"Hãy luôn làm phiền cha mẹ, vì dù 40, 50 tuổi thì họ mãi luôn là 'dịch vụ miễn phí' của đời con"

Gia đình không chỉ là nơi chúng ta sinh ra và lớn lên mà còn là điểm tựa tinh thần quan trọng nhất trong cuộc đời mỗi người. Tuy nhiên, trong xã hội hiện đại, nhiều người gặp khó khăn trong việc chia sẻ cảm xúc, suy nghĩ với chính những người thân yêu nhất. Điều này đặc biệt đúng với giới trẻ, khi áp lực từ học tập, công việc và các mối quan hệ xã hội khiến họ ngày càng thu mình lại. 

Tại talkshow tâm lý học đường do Dự án W tổ chức mới đây, "anh Chánh Văn" - Nhà báo, nhà văn Hoàng Anh Tú đã có những chia sẻ sâu sắc về vấn đề này.

Sự cô độc khi không dám chia sẻ

Một trong những vấn đề nan giải nhất trong tâm lý chính là việc chúng ta không nói ra. Khi không chia sẻ, không ai có thể biết được chúng ta đang gặp khó khăn gì. Như ông bà ta vẫn nói: "Con không khóc, mẹ không cho bú". Nếu chúng ta không bày tỏ cảm xúc, không tìm kiếm sự giúp đỡ, chúng ta sẽ ngày càng chìm sâu trong sự cô đơn.

Nhà báo Hoàng Anh Tú nhấn mạnh rằng, sự trợ giúp luôn hiện diện xung quanh ta, vấn đề là chúng ta có chịu nhìn ra hay không. Sự sợ hãi bị từ chối khiến nhiều người ngần ngại tìm kiếm sự giúp đỡ, nhưng chính sự im lặng đó lại làm tình trạng trở nên trầm trọng hơn. Vì vậy, điều quan trọng là hãy mạnh dạn nói ra những điều mình đang cảm thấy, thay vì giữ kín trong lòng.

"Chúng ta luôn luôn sợ là mở lời trợ giúp thì bị từ chối, bị người khác quay lưng. Cho nên dẫn đến cái chuyện là chúng ta không dám nói ra, nhưng chính cái việc mà chúng ta không nói ra nó là một vấn đề, nó thậm chí nó làm tồi tệ hơn, trầm trọng hơn cái vấn đề của chúng ta", Nhà báo Hoàng Anh Tú nói.

Cha mẹ chính là "dịch vụ miễn phí" của đời con

Nhiều người vẫn cho rằng cha mẹ luôn sẵn sàng lắng nghe con cái, nhưng thực tế, cách mà cha mẹ thể hiện và cách con cái cảm nhận lại không giống nhau. Nhà báo Hoàng Anh Tú nhắc đến một câu nói phổ biến của các bạn trẻ: "Con sợ làm phiền người khác". 

Không phải họ sợ bị từ chối, mà họ lo lắng rằng việc chia sẻ sẽ trở thành gánh nặng cho người khác. Nhưng với cha mẹ, điều này không bao giờ là phiền phức. Cha mẹ chính là "dịch vụ miễn phí" của đời con. Dù con có 40, 50 tuổi, cha mẹ vẫn lo lắng, quan tâm. Làm cha mẹ là trách nhiệm cả đời, không chỉ dừng lại khi con cái trưởng thành.

Cũng vì thế, con cái không nên ngại ngần khi tâm sự với cha mẹ, và cha mẹ cũng không nên nghĩ rằng con cái đang làm phiền mình. Mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái là một sự đồng hành suốt đời. Việc chia sẻ không chỉ giúp giải tỏa tâm lý mà còn tạo nên sự gắn kết bền chặt giữa các thế hệ.

"Chúng ta sẽ cảm thấy là như thế là có thể làm phiền người khác, nhưng với bố mẹ của chúng ta thì không phải là vậy. Với bố mẹ của chúng ta, bố mẹ luôn luôn là miễn phí của đời con.

Đừng bao giờ nghĩ rằng là chúng ta đang làm phiền cha mẹ của chúng ta và cha mẹ cũng vậy, đừng bao giờ nghĩ rằng là con cái chúng ta đang làm phiền chúng ta. Bởi vì cái mối quan hệ cha mẹ và con cái nó cần được thông suốt và nó là cái cuộc đồng hành suốt cuộc đời", anh "Chánh Văn" khẳng định.

Xây dựng không gian an toàn để chia sẻ

Một trong những vấn đề quan trọng là làm sao để tạo ra một không gian an toàn cho con cái chia sẻ. Mỗi người có một cảm giác an toàn khác nhau, vì vậy điều quan trọng không phải là đi tìm một nơi an toàn, mà là tạo ra nó. Điều này có thể thực hiện bằng cách xây dựng sự thấu hiểu giữa cha mẹ và con cái.

Nhà văn Hoàng Anh Tú cũng đề cập đến một rào cản lớn giữa cha mẹ và con cái: Suy nghĩ rằng hai thế hệ quá khác biệt, dẫn đến việc con cái không tin rằng cha mẹ có thể hiểu được mình. Nhưng thực tế, cha mẹ cũng đã từng trải qua những khó khăn tương tự. 

Điều khác biệt duy nhất là cách giải quyết vấn đề của mỗi thế hệ. Vì vậy, thay vì ngay lập tức phủ nhận lời khuyên của cha mẹ, hãy coi đó như một nguồn tham khảo. Việc mở lòng lắng nghe không chỉ giúp chúng ta có thêm góc nhìn mà còn giúp kết nối với những người thân yêu.

"Một định kiến rất là xấu xí cái định kiến, đó là định kiến bố mẹ với mình là hai thế hệ khác nhau. Cho nên mình nói cái này ra chắc gì bố mẹ đã hiểu. Không hề! Thực sự ra, chúng ta nếu mà bố mẹ không hiểu là bởi vì bố mẹ không hiểu do cách diễn đạt của chúng ta chứ không phải là do vấn đề của chúng ta".

Gia đình luôn là chỗ dựa quan trọng nhất của mỗi người. Nhưng để thực sự tận dụng được sức mạnh của tình thân, chúng ta cần học cách chia sẻ và lắng nghe lẫn nhau. Con cái không nên sợ làm phiền cha mẹ, và cha mẹ cũng cần tạo ra một không gian an toàn để con cái cảm thấy thoải mái khi tâm sự. Khi giao tiếp trở nên thông suốt, mọi vấn đề sẽ dần được giải quyết, và sự cô đơn sẽ không còn là nỗi ám ảnh của mỗi người.

Được biết, talkshow tâm lý học đường này đã nhận được sự chú ý của đông đảo phụ huynh và học sinh. Buổi talkshow ra đời với mục đích giúp học sinh nhận thức rằng họ không đơn độc trong việc đối mặt với căng thẳng tâm lý, đồng thời khuyến khích việc chia sẻ vấn đề và tìm kiếm sự hỗ trợ từ gia đình, thầy cô và phòng tham vấn tâm lý học đường.

Hai khách mời là Nhà báo Hoàng Anh Tú và Huyền Anh, cựu học sinh Dewey và hiện là sinh viên Tâm lý tại VinUni, đã cùng nhau chia sẻ những quan điểm thực tế, lời khuyên về cách vượt qua áp lực từ kỳ vọng gia đình và bạn bè, cũng như khuyến khích học sinh dám thử nghiệm, chấp nhận sai lầm và linh hoạt thích ứng trong hành trình trưởng thành.