàng để mở tiệc đãi phái đoàn từ phương Tây. Thực đơn hôm đó gồm 140 món với 1750 người phục vụ, đầu bếp tuyển chọn khắp cả nước và kéo dài trong 1 tuần.
Chân dung của Từ Hi thái hậu.
Từ Hi Thái hậu nổi tiếng là người thích ăn diện và chụp ảnh. Bảo tàng Cố Cung ở Bắc Kinh vẫn lưu giữ hơn 100 ảnh chụp của bà diện hơn 30 bộ váy áo lộng lẫy bằng lụa đính ngọc trai cao cấp. Trên người bà đeo đồ trang sức, ngọc bích. Dụng cụ làm tóc của bà có tới 25 món, dùng để uốn và chải nhiều kiểu khác nhau. Tóc bà thường cài hoa và trâm vàng.
Từ Hi Thái hậu cho xây nhà bếp riêng trong Tử Cấm Thành, gọi là Bếp Tây. Theo cuốn Từ Hi Thái hậu của tác giả Từ Triệt, học giả kiêm chuyên gia nghiên cứu về triều Thanh, mỗi bữa Từ Hi Thái hậu được phục vụ 120 món khác nhau. Tuy nhiên, bà chỉ ăn vài món, mỗi món một đến hai miếng vì sợ bị đầu độc. Có sử sách ghi chép rằng bà còn ngửi 400 quả táo/ngày chứ không ăn. Khi trái cây mất mùi, bà sẽ đem bỏ và quả mới được dâng lên.
Một thói quen ăn uống đặc biệt khác của Từ Hi thái hậu đó chính là bà chỉ uống nước suối nguồn tinh khiết vì có nhiều khoáng chất. Tuy nhiên nước suối được dâng lên thái hậu còn phải đun với trà ướp hương hoa hồng. Bà yêu cầu hoa tươi vừa được hái và được trộn với trà khô để đảm bảo khi pha thì trà vừa có hương thơm của hoa.
Ngoài ra mỗi sáng thức dậy, Từ Hi thái hậu sẽ phải dùng sương sớm để súc miệng. Chính vì thế các cung nữ thường phải dậy vào lúc nửa đêm để có thể thu được những giọt sương tinh khiết nhất cho thái hậu súc miệng, nếu không muốn bị phạt.
Ngay cả khi qua đời, Từ Hi thái hậu còn được chôn cùng lượng trang sức và đồ xa xỉ trị giá 1,2 triệu lạng bạc. Năm 1928, phần mộ của bà bị lãnh chúa Tôn Điện Anh và quân đội cướp phá. Quan tài của vị thái hậu này bị phá huỷ khiến toàn bộ của cải, vàng bạc đá quý đều bị lấy đi. Thậm chí Tôn Điện Anh còn cậy miệng của Từ Hy thái hậu để lấy đi viên dạ minh châu trị giá hàng nghìn tỷ đồng.
Theo ghi chép lịch sử, thái hậu còn có thói quen nuôi móng tay nhưng mỗi bàn tay chỉ nuôi ba móng ở ngón cái, ngón út và áp út. Mỗi chiếc móng tay của bà đều có riêng một cung nữ phụ trách chăm sóc. Để bảo vệ móng, Từ Hy còn dùng hộ giáp bao gồm những chiếc ống nhỏ như tháp bút chụp lên đầu các ngón tay. Những chiếc ống này được thay đổi thường xuyên khi thì dùng cẩm thạch, có khi dùng vàng khảm đá quý.
Ngoài bảo vệ móng tay tránh khỏi bụi bẩn, trong hộ giáp này còn giấu thuốc độc phòng thân. Những quan thần nào âm mưu làm hại sẽ bị bà cho uống thuốc độc.
Bên trong quan tài Từ Hi thái hậu chứa rất nhiều kho báu.
Là người phụ nữ nắm quyền lực cao nhất của đề quốc Trung Hoa và là một nhân vật lịch sử quan trọng, chính vì vậy Từ Hi Thái hậu là đối tượng khai thác của các nhà làm phim. Dễ dàng bắt gặp hình ảnh Từ Hi Thái hậu uy quyền trên màn ảnh nhỏ thông qua các bộ phim dã sử. Trong số đó, nhiều vai diễn đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng khán giả.
Nhiều mỹ nhân của nền điện ảnh Hoa ngữ đã nhập vai thành công khi hoá thân thành Từ Hi thái hậu phải kể đến như Mễ Tuyết, Lưu Hiểu Khánh, Lương Tiểu Băng, Từ Câm Ca Oa, Viên Lập...
Lưu Hiểu Khánh trong vai Từ Hi thái hậu.
Trong Hỏa thiêu Viên Minh Viên , Lưu Hiểu Khánh vào vai Ý Quý Phi, sau này trờ thành Từ Hi Thái hậu. Ngoài ra, trong bộ phim Thùy liêm thính chính, nữ diễn viên đã khắc họa toàn bộ cuộc đời của người đàn bà quyền lực rất thành công. Người trong nghề nhận xét, Lưu Hiểu Khánh trời sinh có khí chất uy quyền, khá phù hợp với hình ảnh Từ Hi Thái hậu.
Hay như trong bộ phim Thiếu nữ Từ Hi khai thác giai đoạn lúc vị thái hậu này còn trẻ, từ khi còn là tú nữ mới nhập cung. Nữ diễn viên Lưu Tuyết Hoa thể hiện thành công hình ảnh Từ Hi từ một tú nữ xinh đẹp yếu ớt, sau đó ngoan cường đứng lên giành được địa vị.
Ngoài ra, trong số các phiên bản Từ Hi thái hậu trên màn ảnh, nữ diễn viên Hề Mỹ Quyên được đánh giá không chỉ có kỹ năng diễn xuất tốt mà còn sở hữu ngoại hình rất giống vị thái hậu khét tiếng trong bộ phim truyền hình Năm ấy hoa nở, trăng vừa tròn . Ngay từ khi bộ phim phát sóng, dù đóng vai phụ nhưng Hề Mỹ Quyên đã tạo được ấn tượng lớn trong lòng khán giả.
Người hâm mộ nhận xét từ cử chỉ hành động và nét diễn trên khuôn mặt của nữ diễn viên rất giống với dung nhan trong bức ảnh chân dung của Từ Hi lúc về già.
Tạo hình nhân vật Từ Hi thái hậu của Hề Mỹ Quyên.
Ngoài ra, vụ trộm mộ khét tiếng của Thái hậu Từ Hi cũng đã được khắc hoạ trong bộ phim Kho báu Đông Lăng năm 2008. Bộ phim dựa trên lịch sử về những vụ trộm lăng tẩm nổi tiếng ở Trung Hoa của nhân vật Tôn Điện Anh do nam diễn viên Trương Diệu Dương thủ vai. Phim cũng nhanh chóng gây được tiếng vang lớn.