Là rapper đình đám nhất 2019, vì sao Đen Vâu vắng mặt trên ghế nóng cả 2 show rap đang gây bão?

Rap Việt và King of Rap đang là hai chương trình cùng lúc gây bão. Đây là lần đầu tiên có đến 2 chương trình truyền hình về rap phát sóng cùng lúc. Sự đình đám của 2 chương trình chính thức đưa rap Việt bước sang kỷ nguyên mới, khẳng định rõ ràng hơn vị trí chủ lưu trên thị trường âm nhạc và không lép vế trước bất kì một thể loại nào.

Tuy nhiên, vì sao cả hai chương trình này đều không có sự góp mặt của rapper Đen Vâu - một chú ong chăm chỉ lên rừng, xuống biển, leo trực thăng làm MV cho nhạc rap suốt ba năm qua?

Có ý kiến cho rằng lý do Đen Vâu không tham gia hai chương trình trên liên quan đến các nhãn hàng mà nghệ sĩ này đang tham gia làm đại sứ hình ảnh. Theo đó, nhãn hàng gắn liền với cái tên Đen Vâu trong các sản phẩm âm nhạc vừa qua là một sản phẩm nước uống, trong khi chương trình Rap Việt lại được tài trợ bởi một nhãn đối thủ. 

Nhưng đáng chú ý hơn là ý kiến “Đen Vâu không làm được và cũng sẽ không làm” của nhà báo Hà Quang Minh. Theo nhà báo, thế mạnh của Đen Vâu là về word play (chơi chữ) và flow (nhịp) nhưng Đen Vâu không phải rap artist xuất sắc nhất Việt Nam đương đại theo đúng nghĩa của rap.

Năm 2019, Thái Vũ tâm sự rằng anh ghen tỵ với Đen Vâu trong một bài phỏng vấn. Và quả là Đen Vâu trong năm qua đã đạt đến một đỉnh cao về sự đón nhận đại chúng mà một nghệ sĩ underground chưa từng có thể đạt tới. Chỉ trong 1 năm anh nhận được hai giải thưởng tại We Choice Awards 2018: Ca sĩ có hoạt động đột phá và Sản phẩm Underground được yêu thích (với Anh Đếch Cần Gì Nhiều Ngoài Em), ra được 5 MV mà trong đó một MV hơn 100 triệu view xứng tầm hit của năm; còn lại cũng đều là những giai điệu phổ biến khắp bảng xếp hạng. 

Quan trọng nhất, Show của Đen - cột mốc trên chuyến hành trình một thập kỷ anh gắn bó với rap - đã cháy vé chỉ trong vài phút mở bán. Sự kiện này không chỉ đi vào lịch sử của rap Việt mà còn lập kỷ lục công phá vô tiền khoáng hậu ở Vpop. Con số 5000 vé "cháy" trong 8 phút là mơ ước đối với mọi nghệ sĩ tại Vpop, khi mà văn hóa bỏ tiền đi xem ca nhạc vẫn còn là một điều rất mới.

Sự phổ biến và tầm ảnh hưởng của Đen Vâu trong năm 2019 thực sự xóa mờ ranh giới nhạc mainstream và nhạc underground, không thua kém bất kỳ ca sĩ pop nào tại Việt Nam.

Một người trong nghề nhận xét: “Đen xuất hiện muộn hơn, và rất may mắn khi con đường đi đến thành công của cậu ấy bằng phẳng hơn rất nhiều rapper từ underground khác vốn xuất hiện quá sớm, ở thời điểm cộng đồng này còn nhiều khó khăn, hạn chế. Để có được thành công, bộ 6 của Rap Việt hay bộ 4 của King of Rap đều đã trải qua cả một chặng đường “nếm mật nằm gai”, vượt qua không ít khó khăn để sống với đam mê. Có lẽ vì vậy mà khi nhắc tới JustaTee, Rhymastic, Wowy, Binz, Suboi, Karik, Lil'Shady, LK, BigDaddy, Đạt Maniac - chúng ta thường liên tưởng tới hình ảnh của những chiến binh thực thụ với nhiều kinh nghiệm chinh chiến qua những thời gian khó khăn nhất của Rap Việt”.

Từ nhận xét “Đen Vâu không làm được” của nhà báo Hà Quang Minh, nói nôm na ra là so với tinh thần mà đa số những nghệ sĩ rap mong muốn, hơi thở âm nhạc của Đen Vâu đã có những biến đổi khác. Nhắc đến rap, nhiều người vẫn thường nghĩ tới những âm thanh có phần chát chúa, gai góc, nổi loạn. Nhưng Đen Vâu lại vẽ lên trong đầu người ta định nghĩa khác về rap. Với Đen Vâu, rap đồng hành cùng những chuyến đi rong ruổi để Đưa Nhau Đi Trốn, rồi Đi Theo Bóng Mặt Trời. Rap là lời hỏi thăm nhau của hai đứa bạn lâu ngày gặp lại “em dạo này ổn không, còn đi làm ở công ty cũ”. Hay rap cũng tiếu lâm lắm khi ngồi thẫn thờ cùng mấy thằng cốt, nghĩ về cô nào đó rồi than thở “anh như con cáo” còn em thì “cành nho xanh”.

Đen Vâu giống như những cá thể, xui xẻo hoặc may mắn, có những đột biến với cộng đồng mình. Cái khác biệt của Đen Vâu là ở chỗ ít gai góc hơn, dễ rap theo hơn và cũng dễ cảm nhận hơn. Định nghĩa về “hay” trong thưởng thức âm nhạc thật vô chừng nhưng những con số hàng chục triệu view trên kênh YouTube Đen Vâu là bằng chứng không thể chối cãi cho việc anh đã thành công khi làm khán giả yêu thích và say mê với nhạc rap.

Sự vắng mặt của Đen Vâu, dù gây tiếc nuối nhưng rõ ràng đó là một lựa chọn hợp lý nhất với tất cả.

Với xuất phát điểm không thuận lợi khi hoàn cảnh gia đình khó khăn, chàng công nhân vệ sinh ở Hạ Long năm nào đã đặt vào âm nhạc những trải nghiệm có được từ va chạm cuộc sống, chuyện áo cơm gạo tiền và hát lên bằng một trái tim đơn thuần, có chút man mác buồn. Đen Vâu ở thời điểm chông chênh ấy, chỉ có rap là đức tin lớn, chưa một lần dám nghĩ rằng một ngày nào đó mình sẽ nổi tiếng chứ không nói đến việc trở thành nghệ sĩ có hoạt động âm nhạc đột phá nhất của năm.

Đen Vâu đã xây dựng thành công cho mình một cõi riêng ở rap, giúp khán giả nhận ra rằng suy cho cùng, rap cũng là tiếng nói từ trái tim, thể hiện lý tưởng, quan điểm và cách nhìn nhận vấn đề của người thể hiện. Tiếng nói và cái tôi cá nhân là vũ khí của một rapper. Còn Đen Vâu. Trong hai năm qua, một thành công lớn của Đen Vâu bên cạnh những hit chúng ta đã biết, còn phải nói đến việc rapper này đã xây dựng thành công hình tượng một nghệ sĩ rap tích cực, đông đảo người yêu mến. Hoa hậu H’Hen Niê từng chia sẻ trên báo chí rằng ấn tượng của cô về Đen Vâu là người giản dị, không thích phô trương, nói chuyện rất sâu sắc và lời lẽ rất thâm thúy.

Đen Vâu có đầy đủ tố chất của một ngôi sao và sự thật là Đen Vâu đã trở thành một ngôi sao. Nhưng đúng như ý kiến của một đạo diễn từng nói về Đen Vâu, đại ý rằng chính sự bất sở cầu danh tiếng mới là điều đưa cậu ấy trở thành một ngôi sao đích thực. Không ít khán giả của Đen Vâu là nghệ sĩ, người nổi tiếng. Họ nói rằng họ thích Đen Vâu ở chất thơ trong những ca từ và đặc biệt là việc tư duy đơn giản về những vấn đề phức tạp của xã hội.

Còn với một cuộc thi mà sự tự do trong âm nhạc được đề cao như Rap Việt hay King of Rap, sự cạnh tranh của những cái tôi có phần mạnh mẽ gai góc không phù hợp với những kiểu người như Đen Vâu. Đen Vâu không phù hợp với không khí của những cuộc chiến, bởi âm nhạc của anh có vẻ hiền lành quá chăng?

Trong khi đó, bộ 4 và bộ 6 của 2 chương trình đều hoàn toàn phù hợp để tỏa sáng trong show. Họ đều là những con “tắc kè hoa” trong rap, trở thành thỏi nam châm hút nhiệt cực mạnh cho chương trình. Họ vừa vặn cho vai trò là người thầy mà nhiều rapper trẻ đang cần để rap Việt trở nên đa sắc, sôi động và có những bước tiến mạnh mẽ hơn trong thập kỷ tới.

Trước đây, tại Việt Nam từng có hai cuộc thi tìm kiếm tài năng âm nhạc là Giọng Hát Việt và Vietnam Idol. Hai cuộc thi này đều sở hữu dàn ban giám khảo là những gương mặt gạo cội, có tiếng nói và vị thế trong làng giải trí Việt. Một số huấn luyện viên của Giọng Hát Việt như Mỹ Tâm, Đàm Vĩnh Hưng, Đông Nhi… còn có cả một công ty giải trí riêng, hoạt động theo mô hình đào tạo và quản lý nghệ sĩ khá chuyên nghiệp. Điều kiện “cần" cho một huấn luyện viên của một cuộc thi có thể là danh tiếng, chuyên môn và cả sự duyên dáng, hài hước. Nhưng biết đâu điều kiện “đủ" cho một huấn luyện viên hoàn hảo chính là đủ khả năng trở thành bệ đỡ cho thí sinh của đội mình sau cuộc thi, giống như cách Mỹ Tâm đã nâng đỡ Đức Phúc, hay Đông Nhi - Ông Cao Thắng cùng nhau dìu dắt Han Sara?

Thành công mà Đen Vâu có được ngày hôm nay đến từ những trải nghiệm thực tế của nam rapper rất nhiều. Những bước dạo chơi đầy ngẫu hứng âm nhạc đã làm nên toàn bộ sự nghiệp nghệ thuật của Đen Vâu. Tuy nhiên, trải nghiệm chân thực và sự tuỳ hứng ấy không thể trở thành một công thức chung cho sự thành công của người nghệ sĩ tại thị trường nhạc Việt với nhiều thử thách, lắm cạnh tranh như hiện tại. Đứng ở vai trò của một huấn luyện viên - người sẽ đào tạo thế hệ tiếp theo cho làng nhạc Việt, người nghệ sĩ ấy nên hiểu được tường tận lý do vì sao bản thân mình thành công và còn phải có cả những cộng sự lý tưởng sẽ đồng hành để cùng nhau tìm ra công thức thành công cho thị trường.

Tất nhiên, thành công của một rapper sẽ phụ thuộc vào cá tính thật rất nhiều. Nhưng nếu thí sinh của đội Binz có một “phù thuỷ âm nhạc" như Touliver đồng hành sau cuộc thi thì tất nhiên, khả năng “viral" của tên tuổi ấy ở thị trường nhạc Việt cũng sẽ cao hơn. Quay lại với trường hợp của Đen Vâu, mặc dù đã đi hát hơn 10 năm nhưng Đen Vâu chưa sở hữu cho riêng mình một ê-kíp chuyên nghiệp và đồng hành lâu dài. Chính nam rapper cũng từng chia sẻ, mong muốn duy nhất của anh là làm nhạc nhiều nhất có thể và không biết đến ngày mai. Như vậy, sẽ rất khó nếu Đen Vâu phải gánh trên vai trách nhiệm đào tạo và đồng hành cùng một tài năng trẻ nào đó.

“Nói thẳng, nếu Đen Vâu không phổ cập trong đại chúng như thời gian qua, cùng live show rap đầu tiên đúng nghĩa mà cậu ấy làm, chưa chắc giờ này có đơn vị dám dũng cảm đưa Rap Việt hay King of Rap lên sóng truyền hình”, nhà báo Hà Quang Minh đã khẳng định.

Chính sự phổ biến của Đen Vâu là cái công rất lớn mà nam rapper đã đóng góp cho rap Việt hiện đại, nâng tầm từ sub-culture (nhóm văn hoá) dần dần định hình như dòng chủ lưu. Lướt hết các bảng xếp hạng âm nhạc uy tín trong nước, không khó để nhận ra sự phủ sóng của rap hiện nay.

Qua hai tuần lên sóng, Rap Việt và King of Rap đã trở thành hai đấu trường máu lửa nhưng vẫn có những phút giây lắng đọng giúp khán giả đại chúng trên sóng truyền hình có một cách nhìn khác về rap. Đó là, rap Việt rất đa sắc và nó không chỉ có Đen Vâu. Còn Nguyễn Đức Cường? Hãy cứ để anh là một thi sĩ rap về cuộc đời cho chúng ta nghe.