Tuổi 20 ôm mộng làm giàu chứng khoán: Người bay mất 20 triệu, người gồng lỗ 2 tháng lương vì “nhìn anh có duyên với đầu tư lắm”

Những năm đầu của tuổi 20, khi vừa có trong tay một khoản tiền không nhỏ, người trẻ bắt đầu tìm đến các kênh đầu tư với mong muốn làm giàu nhanh. Trở thành “chứng sĩ” hay tham gia thị trường chứng khoán sau khi nghe những lời hứa sinh lời gấp 2, gấp 3 đã là lựa chọn của họ.

Tuy nhiên, với kiến thức chưa đủ mà chỉ nghe theo lời phím hàng, nhiều nhà đầu tư F0 đã nhận cái kết thua lỗ. Hai bạn trẻ dưới đây chính là ví dụ:

Thua lỗ vì chưa đủ kiến thức nhưng vội nghe theo lời rủ rê phím hàng

Kim Ngân (SN 2002, nhân viên ngành Marketing) bắt đầu tham gia thị trường chứng khoán vào cuối năm 2021. Trước khi trở thành “chứng sĩ”, Ngân đã có số vốn là 50 triệu đồng - một khoản tiền được cô nàng tích lũy trong 1 năm. Khi đó, cô đang là sinh viên trường Kinh tế, cũng như tham gia một số hội nhóm về chứng khoán để cập nhật tin tức.

“Mình có xem qua nhiều kênh đầu tư thì thấy các sản phẩm chứng khoán như cổ phiếu, chứng chỉ quỹ,… khá phù hợp cho người mới bắt đầu như mình vì không yêu cầu vốn lớn, dễ mở tài khoản và cách giao dịch cũng đơn giản. Ngoài ra khi tự mình trải nghiệm đầu tư chứng khoán cũng giúp bản thân học được thêm nhiều kiến thức về tài chính doanh nghiệp, chính sách tiền tệ, diễn biến thị trường kinh tế,...”, Ngân kể lại nguyên nhân khiến cô chọn trở thành F0.

Ảnh minh họa

Những ngày đầu tiên, Kim Ngân tham gia thị trường chứng khoán với tâm lý tích cực. Cô nàng mua khá nhiều cổ phiếu được đám đông hoặc bạn bè hô hào là “ngon”, “lời x2”. Tuy nhiên, “ngày vui ngắn chẳng tày gang”, chỉ sau khoảng một vài tháng hưng phấn thì cô nàng đã bắt đầu có những khoản lỗ. Đỉnh điểm là Kim Ngân lỗ mất 20 triệu đồng khi đầu tư chứng khoán cùng bạn.

Kim Ngân chia sẻ thêm: “Tâm lý non trẻ lúc đó khiến mình càng lỗ càng đập thêm tiền vào ‘bắt đáy’ nhưng không ngờ là toàn bắt dao rơi. Đến khi mình tiêu sạch tiền tiết kiệm vào các mã cổ phiếu rồi mà đà giảm vẫn không có vẻ dừng lại. Đỉnh điểm danh mục của mình đã có lúc -70%. Còn nhớ lại, mình bắt đầu thua lỗ khi Vn-Index rơi tự do từ 1500 điểm xuống đáy. Và mình chính là người chơi hệ đu đỉnh lúc đấy.

Sau lần đó mình tắt app, nghỉ một thời gian dài chỉ tập trung đi làm đi học. Mình nhận ra việc vội vã chạy theo đám đông đầu tư chứng khoán khi chưa có nền tảng kiến thức và tâm lý ổn định là vô cùng nguy hiểm, có thể khiến mình trắng tay”.

Một trong những lần đầu tư thua lỗ của Kim Ngân (Ảnh: NVCC)

Tương tự Kim Ngân, Phan Thành (SN 2000, Hà Nội) cũng nhận về nhiều bài học “vỡ lòng” cay đắng sau khi bắt đầu chơi chứng khoán vào đầu năm 2021.

Ban đầu tham gia thị trường từ những lời rủ rê của bạn bè là “trông có duyên với chứng khoán” lắm thì Phan Thành càng đầu tư càng hăng say. Thêm nữa, trong giai đoạn đầu đầu tư chứng khoán, đỉnh điểm anh chàng thu được khoản lời 20% chỉ sau 2-3 tháng. Thời điểm đó, Phan Thành cũng “chịu chi”, khi dành đến hơn 30% số tiền tiết kiệm vào sàn chứng khoán. Hầu hết mã chứng khoán đều được anh chàng mua vào sau khi nghe theo phím hàng nằm vùng trong các hội nhóm về đầu tư.

“Tuy nhiên, đời không như là mơ. Mình cứ ngỡ chứng khoán sẽ cứ đi lên cho đến một ngày VN-Index bốc hơi sâu 46 điểm, rồi giảm tiếp gần 70 điểm. Từ đó, mình cứ thua dần, cũng muốn chốt lỗ nhưng không tìm được thời gian phù hợp để bán. Có thời điểm, mình thua lỗ lên đến hơn 40% và cao nhất là gồng lỗ 30 triệu đồng, tức 2 tháng lương.

Bài học đó như cái tát để mình tỉnh táo hơn, không còn bị ‘nghiện’ kiếm lời nhanh và choáng ngợp trước các lời dụ dỗ mua mã trong các hội nhóm”, Phan Thành nói.

Chứng khoán vẫn là kênh sinh lời tốt

Sau trải nghiệm mất tiền vì chứng khoán, những người trẻ đã học được nhiều bài học riêng cho đầu tư. Đồng thời, họ nhận định chứng khoán vẫn là một kênh sinh lời tốt nếu bạn có đủ kiến thức để tự đưa ra quyết định mà không chỉ chạy theo lời khuyên “phím hàng”.

Với Phan Thành, ưu điểm lớn nhất khi đầu tư chứng khoán là bản thân rèn được thói quen chịu khó tìm hiểu kiến thức về tài chính và đầu tư. Song nhược điểm là mọi người dễ “chìm sâu” vào chứng khoán, thậm chí ảnh hưởng tới công việc chính. Bởi lẽ giờ mở cửa đầu tư là 9h và kết thúc phiên giao dịch vào 15h, tức trùng với giờ giấc đi làm hành chính.

Ảnh minh họa

Sau lần mất trắng 30 triệu đồng, Phan Thành đã chuyển sang đầu tư hết cổ phiếu dài hạn và chứng chỉ quỹ để phòng ngừa rủi ro. Anh chàng chỉ lướt sóng trong điều kiện nhìn thấy tiềm năng chắc chắn của thị trường.

“Quan điểm của mình là giờ không còn hy vọng làm giàu từ chứng khoán mà chỉ coi chúng là khoản gia tăng thu nhập thôi. Thêm nữa, mình nghĩ khi đầu tư chứng khoán thì cần có mục tiêu. Ví dụ, trước khi mua cổ phiếu thì hãy đặt ra quy tắc lỗ 10-15% thì phải cắt lỗ ngay. Nếu cứ chờ đợi ngày về bờ thì có ngày mất hết, thậm chí còn phải mang nợ”.

Còn về phía Kim Ngân, cô nàng đã quay lại thị trường từ tháng 9/2023. Cô nàng cho rằng từ đây đến năm 2025 là giai đoạn đẹp để đầu tư chứng khoán. Bởi lúc này mọi người có thể mua được nhiều sản phẩm với mức giá hợp lý mà còn đa dạng hình thức là cổ phiếu, chứng chỉ quỹ mở và ETF…

Tuy nhiên, sau trải nghiệm thua lỗ, Kim Ngân rút bài học là không còn “all-in” vào chứng khoán nữa. Cụ thể, hiện cô nàng đang chia thu nhập hàng tháng theo nguyên tắc 50 - 30 - 20. Theo đó 50% thu nhập dành cho những thứ cần thiết cho cuộc sống như nhà cửa, ăn uống, điện nước…; 30% cho những thứ yêu thích khác như du lịch, mua sắm, giải trí, học tập; 20% cho mục tiêu tài chính gồm gửi tiết kiệm và đầu tư.

Trong ngân sách dành cho đầu tư, Kim Ngân lại chia nhỏ thành 30% dành cho chứng chỉ quỹ cổ phiếu, 10% quỹ trái phiếu và 60% là các mã cổ phiếu. “ Chắc là thời điểm hiện tại, khi mình cũng đã trải qua 2 năm và được anh chị đồng nghiệp, bạn bè hướng dẫn thêm nhiều kiến thức, bản thân mình đã có kỹ năng phân tích và tâm lý vững vàng hơn. Hiện tại mình đang lời khoảng 22% trên danh mục đầu tư”, cô nàng nói.

Ảnh minh họa

Bên cạnh đó, Kim Ngân cũng có những nguyên tắc riêng biệt khi đầu tư chứng khoán. Cô nàng nói: “Nguyên tắc của mình là thận trọng, phân bổ danh mục đa dạng và tránh FOMO theo đám đông. Mình thường tham khảo thêm ý kiến của các đồng nghiệp trước khi quyết định mua mới hay chốt lời/cắt lỗ. Và mình đang mua một số mã cổ phiếu từ các doanh nghiệp niêm yết uy tín là HPG, PNJ, HSG, DXG.

Ngoài ra, khi đầu tư chứng khoán thì mình luôn đặt mục tiêu để kỷ luật bản thân. Tức là khi mình có mức lãi 20 - 25% từ danh mục đầu tư thì sẽ chốt lãi và đợi thời điểm mua mới thích hợp hơn. Và mình xác định rõ: Mục tiêu chơi chứng khoán hiện tại là tích lũy tài sản, đồng thời có thêm một phần kiến thức về thị trường tài chính để phục vụ công việc tốt hơn."