Cách tiêu diệt Ebola từ động vật "Batman" trong tương lai

NAC, Theo Mask Online 00:32 05/11/2014
Chia sẻ

Các nhà nghiên cứu cho rằng, dơi sẽ trở thành chìa khóa tương lai trong cuộc chiến toàn cầu chống lại dịch bệnh Ebola.

Có một điều ít ai để ý đó là - dơi đang được cả thế giới nhắc tên. Nhưng không phải bởi chúng là biểu tượng của Batman - một siêu anh hùng được hâm mộ toàn cầu mà vì chúng chính là vật chủ tự nhiên của virus Ebola - dịch bệnh đang hoành hành.

Người ta ghét dơi, tìm cách xua đuổi chúng vì sợ nhiễm phải loại virus đáng sợ trên. 

Nhưng các nhà khoa học thì lại nghĩ khác. Họ tìm đến dơi để nghiên cứu với hy vọng sẽ sớm tìm ra cách chiến thắng dịch bệnh đáng sợ này...


Loài dơi - thủ phạm gieo rắc Ebola...

Ngược dòng lịch sử, ngay từ năm 1976 khi Ebola được phát hiện tại Cộng hòa Dân chủ Congo, các chuyên gia đã nghi ngờ vai trò của những con dơi ăn quả trong dịch bệnh này. 

Điều này càng cơ sở hơn nếu chúng ta biết một thực tế: người châu Phi tiếp xúc rất nhiều với dơi, dù trực tiếp hay gián tiếp. 

Cách tiêu diệt Ebola từ động vật "Batman" trong tương lai 1

Một mặt, thịt dơi được mệnh danh là đặc sản của ở khu vực Tây và Trung Phi. Có lẽ vì điều này mà người dân ở đây có nguy cơ cao nhiễm Ebola, nhất là khi sơ chế dơi phải tiếp xúc với máu của chúng.

Cách tiêu diệt Ebola từ động vật "Batman" trong tương lai 2
Thịt dơi nướng đã trở nên quá quen thuộc với người dân ở Châu Phi

Mặt khác, dơi ăn quả sẽ để sót lại nước dãi của chúng. Nếu các loài động vật khác như khỉ, linh dương, sóc, nhím tiếp xúc hoặc ăn phải những quả dơi cắn dở, chúng cũng sẽ nhiễm Ebola và trở thành vật trung gian truyền bệnh sang người trong một vài điều kiện nhất định.

Ngày nay, dịch Ebola đã lan rộng trên một vùng lớn lãnh thổ tại châu Phi, từ Tây Phi đến các nước như Liberia, Sierra Leone hay Guinea… Dịch bệnh này đã cướp đi sinh mạng của 5.000 người, như một lời cảnh báo cho sự thất bại của ngành y tế hiện nay. 

Cách tiêu diệt Ebola từ động vật "Batman" trong tương lai 3

Tiến sĩ Marcus Rowcliffe đang công tác tại Hội Động vật học London cho rằng: “Những gì đang xảy ra là một thảm họa về sức khỏe toàn cầu chứ không phải chỉ là vấn đề của thế giới hoang dã nữa”.

... nhưng cũng đồng thời mang lại niềm hi vọng

Hẳn nhiều người sẽ sợ và cố tránh xa loài dơi khi biết rằng ngoài Ebola, loài vật này còn có thể mang trong mình virus của hơn 100 căn bệnh khác nhau như virus dại, SARS… Nhưng có một điều bất ngờ, đó là dơi không hề mắc bất cứ căn bệnh nào nói trên. 

Cách tiêu diệt Ebola từ động vật "Batman" trong tương lai 4
Phải chăng dơi đến Trái đất để gieo rắc nỗi kinh hoàng cho nhân loại?

Chính vì điều này, các nhà khoa học tin rằng, loài dơi cũng có thể đem lại hy vọng giúp con người chống lại sự lây lan nhanh của dịch bệnh Ebola. 

Nói như Olivier Restif - nhà nghiên cứu thuộc ĐH Cambridge: “Nếu có thể hiểu cơ chế làm thế nào dơi có được khả năng như vậy, chúng ta sẽ tìm ra phương pháp giúp hạn chế nguy cơ lây nhiễm Ebola trên người và động vật có vú”.

Cách tiêu diệt Ebola từ động vật "Batman" trong tương lai 5

Việc phân tích gene của loài dơi đã đưa ra một số manh mối, trong đó khả năng miễn nhiễm Ebola của dơi có thể có liên quan đến một năng lực tự nhiên của chúng, đó là việc bay lượn. 

Khi bay lượn, cơ thể dơi đòi hỏi phải có sự trao đổi chất thật nhanh để đảm bảo việc di chuyển với tốc độ cao. Điều đó sẽ gây ra những tổn thương nhất định đến các tế bào sống cũng như các cơ quan nội tạng. 

Cách tiêu diệt Ebola từ động vật "Batman" trong tương lai 6

Vì thế, nhiều khả năng loài dơi đã phát triển một cơ chế để hạn chế những thương tổn này với hệ thống miễn dịch luôn được vận hành tốt và ổn định.

Nhận định trên càng có cơ sở sau sự xuất hiện của một bài báo đăng trên tạp chí danh tiếng Nature. Theo đó, chuyên gia Michelle Baker và các đồng nghiệp đã tiến hành những thí nghiệm liên quan tới bộ gene của loài dơi. 

Cách tiêu diệt Ebola từ động vật "Batman" trong tương lai 7
Virus Ebola hầu như vô hại khi ở trong cơ thể loài dơi

Họ đã rất bất ngờ khi phát hiện ra gene của loài này có khả năng tái tạo những ADN bị hư hại. Mặt khác, những gene này có liên kết với khả năng bay lượn và chức năng miễn dịch. Tuy nhiên, chi tiết mối quan hệ này ra sao vẫn chưa được làm rõ.

Ngoài ra, dơi cũng sở hữu một khả năng rất đáng nể khác. Các cá thể dơi sống rất thọ và hầu như không bao giờ mắc chứng ung thư. 

Riêng loài dơi Brandt (chủ yếu ở Châu Âu và Châu Á) có thể sống tới 40 tuổi dù kích thước của chúng chỉ ngang một chú chuột. 

Cách tiêu diệt Ebola từ động vật "Batman" trong tương lai 8
Việc nghiên cứu hệ miễn dịch của dơi...

Chia sẻ về nghiên cứu trên trong một cuộc phỏng vấn điện thoại, một chuyên gia tham gia nghiên cứu cho biết: “Nghiên cứu của chúng tôi mới chỉ bắt đầu. Nhưng nếu chúng tôi có thể áp dụng hệ thống miễn dịch của loài dơi lên một số loài khác, đó có thể sẽ là một phương pháp điều trị tiềm năng”.

Cách tiêu diệt Ebola từ động vật "Batman" trong tương lai 9
... có thể giúp con người chiến thắng sự tấn công của không chỉ một mình virus Ebola

Để thực hiện điều này quả thật không dễ dàng, bởi sự hoạt động mạnh hệ thống miễn dịch cũng có thể đem tới một số vấn đề không tốt về sức khỏe.

Dẫu vậy, các nhà nghiên cứu cũng tuyên bố đã tìm ra các giải pháp cơ bản cho hiện tượng ấy. Hy vọng trong tương lai gần, hệ thống miễn dịch của loài dơi sẽ giúp con người chế ra vaccine đẩy lùi dịch bệnh Ebola. 

*Bài viết dựa trên quan điểm của nhà nghiên cứu Ben Hirscheler đăng trên chuyên trang Business Insider.