Được chọn hiến tế cho Thần Mặt Trời, 500 năm sau thiếu nữ người Inca trở thành một trong những xác ướp nổi tiếng nhất thế giới

Lục địa Nam Mỹ là nơi có một trong những nền văn minh bản địa vĩ đại nhất trong lịch sử loài người. Người Inca ở Peru đã mang đến cho thế giới hiện đại một trong bảy kỳ quan mới: Machu Picchu; và cách họ sống, các tập tục lâu đời cùng những di tích họ đã xây dựng lên trong thời đại của họ đều là những chủ đề gây tò mò với những con người bình thường. Và khi các nhà khảo cổ và nghiên cứu tiếp tục tìm hiểu sâu hơn về nền văn minh cổ xưa vào khoảng năm 1200 - 1500, những điều bí ẩn được hé mở khiến chúng ta càng bất ngờ hơn.

Năm 1992, Miguel Zarate, một nhà leo núi người Peru, khi đang thám hiểm núi Ampato (một núi lửa không hoạt động, cao 6.228 mét, phía nam Peru) đã phát hiện những mảnh gỗ kỳ lạ. Ông lập tức quả quyết đây có thể là một điểm khảo cổ thú vị. Tháng 9/1995, Zarate quay trở lại ngọn núi Ampato cùng nhà khảo cổ học người Mỹ Reinhard. Ở thời điểm này, đỉnh Ampato bị ảnh hưởng bởi vụ phun trào núi lửa gần đó, những bí mật bị chôn vùi hàng trăm năm dưới lớp băng tuyết dày đã được phơi bày.

Ngoài một bức tượng cổ và vài vật dụng nhỏ, nhóm người không tìm được manh mối nào khác. Zarate và Reinhard quyết định thay đổi địa điểm khảo cổ, họ tìm kiếm men theo sườn núi và ít lâu sau đã phát hiện một xác ướp người Inca. Xác ướp này là của một bé gái tầm khoảng 12 đến 14 tuổi và là vật hiến tế trong một nghi lễ và họ đặt tên là Juania. Đoàn thám hiểm của Zarate và Reinhard phải mất khá nhiều thời gian để đưa xác ướp này xuống núi Ampato.

Xác ướp Juania khi chưa tháo các trang phục bên ngoài.

Năm 1999, Reinhard tiếp tục phát hiện thêm ba xác ướp Inca khác trong một chuyến thám hiểm đỉnh núi Llullaillaco (một núi lửa dạng tầng không hoạt động ở biên giới Argentina và Chile).

Do điều kiện đóng băng trên đỉnh núi, các xác ướp được bảo quản rất tốt. Không chỉ thi thể mà các cơ quan nội tạng đều được bảo tồn gần như nguyên vẹn. Mái tóc vẫn ngay ngắn và trang phục chỉnh tề với những chiếc mũ lông lạ mắt. Ba xác ướp được đặt tên là La Doncella (hoặc là The Maiden), El Nino (hoặc là The Boy) và La Nina (hoặc là The Lightning Girl).

Ba xác ướp được tìm thấy ở đỉnh Llullaillaco, lần lượt từ trái sang phải là: La Doncella (hoặc là The Maiden), El Nino (hoặc là The Boy) và La Nina (hoặc là The Lightning Girl).

Sau khi phân tích mẫu tóc từ những xác ướp, các nhà khảo cổ cho biết, cả ba đứa trẻ đều liên tục được cho sử dụng lá coca và bia. Các nhà nghiên cứu còn tiến hành chụp X-Rays và CT Scan trên xác ướp The Maiden để tìm hiểu thông tin về chế độ ăn uống trong những ngày sống cuối cùng của chúng.

Theo phong tục tôn giáo của người Inca, những đứa trẻ nổi bật về ngoại hình và sức khỏe được lựa chọn cẩn thận, được nuôi dưỡng đặc biệt. Sau đó, khoảng vài tuần, thậm chí là vài năm trước, những đứa trẻ đó được đưa lên ngọn núi lửa cách nơi sinh sống hàng trăm kilomet, nơi mọi người đang thực hiện những nghi thức cúng tế cho Thần Mặt Trời Inti.

Càng đến gần ngày thực hiện nghi lễ đã định sẵn, những đứa trẻ trong khoảng độ tuổi từ 6 - 16 được mặc những trang phục đẹp nhất, được mang những trang sức tinh xảo và hàng trăm lễ vật bằng vàng, bạc cùng những vật phẩm nhỏ khác. Nghi thức được thực hiện với mục đích hạn chế thiên tai và xoa dịu các vị thần. Theo niềm tin của người Inca, được chọn để hiến tế là một vinh dự lớn, sau khi chết những đứa trẻ sẽ được ở cùng tổ tiên và cùng họ bảo vệ dân tộc từ thế giới bên kia.Trong vài tháng cuối cùng trước khi nghi lễ cúng tế diễn ra, những đứa trẻ được cho ăn nhiều chất xơ và protein, bao gồm rau, thịt cừu và lõi bắp. Những món ăn này giúp những đứa trẻ được chọn leo lên đỉnh núi cao mà không cạn kiệt sức khỏe. Còn chất cồn dưới dạng bia ngô sẽ khiến chúng mạnh mẽ và không mất đi niềm tin vào việc đang làm.

Điều thú vị là họ cũng tìm thấy bằng chứng chứng minh The Maiden được đối xử đặc biệt hơn những đứa trẻ khác. Ví dụ, cô bé sử dụng nhiều thức ăn cao cấp hơn, được cung cấp lượng lá coca và chất có cồn nhiều nhất. Trong khi hai đứa trẻ kia được ăn những thức ăn trên trong 9 tháng trước khi chết thì The Maiden được sử dụng khoảng hơn 21 tháng trước ngày chết. Thêm nữa, khi được các nhà khảo cổ tìm thấy, The Maiden đội một chiếc mũ lông trên đầu, tóc được tết tinh xảo. “The Maiden có lẽ là cô gái được chọn từ những người ưu tú nhất, phải sống tách biệt với cuộc sống của những người xung quanh và nhận được sự chăm sóc đặc biệt từ các nữ tư tế” - Andrew Wilson, trưởng nhóm nghiên cứu và khảo cổ học của trường Đại học Bradford ở Anh, đã chia sẻ.

Xác ướp The Maiden được trưng bày ở Bảo tàng High Altitude Archaeology tại Salta, Argentina.

Các nhà nghiên cứu cũng tin rằng một số đứa trẻ sẽ bị giết chết bằng vũ lực nếu chúng chống lại việc được chọn. Bằng chứng là dấu máu trên quần áo của xác ướp El Nino và trạng thái bó chặt bằng dây trên thi thể đứa bé.

Trong một cuộc nghiên cứu vào năm 2012, đã phát hiện The Maiden bị nhiễm một loại virus gây ra chứng rối loạn phổi hiếm gặp. Các cuộc nghiên cứu và phân tích vẫn đang được tiến hành trên hai xác cướp còn lại.