Gập mở khoảnh khắc đoàn viên cùng Galaxy Z Fold7: Một Trung thu cũ được kể lại theo cách mới

Trung thu là Tết của sự đoàn viên. Nhưng trong nhịp sống hiện đại, hình ảnh về những chiếc đèn Trung thu truyền thống, về sân đình, mâm cỗ và câu chuyện dân gian dường như đang lùi xa. Đến với triển lãm "Ngựa trời gắp lửa", giữa không gian cổ kính hơn 100 năm tuổi, tôi bắt gặp lại những dấu ấn quen thuộc ấy - từ ánh sáng đèn lồng thủ công đến mùi trà bánh giản dị.

Mang theo Galaxy Z Fold7, tôi không chỉ ghi lại hình ảnh, mà còn tìm hiểu sâu hơn về ý nghĩa từng chiếc đèn, từng câu chuyện gắn với mùa trăng rằm. Một Trung thu cổ truyền được tái hiện giữa lòng thành phố, và công nghệ trở thành cầu nối để hiểu và lưu giữ trọn vẹn.

Triển lãm "Ngựa trời gắp lửa" diễn ra tại đình Sơn Trà - ngôi đình cổ hơn 100 năm tuổi nằm giữa lòng TP.HCM. Không gian quen thuộc của kiến trúc đình làng Việt được thắp sáng bằng hàng chục mẫu đèn Trung thu thủ công, từ cá chép, con cua, bọ ngựa đến đại long và thiên cẩu. Bên cạnh đó là mâm cỗ Rằm truyền thống, bàn thờ Tiến sĩ giấy, con giống bột, trà bánh… tất cả tạo nên một hành trình ký ức vừa trầm mặc vừa gần gũi.

Các tác phẩm đều do nhóm Khởi Đăng Tác Khí - gồm các sinh viên trẻ đến từ Đại học Kiến trúc và Mỹ thuật TP.HCM - thực hiện trong hơn 4 tháng. Từ tư liệu cách đây gần 100 năm, họ phục dựng những chiếc đèn từng bị mai một hoặc dễ nhầm lẫn với văn hóa ngoại lai. Đèn bọ ngựa - biểu tượng chính của năm nay - được chọn vì mang theo cả ý nghĩa sinh thái lẫn tinh thần dân gian.

Ngoài ra, còn có đèn cá mẹ - cá con tượng trưng cho tình mẫu tử, đèn cá chép hóa rồng khích lệ sự nỗ lực, đèn con cua khắc chữ "Giáp" cầu mong đỗ đạt, đèn hồ điệp chúc thọ người cao tuổi. Tất cả đều được trang trí bằng họa tiết thời Lê - Trung Hưng, giữ đúng tinh thần thẩm mỹ Việt Nam.

Không chỉ là triển lãm, đây còn là cách để những người trẻ kể lại câu chuyện văn hóa dân tộc bằng chính ngôn ngữ của mình. Chị Minh Nguyệt - thành viên nhóm - chia sẻ rằng: nhiều mẫu đèn đã từng bị nhầm lẫn với văn hóa Trung Hoa hoặc thất truyền hoàn toàn. Triển lãm lần này là nỗ lực để khơi dậy lại tinh thần Trung thu Việt, kết nối ký ức qua từng ánh đèn. Sự kiện cũng thu hút không ít du khách quốc tế và cả những gia đình từ miền Bắc vào Nam chỉ để một lần nhìn tận mắt chiếc đèn Trung thu xưa.

Tôi mang theo Galaxy Z Fold7 trong chuyến đi này, ban đầu chỉ với mục đích chụp lại vài khung hình đáng nhớ. Nhưng càng đi sâu vào triển lãm, càng nhận ra chiếc điện thoại có thể làm được nhiều hơn thế.

Giữa không gian lung linh đèn lồng, tôi dừng lại trước một chiếc đèn ông sao - thứ gần như ai cũng từng cầm qua một lần vào dịp Trung thu thời nhỏ. Tưởng như quen thuộc đến mức không cần nghĩ ngợi, nhưng tôi vẫn bật Gemini Live để hỏi thử.

Và chỉ trong vài giây, câu chuyện hiện ra: đèn ông sao có từ thời Hậu Lê, khi vua Lê Thánh Tông cho làm đèn hình ngôi sao để treo trong lễ hội. Theo thời gian, chiếc đèn này trở thành biểu tượng của ánh sáng, của hy vọng, và của ký ức tuổi thơ qua bao thế hệ. Nhờ Galaxy AI, một vật tưởng như đơn giản lại được đặt đúng vào bối cảnh lịch sử của nó - khiến tôi nhìn lại bằng một góc mắt hoàn toàn khác.

Ở những khu vực ánh sáng yếu như bên trong đình, hay nơi trưng bày đèn đại long dài 20 mét, tôi sử dụng camera của Galaxy Z Fold7 để chụp lại các chi tiết thủ công. Nhờ cảm biến 200MP tương đương Galaxy S25 Ultra, những đường vảy rồng vẽ tay, lớp màu trầm của đèn hồ điệp, ánh sáng xuyên qua giấy dó… đều được Galaxy Z Fold7 ghi lại sắc nét.

Ở một số góc có người đi ngang hoặc xuất hiện nhiều chi tiết thừa như dây điện, cột trụ, tôi dùng tính năng Generative Edit (Hậu kỳ sáng tạo) để xử lý trực tiếp trên Galaxy Z Fold7. Dù khung hình có rất nhiều lớp vật thể chồng lên nhau và hoa văn đan xen, công cụ vẫn xoá sạch các yếu tố không mong muốn một cách mượt mà. Nhờ đó, bố cục tổng thể trở nên hài hòa hơn, giúp tôn lên rõ nét vẻ đẹp của không gian văn hoá Trung thu truyền thống.

Tối hôm đó về đến nhà, tôi khoe với bà ngoại loạt ảnh vừa chụp ở đình Sơn Trà. Dù mắt bà đã mờ, nhờ màn hình lớn của Galaxy Z Fold7, bà vẫn nhìn rõ từng chi tiết của ngôi đình và những loại đèn lồng đầy màu sắc. Bà chỉ vào tấm ảnh có mâm cỗ Rằm rồi cười: "Hồi đó tụi bà cũng đơn giản vậy thôi, vài cái bánh nướng, cái đèn dầu với mấy trái bưởi là đã thấy rộn ràng cả xóm rồi."

Câu chuyện từ một bức ảnh kéo dài thành cả buổi tối - và tôi chợt hiểu, điều gắn kết mọi thế hệ trong gia đình chưa bao giờ nằm ở mâm cao cỗ đầy, mà là những lần ngồi bên nhau, cùng nhắc lại những mùa trăng cũ.