Người dân xã Văn Môn (Bắc Ninh) từ nhiều đời nay được mệnh danh là "vựa phế liệu" lớn nhất miền Bắc. Cái nghề này cũng đã khiến người dân tại địa phương "phất" lên rất nhanh, thậm chí nhiều thôn có hàng chục, hàng trăm tỷ phú.
Đặc biệt, thôn Quan Độ của xã - nơi từng xảy ra vụ nổ khiến 2 người thiệt mạng và 7 người bị thương vào đầu năm 2018 là minh chứng cho những hệ lụy đang tồn tại ở đây.
Bên cạnh vấn đề an toàn cháy nổ, vấn nạn đốt trộm phế thải của người dân Quan Độ đã và đang ảnh hưởng vô cùng lớn đến cuộc sống của người dân các xã bên cạnh gồm: Thụy Lâm, Vân Hà thuộc huyện Đông Anh (Hà Nội).
Trao đổi với chúng tôi, một người dân xã Thụy Lâm bức xúc: "Họ thường đốt các phế phẩm không sử dụng nữa hoặc đốt các loại dây điện, dây tín hiệu... để lấy kim loại. Việc người dân thôn Quan Độ đốt trộm như thế đã diễn ra hàng chục năm nay khiến chúng tôi vô cùng khổ sở. Thậm chí, cứ bê bát cơm lên là mùi nhựa hôi nồng nặc xộc vào mũi...".
Theo ghi nhận thực tế tại thôn Quan Độ (Văn Môn - Yên Phong - Bắc Ninh) rất nhiều hộ kinh doanh các mặt hàng đồng nát thu mua phế phẩm từ các loại dây cáp, dây điện. Mục đích của người dân nơi này là lấy phần lõi dây cáp các kim loại như: Nhôm, sắt hoặc đồng.
Sau khi sử dụng các phương pháp bóc tách phần kim loại có giá trị cao, các cơ sở chất vỏ những loại dây cáp này thành "núi" và chờ đưa đi xử lý.
Thậm chí có hàng chục tấn dây cáp điện, tín hiệu hoặc mạng internet chờ để bóc tách kim loại chất ven đường làng.
Tuy nhiên, một số người dân tại thôn Quan Độ lại không sử dụng các phương pháp tái chế mà mang những phế phẩm ra ngoài đồng lân cận nơi giáp danh giữa Bắc Ninh và Hà Nội để đốt.
Tất cả các loại rác thải từ nhựa, nilon... người dân vẫn vô tư đốt với mục đích thành tro.
Thời gian chúng tôi ghi nhận có nhiều đám cháy âm ỉ, theo một số người dân nhiều đám cháy đã tồn tại nhiều ngày.
Những người phụ nữ đi lượm lặt những mảnh kim loại còn sót lại sau đám cháy tồn tại 2-3 ngày.
Không riêng gì những phế phẩm từ các loại dây điện, dây cáp mà tất cả những phế phẩm sau khi các cơ sở kinh doanh lấy hết phần lõi có giá trị còn phần vỏ đành vứt ngổn ngang rồi đốt trộm.
"Khói âm ỉ từ sáng đến chiều, từ tối đến sáng, gần như ngày nào cũng có đám cháy xảy ra. Chúng tôi ở đây đã quá sức chịu đựng trước vấn nạn người dân đốt trộm phế thải", một người dân xã Vân Hà bức xúc.
Thậm chí những ruộng lúa của người dân xanh mơn mởn cũng bị "bức tử" bởi khói độc từ nhựa, từ nilon.
Cảnh một con kênh mương dẫn nước ra cánh đồng phục vụ tưới tiêu của người dân huyện Đông Anh.
Một con đường đất dẫn ra cánh đồng bị "bức tử" bởi rác thải, muội than đã bị cháy cách đây chưa lâu.
Ông Ngô Khắc Đạt (Phó thôn khu 5, thôn Thụy Lôi, Thụy Lâm, Đông Anh) chia sẻ với chúng tôi: "Khi người dân Quan Độ đốt rác, nhựa của chất thải chảy xuống nước gây ô nhiễm nguồn nước khiến các loại tôm, cua, cá... không thể sống được".