Lỗ nặng khi chỉ dồn tiền vào chứng khoán, người trẻ chuyển sang mua thêm vàng và gửi tiết kiệm vì "không muốn bỏ hết trứng vào cùng giỏ"

Thay vì sợ hãi trước các rủi ro, giờ đây nhiều người trẻ đã lao đầu vào các hình thức đầu tư từ sớm để nhanh chóng đạt được ước mơ làm giàu, mua nhà mua xe. Trong số đó, nhảy vào thị trường chứng khoán với những lời hô hào sinh lời gấp đôi, gấp ba trong thời gian ngắn trở thành lựa chọn của họ.

Từ hồ hởi, phấn khởi khi nhìn tiền lãi tăng lên mỗi ngày, đến hồi hộp sợ hãi khi thị trường lao dốc, nhiều nhà đầu tư mới cay đắng nhận ra: Chứng khoán không phải trò chơi dễ dàng, đặc biệt với người không có nhiều kiến thức.

Mất gần 400 triệu đồng vì đu đỉnh chứng khoán

Thời gian đầu tìm hiểu thị trường chứng khoán, Trung Hoà (Hà Nội) tưởng mình đã tìm được con đường làm giàu "chân ái" khi liên tiếp có lãi từ số vốn 10 triệu đồng.

“Lúc đấy, thị trường dễ lắm. Mua con nào con đấy chạy ‘mù mắt’. Đoạn đấy mình có mua cổ phiếu HSG. Thời gian đầu mình bị lỗ ngắn hạn 7% xong sau đó là cổ phiếu tăng triền miên tới tháng 6/2021. Lúc đó, mình hình thành tư duy nếu cổ phiếu giảm thì là cơ hội mua. Sau đó, cổ phiếu sẽ tăng mà thôi, đỉnh sau cao hơn đỉnh trước, nó là như vậy”, Trung Hoà nhớ lại.

Trung Hoà (Ảnh: NVCC)

Từ trải nghiệm tốt đẹp khi tham gia thị trường chứng khoán, Trung Hoà cũng mong một ngày cưỡi được sóng, "ôm mộng" giàu sang mua được nhà và xe sau khi đầu tư giống như bao người đồn thổi.

Do đó năm 22 tuổi, cô mang 400 triệu đồng tất tay hết vào 3 mã cổ phiếu là ITA, GEX và NLG vào thời điểm đu đỉnh. Đó là toàn bộ số tiền Trung Hòa tích lũy được, cộng thêm bán vài chỉ vàng mẹ mua cho và vay mượn tiền từ gia đình.

Khi thị trường đi xuống, Trung Hoà bắt đầu lỗ đậm. Tuy nhiên, với suy nghĩ sai lầm rằng "cổ phiếu sẽ tăng mà thôi, đỉnh sau cao hơn đỉnh trước", cô nàng không chịu cắt lỗ kể cả khi có cơ hội về bờ. Cho đến khi danh mục đầu tư giảm còn 35 triệu đồng, Trung Hoà mới bừng tỉnh, quyết định rời thị trường để đi học hỏi thêm rồi mới quay lại.

"Sai lầm của mình là nghĩ cổ phiếu sẽ tăng, nên không biết đến trường hợp nào cổ phiếu sẽ thoái trào. Thị trường sẽ downtrend và mọi hành động mua vào lúc đó là đi ngược với xu hướng. Mình làm vậy chẳng khác gì lấy trứng ngáng đường một con xe đang lao dốc xuống vậy", Trung Hoà ngậm ngùi chia sẻ.

"Tâm lý non trẻ khiến mình càng lỗ càng đập thêm tiền nhưng chỉ bắt được đáy"

Cùng tham gia vào thị trường chứng khoán với sự hồ hởi thế nên Kim Ngân (SN 2002, Hà Nội) mua khá nhiều cổ phiếu được đám đông hoặc bạn bè hô hào là “ngon”, “lời x2”. Tuy nhiên, “ngày vui ngắn chẳng tày gang”, chỉ sau khoảng một vài tháng hưng phấn thì cô nàng đã bắt đầu có những khoản lỗ. Đỉnh điểm là Kim Ngân lỗ mất 20 triệu đồng khi đầu tư chứng khoán cùng bạn.

“Tâm lý non trẻ lúc đó khiến mình càng lỗ càng đập thêm tiền vào ‘bắt đáy’ nhưng không ngờ là toàn bắt dao rơi. Đến khi mình tiêu sạch tiền tiết kiệm vào các mã cổ phiếu rồi mà đà giảm vẫn không có vẻ dừng lại. Đỉnh điểm danh mục của mình đã có lúc -70%. Còn nhớ lại, mình bắt đầu thua lỗ khi Vn-Index rơi tự do từ 1500 điểm xuống đáy. Và mình chính là người chơi hệ đu đỉnh lúc đấy”, Kim Ngân nói.

Ảnh minh hoạ

Sau trải nghiệm thất bại năm 20 tuổi, Kim Ngân quyết định tắt app, nghỉ chơi chứng khoán một thời gian để tập trung đi làm đi học. Cô nàng nhận ra, việc chạy theo đám đông đầu tư chứng khoán khi chưa có nền tảng kiến thức và tâm lý ổn định là vô cùng nguy hiểm, có thể khiến mình trắng tay.

Đa dạng hóa danh mục đầu tư mới là quyết định đúng đắn

Sau những trải nghiệm vấp ngã vì đầu tư thua lỗ ở tuổi đôi mươi, nhiều người trẻ càng cho rằng "không bỏ hết trứng vào cùng một giỏ" mới là quy tắc bền vững trên hành trình làm giàu. Đa dạng hóa danh mục đầu tư mới là cách để họ thoát khỏi kịp thời khi thị trường xuống dốc, không vì thua lỗ quá nặng nề mà khiến cảm xúc hay túi tiền bị chi phối, dẫn đến đưa ra các quyết định đầu tư "sai càng sai".

Đơn cử như Trung Hoà, sau khi bị sóng thị trường đánh mất gần 400 triệu đồng, cô nàng nhận ra sẽ không bao giờ để hết tiền vào chứng khoán nữa. Thay vào đó, cô chỉ dành 40-50% số tiền kiếm được vào cổ phiếu, 30% vào gửi tiết kiệm, 20% còn lại đầu tư vào bản thân như mua sách, học thêm các khóa học về tài chính và chứng chỉ CFA,....

Về danh mục chứng khoán, Trung Hoà cũng chọn cách đa dạng, thay vì dồn tiền vào các mã chứng khoán được thị trường hô hào sinh lời nhưng mức độ rủi ro cao.

Ảnh minh hoạ

“Hiện giờ, có những cổ phiếu mà mình đánh giá tiềm năng và mua vào là:

- Thứ nhất, cổ phiếu có dòng tiền lan toả. Tức trong cả dòng ngành, có tất cả cổ phiếu cùng nhau kéo lên thì mình sẽ chọn mã cổ phiếu xuất phát đầu tiên để mua (hay cổ phiếu leader). Hiện tại là mình đang mua cổ phiếu từ nhóm ngân hàng là mã ACB, MBB, CTG, MSB…

- Thứ hai, cổ phiếu riêng lẻ không có dòng tiền lan tỏa nhưng nó có mẫu hình Wyckoff chuẩn bị bước vào pha đẩy giá. Ví dụ thời gian này mình chọn cổ phiếu DBC.

- Thứ ba, cổ phiếu có tỷ lệ cổ đông khác (hay tỷ lệ free float thấp), thường là dưới 50%, còn lại là tổ chức và ban lãnh đạo nắm giữ thì sẽ rất dễ đẩy giá cổ phiếu đi lên. Ví dụ thời điểm này là cổ phiếu HAH…”, Trung Hoà nói.

Tương tự, Kim Ngân cũng quyết định không còn "all-in" hết vào bất kỳ khoản đầu tư nào. Cụ thể, hiện cô nàng đang chia thu nhập hàng tháng theo nguyên tắc 50 - 30 - 20. Theo đó 50% thu nhập dành cho những thứ cần thiết cho cuộc sống như nhà cửa, ăn uống, điện nước…; 30% cho những thứ yêu thích khác như du lịch, mua sắm, giải trí, học tập; 20% cho mục tiêu tài chính gồm gửi tiết kiệm và đầu tư.

Trong ngân sách dành cho đầu tư, Kim Ngân lại chia nhỏ thành 30% dành cho chứng chỉ quỹ cổ phiếu, 10% quỹ trái phiếu và 60% là các mã cổ phiếu từ các doanh nghiệp được niêm yết uy tín trên thị trường là HPG, PNJ, HSG, DXG.

Ảnh minh hoạ

Một trường hợp khác, Bảo Trâm (28 tuổi, TP.HCM) từng chịu thua lỗ vì thị trường chứng khoán năm 2022 biến động mạnh và khắc nghiệt. Do đó, cô càng ý thức áp dụng công thức "không để trứng vào cùng một giỏ" trong danh mục đầu tư. Nhờ đó, Bảo Trâm có thể giảm thiểu rủi ro khi đầu tư vào "một giỏ" mà không sinh lời tiềm năng, đồng thời đảm bảo đa dạng hóa nguồn thu nhập.

Hiện bên cạnh mua vàng hàng tháng, Bảo Trâm còn có một sổ tiết kiệm ngân hàng, một mã chứng khoán giữ từ năm 2021. Thỉnh thoảng, cô còn mua tiền đô tích trữ và bảo hiểm nhân thọ.

"Mình nghĩ, nếu các bạn trẻ muốn có một khoản tiết kiệm lâu dài và an toàn thì hãy chọn vàng. Vàng không phải là nơi cho bạn nhân đôi tài sản hay làm giàu qua một đêm nhưng đây là kênh đầu tư an toàn cho bạn thói quen tích lũy tài sản và quản lý tài chính. Còn nếu có kiến thức lựa chọn mã cổ phiếu thì có thể chọn chứng khoán để sinh lời hoặc đầu tư kinh doanh riêng nếu bạn tự tin và chấp nhận rủi ro mà nó mang lại.

Mình là người tính toán khá kỹ trong chuyện tiền bạc. Quan điểm đầu tư của mình là đảm bảo an toàn, tiền đã vào túi thì sẽ không bao giờ để tiền rơi", cô nàng chia sẻ.