Tôi và chồng đều là nhân viên công chức, tổng thu nhập chỉ trên dưới hơn hai mươi triệu. Nhà có hai con nhỏ đều đến tuổi đi học. Mỗi tháng bình quân chi tiêu cho các bé khoảng 5 - 7 triệu đồng, và tổng các chi phí sinh hoạt khác. Tất cả vừa vặn thu nhập, may ra có tháng dôi ra một ít và cuối năm được thưởng thì để dành.
10 năm thu nhập tăng theo con số cộng, thậm chí có thời gian giảm nhưng giá nhà đất, nhà chung cư thì tăng theo con số nhân. Dù vậy, chúng tôi vẫn nuôi mơ ước sở hữu một căn nhà của riêng mình với một số tiền tiết kiệm đủ để cảm thấy an toàn mua nhà theo lời khuyên của các chuyên gia tài chính - Chỉ nên mua nhà khi có thể chi trả tối thiểu 50% giá trị căn hộ.
Bài toán chúng tôi phải giải tiếp theo là tính toán giá trị căn hộ trên cơ sở đảm bảo diện tích tối thiểu phải có 2 phòng ngủ, và khả năng gồng gánh số lãi trả hàng tháng dựa trên thu nhập của hai vợ chồng. Sau khi tính toán, chúng tôi chỉ có thể đủ tài chính và khả năng trả lãi vay với căn hộ có giá trị dưới 1,5 tỷ đồng với mức vay từ 500 - 700 triệu đồng.
Chúng tôi đã bỏ lỡ những năm trước kia khi giá nhà còn đang "mềm" vì còn "bận": Đi làm kiếm thêm thu nhập – sinh hai em bé – tích luỹ. Đến đầu năm nay, chúng tôi hạ quyết tâm tìm nhà để mua khi thấy rằng, nếu không cố gắng để mua thì sau này sẽ rất khó có thể mua được nhà nữa.
Chưa nói đến thời gian tính bằng năm, giá căn hộ chung cư từ đầu năm đến nay (tháng 6/2022) đã tăng từ 5-10%, cá biệt những dự án đang mở bán chưa bàn giao nhà, trong vòng 4 tháng đã tăng 2 lần trên giá rao bán. Nhà thu nhập thấp gần như biến mất khỏi thị trường, còn nhà ở xã hội thì khó, bởi chúng tôi không thuộc đối tượng mua nhà.
Báo cáo từ Hiệp hội BĐS TPHCM (HoREA), chỉ số giá nhà ở của nước ta gấp 20 lần thu nhập trung bình của xã hội. Theo dự báo của Hội Môi giới bất động sản Việt Nam, giá nhà chung cư còn có thế tăng thêm 10% vào cuối năm nay.
Còn theo Báo cáo thị trường bất động sản 6 tháng đầu năm 2022 của Bộ Xây dựng, giá nhà ở, đất ở liên tục tăng và cao hơn so với thu nhập của người dân. Tại Hà Nội, TPHCM hầu như không còn căn hộ chung cư có giá dưới 25 triệu đồng/m2.
Hai vợ chồng tôi đã tìm hiểu một số dự án mới đang mở bán ở rìa trung tâm thành phố, cách nơi làm khoảng 8-10km, giá hiện tại đã vào khoảng 28 - 35 triệu đồng/m2 (dự án Thăng Long Capital 4 – Bắc An Khánh), dự án Bid Residence ((Hà Đông).
Khu vực gần nội thành hơn như Tố Hữu, Cầu Giấy, Mỹ Đình giá đã trên 35 triệu đồng/m2. Các dự án trên 35 triệu đồng/m2 đã vượt quá tầm mua của hai vợ chồng vì chúng tôi sẽ phải vay đến khoảng 70% giá trị căn hộ. Với thu nhập hiện tại, chúng tôi không đảm bảo được sẽ trả được khoản lãi vay ngân hàng vừa đảm bảo chi phí sinh hoạt hàng tháng. Áp lực trả nợ cùng với kinh tế biến động, thu nhập không thể gia tăng khiến cho chúng tôi không dám mạo hiểm.
Sau 5 tháng và nhiều lần đi xem các căn hộ mở mới đang rao bán, tìm hiểu lãi suất cho vay của các ngân hàng để có thể cân nhắc mua một căn chung cư mới có giá dưới 1,5 tỷ đồng, chúng tôi quyết định "quay xe".
Căn hộ 2 phòng ngủ là niềm mơ ước nhiều năm của hai vợ chồng (Ảnh minh hoạ)
Sau khi cảm thấy không đủ khả năng mua chung cư mới với thu nhập và khoản tiền có sẵn, chúng tôi chuyển hướng tìm kiếm các khu chung cư cũ đã được xây dựng và hoàn thiện cách đây khoảng 8 - 10 năm, sổ đỏ pháp lý rõ ràng.
Với thay đổi này, chúng tôi sẽ chỉ phải vay ngân hàng khoảng 500 triệu cùng số tiền có sẵn là đã có thể sở hữu một căn hộ có diện tích khoảng 60 m2 với 2 phòng ngủ, đảm bảo tối thiểu nhu cầu sử dụng. Rất nhiều khu chung cư cũ có giá hiện tại như vậy ở ngoại ô Hà Nội như khu Xa La (Hà Đông), khu Cổ Nhuế (Bắc Từ Liêm).
Mua căn hộ cũ cũng có hai cái lợi đó là chúng tôi có thể chuyển đến ở luôn đỡ được thời gian thuê nhà và chịu chi phí thuê. Sổ đỏ pháp lý rõ ràng có thể sang tên ngay không giống như một số chung cư mới xây hoặc đang mở bán – chủ đầu tư cam kết có sổ nhưng trên thực tế cư dân vẫn phải chờ đợi. Cá biệt có dự án chung cư, người mua nhận nhà về ở nhiều năm vẫn chưa được làm sổ đỏ.
Vì sớm chuyển hướng, chỉ trong vòng 1 tháng, chúng tôi đã chốt được một căn hộ chung cư cũ ở Khu Xa La (Hà Đông) có diện tích 60m2, giá 1,4 tỷ đồng. Với khoản vay ngân hàng 500 triệu, hàng tháng chúng tôi chỉ phải trả 6-7 triệu đồng cả gốc và lãi trong vòng 20 năm. Áp lực kinh tế vì thế cũng đã giảm đi rất nhiều.
Đến cuối tháng 7 này, chúng tôi sẽ chính thức chuyển về căn hộ "cũ" nhưng "mới" sau nửa năm tìm kiếm, cân nhắc, tính toán và quyết tâm "xuống tiền" – vì lo sợ chỉ đến cuối năm nay, có lẽ giấc mơ sở hữu một căn chung cư kể cả cũ cũng sẽ là điều xa vời.