Hằng năm, các trường TCCN, nghề có rất nhiều chỉ tiêu dành cho học sinh đã hoàn thành chương trình 12 (chưa tốt nghiệp THPT) hoặc có học bạ lớp 9.
Năm 2012, hệ thống trường nghề trên toàn quốc có tới 1,9 triệu chỉ tiêu. Riêng các trường nghề trên địa bàn TP.HCM, chỉ tiêu bậc trung cấp là 12.810, sơ cấp 51.159 và dưới 3 tháng là 46.042. Học sinh chưa tốt nghiệp THPT có thể lựa chọn cả 3 bậc học này tùy vào nhu cầu về thời gian học nhanh hay chậm.
Đường vòng nhưng… không xa
Năm 2010, T.Phương thi tốt nghiệp THPT được 28,5 điểm (2 môn Sử, Địa không đạt điểm trung bình). Khi biết kết quả, Phương và bố mẹ đều buồn. Bố của Phương đưa ra phương án để Phương ôn tập 1 năm và năm sau thi lại. Nhưng Phương và mẹ chọn hướng khác.
Phương cho biết: “Mình thuyết phục mãi bố mới chịu cho đi học trung cấp nghề. Mình biết lực học của mình, năm sau thi lại chưa chắc đậu tốt nghiệp. Bây giờ mình đã lấy được bằng trung cấp và đang học liên thông lên cao đẳng”.
Giờ thực hành quản lý bếp tại trường Trung cấp nghề.
Rớt tốt nghiệp THPT không còn là ngõ cụt và cũng không là rào cản để lập thân. Vẫn có nhiều hướng đi để học sinh lựa chọn tại các trường trung cấp. Bởi vì hầu hết các trường trung cấp nghề đều có chỉ tiêu tuyển dành cho đối tượng đã tốt nghiệp THCS, rớt tốt nghiệp THPT hay học dang dở THPT.
Hiện nay, khá nhiều trường TCCN, cao đẳng có chương trình xét tuyển học sinh chưa tốt nghiệp THPT và học sinh tốt nghiệp THCS, cụ thể như: cao đẳng Bách Việt, TCCN Kinh tế kỹ thuật Vạn Tường, Kinh tế kỹ thuật Tây Nam Á, Trung cấp nghề Việt Giao.
Theo quy định, khi học chương trình này HS sẽ phải học các môn văn hóa mà Bộ quy định đối với bậc học TCCN. Tuy nhiên, môn nào HS có điểm tổng kết (trong năm học lớp 12) từ 5 trở lên thì sẽ được miễn trừ. Sau khi học xong chương trình văn hóa này, trường TCCN sẽ tổ chức thi tốt nghiệp theo yêu cầu riêng của từng ngành nghề.
Nếu môn thi của kỳ thi này trùng với môn thi tốt nghiệp THPT mà học sinh đạt từ 5 điểm trở lên thì trường sẽ xét công nhận, chuyển đổi kết quả và miễn trừ cho HS không phải học và thi lại. Để hoàn thành chương trình trung cấp, đối với học sinh chưa tốt nghiệp THPT chỉ mất 2 năm 3 tháng, đối với hệ THCS mất khoảng 3 năm.
Nhiều ngành nghề để chọn lựa
Hiện nay, các trường TCCN, trung cấp nghề cũng đào tạo nhiều ngành nghề như các trường đại học, cao đẳng. Cụ thể các ngành hiện đang được đào tạo nhiều ở các trường như điều dưỡng đa khoa, dược sĩ, trung học kế toán, tài chính ngân hàng, du lịch, khách sạn, tin học, công nghệ thực phẩm, thư ký văn phòng, đồ họa, thiết kế mỹ thuật.
Những năm gần đây, một số trường trung cấp bắt đầu đào tạo thêm các ngành như nghề Bếp và nghề Quản trị dịch vụ giải trí và thể thao… Theo nhận định, ngành Quản trị dịch vụ giải trí và thể thao là nhắm đến nhu cầu nhân lực làm trong dịch vụ vui chơi giải trí trong các khách sạn, nhà hàng, sân golf, khu vui chơi giải trí, khu du lịch.
Minh Hoàng, một học viên tại trường Trung cấp nghề, cho biết: “Mình đăng ký học ngành Quản trị Bếp và Ẩm thực vì muốn trở thành Chief Cook thật sự tại Việt Nam. Mình thấy chương trình đào tạo nhắm đến việc đưa các món ăn VN đến khách nước ngoài và thế giới”.
Theo ông Trần Phương, Hiệu trưởng một trường Trung cấp nghề: “Học nghề hiện nay rất được xã hội quan tâm và nguồn nhân lực cần tay nghề rất được thu hút vì thế nó đã được ví như là con đường ngắn nhất và dễ dàng nhất để đi đến thành công. Bên cạnh đó, chương trình đào tạo nghề đã được chuẩn hóa một cách hợp lý và linh hoạt phù hợp để đào tạo cho sinh viên”.