Viễn cảnh điều khiển não bộ người khác bằng tâm trí mình

“Đây là một trong những cảm giác kỳ lạ nhất mà tôi từng trải qua” - đó là những gì Stephen Dunne, giám đốc nghiên cứu khoa học thần kinh tại phòng thí nghiệm Starlab (Barcelona) chia sẻ sau khi trải nghiệm phương pháp kích thích não bộ mới - kích thích bằng từ tính (Transcranial magnetic stimulation - TMS).

Phương pháp này có thể tác động đến chuyển động của các múi cơ trong cơ thể. Dunne đã sử dụng công nghệ này, truyền tín hiệu đến não bộ, ra lệnh cho cánh tay của ông cử động. Các khoa học gia tin rằng đây là bước đệm để đưa công nghệ điều khiển trí não thành hiện thực.

Năm 2014, phòng thí nghiệm Starlab đã gây chú ý với giới khoa học khi lần đầu tiên công bố công nghệ giao tiếp giữa 2 bộ não (brain-to-brain - B2B). Đây cũng là tiền đề để họ tìm ra phương pháp kích thích não bộ bằng từ tính (TMS).
 
Trong thí nghiệm của Starlab, 2 đối tượng được nghiên cứu tại 2 địa điểm khác nhau là Ấn Độ và Pháp. Họ đã được thiết lập hệ thống giao tiếp não B2B trên Internet, sử dụng công nghệ giao diện não trên máy tính (Brain computer interface – BCI) của Starlab, kết hợp với công nghệ TMS. Giao diện này cho phép hiển thị tín hiệu từ não bộ thành những đốm sáng trên màn hình máy tính.

Theo Dunne: “Những gì được truyền đi tuy là thông tin nhỏ nhưng vẫn là bước tiến lớn về hình thức giao tiếp não B2B”. Ông cho rằng, đây chính là bước đệm về khả năng điều khiển trí não - một trong những chủ đề ưa thích trong khoa học viễn tưởng.

Mikhail A Lebedve - một nhà khoa học tại Trung tâm Kỹ sư thần kinh thuộc ĐH Duke, North Carolina cho biết: “Thí nghiệm trên động vật là bước cần thiết trước khi công nghệ cấy ghép bất kỳ điện cực nào vào não được ứng dụng trên người".

Theo Lebedve, bằng việc thí nghiệm trên não động vật, chúng ta có thể phân tích các dạng kích thích thần kinh khác nhau, từ đó có thể giải mã các tín hiệu từ não bộ. 

Kết quả sau khi tiến hành thí nghiệm đã chỉ ra:“10 năm nghiên cứu đã giúp ta đạt được những thành quả nhất định. Chúng tôi nay đã chứng minh được loài khỉ có thể ra lệnh cho 1, thậm chí là 2 cánh tay nhân tạo cử động cùng một lúc”.

Bên cạnh đó, các nhà khoa học tại ĐH Duke cũng tìm ra các thông điệp động vật truyền tới não bộ của nhau.

Theo thí nghiệm, 2 cá thể chuột được kết nối với nhau, trong đó một cá thể nhận được tín hiệu kích thích não, ra lệnh ấn vào bên trái hoặc phải đòn bẩy. Các khoa học gia trong lúc đó sẽ ghi lại hoạt động não bộ của “chuột gửi” và gửi sang cá thể chuột còn lại (được gọi là “chuột nhận”). Nhóm khoa học còn kết nối tín hiệu phản hồi từ “chuột nhận” đến “chuột gửi”.

Lebedve cho biết “Nếu chuột nhận thực hiện đúng những gì chuột gửi ra lệnh, chuột gửi sẽ được thưởng. Điều này khiến chuột gửi rất tích cực và tập trung truyền tín hiệu một cách chuẩn xác”.

Dự án sắp tới của nhóm sẽ thực hiện trên nhiều hơn 2 động vật nhằm tạo thành “mạng lưới não bộ”. Các khoa học gia dự tính thí nghiệm trên 4 cá thể chuột, dựa trên kết quả đó để tạo nên mạng lưới rộng hơn trong tương lai.

... khả năng đồng bộ hóa tín hiệu ở người...

Nghiên cứu về giao tiếp B2B ở người có tiến độ chậm hơn vì đi kèm với rủi ro khi phẫu thuật cấy ghép não bộ. Ở thời điểm hiện tại, hầu hết giao tiếp B2B ở người chỉ dừng lại ở các thí nghiệm không cấy ghép và cần được kiểm tra kỹ càng. 

Vậy nên một số ý kiến cho rằng, những gì Starlab làm được đến nay như ra lệnh cho cánh tay cử động, mới chỉ dừng ở mức... "giải trí".

Tuy nhiên, giao tiếp não B2B vẫn hoạt động một cách tự nhiên mà không hề thông qua các công nghệ như BCI, TCS… Điều này cho thấy bằng cách nào đó, não bộ đã cho thấy sự đồng bộ trong những cuộc nói chuyện thường ngày.

Tiến sĩ Tomas Ward gợi ý: “Nếu một nhóm người cùng sử dụng BCI khi đang nói chuyện, chúng ta có thể thấy được hoạt động của não bộ khi các ứng viên đang tương tác với nhau. Từ đó, các tín hiệu của não bộ về sự tương tác xã hội sẽ được tính toán một cách cụ thể”.

Phát hiện mới này cùng những dự án nghiên cứu trong tương lai đang góp phần đưa những gì được cho là viễn tưởng trở thành hiện thực. Khả năng điều khiển trí não con người sắp tới sẽ không còn là giấc mơ.