Đừng biến "đặc quyền ngôi sao" thành cái cớ cho sự sa ngã

Khái niệm "Tứ đại lưu lượng" từng dùng để chỉ nhóm bốn nghệ sĩ nam có lượng fan đông đảo nhất thị trường giải trí, gồm Lý Dịch Phong, Ngô Diệc Phàm, Dương Dương và Lộc Hàm. Tuy nhiên, chỉ trong 1 năm qua, 2 trong số 4 gương mặt này là Ngô Diệc Phàm và Lý Dịch Phong đã thân bại danh liệt vì vướng vòng lao lý.

Sự sụp đổ trong chớp mắt của 2 ông hoàng lưu lượng không phải những trường hợp đầu tiên - và chắc chắn chưa phải là cuối cùng - bị phanh phui lối sống trác táng che giấu bên dưới lớp vỏ thần tượng hào nhoáng. Trước họ, ngành giải trí châu Á nói chung và Hàn Quốc nói riêng từng không ít lần chao đảo khi Park Yoochun ra tòa vì sử dụng chất cấm, Seungri (BIGBANG) ngồi tù vì tổ chức mại dâm trá hình, Triệu Vy cùng Trịnh Sảng và nhiều ngôi sao khác lộ dấu vết trốn thuế.

Bê bối của loạt ngôi sao hạng A trên đỉnh cao danh tiếng và tiền bạc bị đưa ra ánh sáng làm dấy lên câu hỏi: Sự nổi tiếng với các nghệ sĩ là thành tựu gắn với trách nhiệm hay chỉ đơn giản là một đặc quyền?

Sự sụp đổ của các ngôi sao "đỉnh lưu" nhận đặc quyền ngôi sao

Nửa thập kỷ qua là giai đoạn đầy sóng gió với ngành giải trí Trung Quốc, Hàn Quốc nói riêng và toàn châu Á nói chung. Ta không chỉ nói về sức tàn phá của đại dịch Covid-19 mà còn là hàng loạt bê bối đời tư của các ngôi sao nối đuôi nhau bị đưa ra ánh sáng. Bản danh sách nghệ sĩ vướng bê bối đời tư liên quan đến luật pháp ngày một dài thêm, từ những gương mặt trẻ ít tên tuổi tới nhiều tên tuổi "cây đa cây đề".

Seungri và Yoochun đều là 2 ngôi sao hàng đầu một thời của Kpop, đứng trong hàng ngũ thành viên các nhóm nhạc huyền thoại BIGBANG và JYJ, DBSK nhưng đều tuột dốc vì lối sống sa đọa. Năm 2019, nam ca sĩ kiêm diễn viên Park Yoochun bị cảnh sát điều tra sau cáo buộc cưỡng hiếp. Mở rộng điều tra, cảnh sát phát hiện bằng chứng nam thần tượng cùng hôn thê sử dụng ma túy đá và bị kết án hai năm tù nhưng cho hưởng án treo. Cũng trong năm 2019, Seungri (BIGBANG) bị truy tố vì tội môi giới mại dâm, tham ô, biển thủ công quỹ, hối lộ... trong đại án Burning Sun chấn động Hàn Quốc. Đến tháng 8/2021, y bị kết án 3 năm tù giam cho 9 tội danh được thành lập.

Seungri và Park Yoochun từng là 2 ngôi sao hàng đầu của Kpop, nhưng họ lại đánh mất sự nghiệp, chịu sự trừng phạt của pháp luật vì lối sống sa đọa

Trong năm 2021, Triệu Vy đã bị xóa tên khỏi ngành giải trí vì cáo buộc lừa đảo tài chính, Trịnh Sảng cũng trắng tay sau bê bối trốn thuế và ruồng rẫy con ruột. Từ vị trí ngôi sao nổi tiếng nhất nhì showbiz, Ngô Diệc Phàm "rớt đài" sau khi bị hotgirl Đô Mỹ Trúc tố cáo hành vi lừa đảo, cưỡng hiếp. Anh bị cảnh sát bắt giam phục vụ điều tra và hiện đối mặt án tù 17 năm…

Nửa cuối 2022, Lý Dịch Phong là cái tên hạng A tiếp theo phải trả giá vì đời tư không trong sạch. Ngôi sao của Cổ Kiếm Kỳ Đàm bị phanh phui lối sống sa đoạ, nhiều lần mua dâm. Y đã bị cảnh sát bắt tạm giam phục vụ điều tra và xử phạt nghiêm khắc sau đó.

Sau khi bê bối nổ ra, Lý Dịch Phong lập tức bị các nhãn hàng tuyên bố dừng hợp tác

Chỉ sau 1 đêm, Lý Dịch Phong đã bị xóa sổ khỏi mạng xã hội, tên tuổi bị xóa khỏi những bộ phim từng góp mặt, phim mới không thể ra mắt. Các nhãn hàng từng mời Lý Dịch Phong làm đại diện cũng nhanh chóng thông báo chấm dứt hợp đồng hợp tác với nam diễn viên. Ngôi sao mới đây còn được ưu ái nhất nhì thị trường giải trí giờ chỉ còn là cái bóng tai tiếng.

Mất hết sự nghiệp và danh vọng, bị người hâm mộ quay lưng xét cho cùng đã là sự trả giá lớn nhất với một người nghệ sĩ. Nhưng với tên tuổi hạng A như Lý Dịch Phong, thứ đón chờ ngôi sao này trong tương lai, ngoài sự trừng phạt của pháp luật sẽ còn là những vụ kiện đòi bồi thường đủ khiến y tán gia bại sản - một kịch bản từng xảy ra với Trịnh Sảng hồi 2021. Hay vụ Ngô Diệc Phàm bị phong tỏa tài sản để bồi thường cho các doanh nghiệp mới đây cũng là bài học nhãn tiền.

Không phải Đô Mỹ Trúc, mà chính Ngô Diệc Phàm đã đặt dấu chấm hết cho sự nghiệp của mình khi để bản thân bị cuốn theo dục vọng

Các ngôi sao mất cả sự nghiệp vì vướng vòng lao lý mỗi người một vẻ, nhưng lý do "ngã ngựa" đầy đau đớn của mỗi người, ngược lại, không đa dạng đến thế. Chúng quanh đi quẩn lại chỉ là câu chuyện trốn thuế, ma túy và mại dâm. Đây không phải những tội danh nằm trong vùng xám đạo đức mà đã được pháp luật quy định đúng sai rõ ràng bằng giấy trắng mực đen. Còn các ngôi sao, dù đã biết sai nhưng họ vẫn làm.

Còn nhớ nhiều năm về trước, vụ án trốn thuế của Phạm Băng Băng từng khiến giới giải trí chao đảo. Sau nữ hoàng thị phi, nhiều nghệ sĩ nổi tiếng khác cũng bị cơ quan chức năng điểm mặt gọi tên, hé lộ một phần thực trạng đen tối nơi hậu trường giải trí. Đó là một thế giới nơi nghệ sĩ dùng nhiều mưu kế - thành lập các công ty ma, tiến hành ký kết hợp đồng âm dương - để trốn thuế, nhằm tối đa số lợi nhuận thu được từ mỗi dự án.

Năm 2021, Trịnh Sảng bị phạt cấm sóng vĩnh viễn sau khi vướng scandal trốn thuế, bỏ rơi con ruột

Trốn thuế là hoạt động phạm pháp tưởng chừng chỉ có trong giới làm ăn, kinh doanh giờ lại được các nghệ sĩ tiến hành rất thành thục. Tương tự, lối sống trác táng, sa đọa tưởng rằng chỉ thuộc về những kẻ phàm phu, hóa ra cũng có đất để ăn sâu bám rễ vào thế giới của những người làm nghệ thuật. Các hành vi này đi ngược lại giá trị chân, thiện, mỹ, hướng thiện vẫn được rao giảng trong các tác phẩm nghệ thuật mà các ngôi sao góp mặt.

Nhân vô thập toàn hay nghệ sĩ coi thường khán giả?

Ngô Diệc Phàm ra mắt với tư cách thành viên EXO vào năm 2012 thì ngay năm 2013, y dính phải scandal tình ái đầu tiên. 3 năm sau, khi đã trở về quê nhà hoạt động, Ngô Diệc Phàm tiếp tục bị tố cáo lừa tình, cùng lúc qua lại với nhiều cô gái. Tuy nhiên, tiếng tăm ngôi sao hạng A đã giúp Ngô Diệc Phàm 2 lần thoát thân trót lọt cho đến khi bị Đô Mỹ Trúc tố cáo và khởi kiện hồi 2021.

Lý Dịch Phong bắt đầu đóng phim từ năm 2008, tới 2014 ghi dấu ấn bằng vai nam chính trong Cổ Kiếm Kỳ Đàm. Y thuộc số ít nam diễn viên Cbiz đã thoát được mác diễn viên phim thần tượng và chinh phục khán giả bằng nhiều dự án nghệ thuật chất lượng. Nhưng bên dưới lớp mặt nạ diễn viên bóng bẩy, Lý Dịch Phong lại là người có lối sống trác táng, trụy lạc nhiều lần qua lại với gái gọi cao cấp từ năm 2018 đến nay.

Ngô Diệc Phàm bị bắt vào cuối tháng 7/2021, bị điều tra vì tội danh nghiêm trọng

Tháng 7/2014, nữ diễn viên Song Hye Kyo đã bị Cục Thuế Hàn Quốc phanh phui chuyện trốn thuế với số tiền lên tới 2,5 tỷ won (50 tỷ VNĐ). Nữ diễn viên đã lập tức đóng bổ sung khoản thuế còn thiếu để dẹp yên dư luận và lên tiếng đây chỉ là sơ suất. Đến nay, đây vẫn được coi là vụ trốn thuế lớn nhất lịch sử ngành giải trí Hàn Quốc.

Theo tờ Sports Kyunghan, ngoài Song Hye Kyo, trong năm 2020, Kim Tae Hee, Lee Byung Hun, Kwon Sang Woo và nhiều ngôi sao khác cũng bị điều tra hành vi trốn thuế núp bóng hoạt động mua bán bất động sản, trao tặng tài sản cho thân nhân, thậm chí làm từ thiện.

Không phải tình cờ mà những ngôi sao bị pháp luật "sờ gáy" đều là những gương mặt hạng A của ngành giải trí với lượng người hâm mộ đông đảo. Độ phủ sóng rộng rãi đã mang về cho họ nguồn tài chính khổng lồ, mạng lưới quan hệ cũng như quyền lực và sự ưu ái mà ít người bình thường nào có thể tiếp cận. Và họ đã tranh thủ sự nổi tiếng của mình để tư lợi.

Song Hye Kyo phải tổ chức họp báo về vụ bê bối trốn thuế năm 2014, cúi đầu xin lỗi khán giả vì hành vi của mình

Nhưng nhiều nghệ sĩ có gan làm lại không có gan nhận. Khi những vụ việc mờ ám bị vỡ lở, các nghệ sĩ thường chọn cách trốn tránh hoặc chối tội quanh co. Triệu Vy và Trịnh Sảng đã âm thầm ra nước ngoài sau khi bị tình nghi trốn thuế, Lý Dịch Phong đăng bài khẳng định mình không phạm pháp nhưng phải vội vã xóa bỏ trước khi cơ quan cảnh sát chính thức lên tiếng.

Trên mạng xã hội Weibo, nữ diễn viên Trương Dư Hi khiến công chúng dậy sóng khi nói về vụ việc của Lý Dịch Phong: "Về sau, lời thanh minh của nghệ sĩ sẽ trở nên vô dụng. Chẳng còn ai tin tưởng nữa". Có thể thấy, thái độ quanh co của các nghệ sĩ "đỉnh lưu" không chỉ biến họ thành trò cười trong mắt dư luận mà còn ảnh hưởng tới uy tín của giới nghệ sĩ nói chung. Lời nói dối của Lý Dịch Phong mới đây hay lời chối tội của Yoochun trong họp báo năm xưa vô tình tạo nên quan niệm khó xoá bỏ trong mắt khán giả: Khi nghệ sĩ thanh minh, tức họ cần chối tội. Những "con sâu làm rầu nồi canh" này khiến giới nghệ sĩ sau này trở nên khó khăn hơn khi đối mặt với lùm xùm.

Ngày 10/9, Lý Dịch Phong đăng bài thanh minh lên mạng xã hội. Tuy nhiên bài đăng nhanh chóng bị y gỡ bỏ, chỉ trước khi cơ quan cảnh sát chính thức lên tiếng

Các vụ bê bối có dính líu đến pháp luật của các nghệ sĩ gần đây, 1 hành vi sai phạm bị lật tẩy luôn đánh động cả mạng lưới đồ sộ ở phía sau. Vụ bê bối của Ngô Diệc Phàm, Trịnh Sảng, Triệu Vy và Lý Dịch Phong khiến nhóm nghệ sĩ quyền lực nhất Cbiz mang tên Kinh Khuyên phải lao đao. Theo các chuyên gia truyền thông, bản thân Lý Dịch Phong cũng là mắt xích trong một đường dây đằng sau.

Lúc này, vị thế sao hạng A không còn là sự đền đáp cho những tháng ngày lao động nghệ thuật vất vả của nghệ sĩ để giành được sự công nhận từ đại chúng nữa. Nó đã trở thành một đặc quyền, đặc lợi mà không ít ngôi sao lạm dụng nhằm móc nối, thực hiện nhiều hành vi sai trái bất chấp đạo đức và pháp luật.

Ngay sau khi vướng bê bối tài chính, Triệu Vy đã lập tức bay ra nước ngoài để bảo toàn khối tài sản

Trong các tranh cãi được châm ngòi từ những vụ bê bối đời tư của nghệ sĩ, đôi khi sẽ có những lập luận kiểu nhân vô thập toàn như "Nghệ sĩ cũng là người nên không tránh khỏi sai lầm". Tuy nhiên, mại dâm hay trốn thuế không phải những tội danh mà người ta có thể vô tình mắc phải trong một khoảnh khắc bất cẩn. Thêm vào đó, họ đều phạm các tội danh này khi đã ở đỉnh cao danh vọng, không chịu áp lực cơm áo gạo tiền. Câu chuyện chỉ còn gói gọn trong việc họ có dám hay không.

Người nổi tiếng cũng là người bình thường. Nhưng trong quan hệ xã hội, đó vẫn là nhóm được hưởng nhiều đặc quyền. Quyền lợi luôn đi kèm với trách nhiệm. Nếu các nghệ sĩ kể trên, trong một giây phút nào đó nghĩ rằng vì mình cũng là người bình thường nên được phép tham lam và sống buông thả, tức là họ đã thất bại trong việc hoàn thành trách nhiệm mà danh xưng người nổi tiếng đặt lên vai mình kèm ánh hào quang chói lòa. Và giờ là lúc để trả giá. Sẽ chẳng có lý luận nào bao biện được cho những sai lầm ấy.

Khán giả và nạn nhân bao giờ tìm được công lý?

Khán giả không chỉ yêu mến và tôn thờ cho các thần tượng mà còn dành cả tiền bạc - rất nhiều tiền bạc - cũng như thời gian cho các nghệ sĩ mình hâm mộ. Họ mua đĩa nhạc, mua vé xem phim, mua poster, đồ lưu niệm, vé tham dự sự kiện, các mặt hàng thần tượng làm đại diện quảng cáo, bình chọn cho thần tượng trong các cuộc thi… chưa kể đến các món quà tặng xa xỉ. Tất cả chỉ nhằm đổi lại giá trị ảo mong manh là hình tượng giúp họ có thêm niềm tin vào các giá trị tốt đẹp, và đôi khi là cả dũng khí để vượt qua những khó khăn trong đời sống riêng tư.

Trên các diễn đàn và mạng xã hội, mỗi lần có thông tin sao hạng A bị cơ quan chức năng điều tra, cộng đồng fan của ngôi sao ấy sẽ là những người đầu tiên lên tiếng bênh vực, với niềm tin tuyệt đối rằng thần tượng của mình trong sạch. Nhưng trớ trêu thay, trong vụ bê bối của Ngô Diệc Phàm, Lý Dịch Phong, Seungri, Yoochun hay nhiều ngôi sao lưu lượng suốt nhiều năm qua, fan trung thành luôn là những người bị tổn thương nhiều nhất. Họ bị cuốn vào một cuộc thánh chiến với niềm tin được xây dựng từ những điều dối trá.

Khi Ngô Diệp Phàm vướng lao lý, nhiều khán giả bày tỏ sự hâm mộ, tin y vô tội. Nhưng đến nay, niềm tin đã trở thành tro bụi, khán giả và cả fan ruột cũng đã quay lưng với y

Khán giả yêu mến, ủng hộ một nghệ sĩ giải trí không chỉ vì những gì họ thể hiện trước đám đông. Tình cảm của fan còn được xây dựng dựa trên niềm tin người nghệ sĩ ấy trước và sau ống kính vẫn như một - chỉn chu, trong sạch, liêm chính. Vì thế, nghệ sĩ không thể nào buông thả bản thân, chơi bời trác táng hay gian lận tài chính với suy nghĩ đời tư của mình không liên quan đến công việc. Đó là vụ lừa đảo niềm tin mà khán giả là những nạn nhân không bao giờ nhận được khoản bồi thường xứng đáng. Điều họ có thể làm chỉ là chung tay ngăn chặn cái sai tiếp tục hoành hành.

Đối mặt với các scandal đạo đức của nghệ sĩ, vũ khí mạnh nhất trong tay khán giả chính là sự lên án, tẩy chay. Mỗi khi bê bối nổ ra, cộng đồng mạng sẽ nhanh chóng kết thành làn sóng tẩy chay các nghệ sĩ có vi phạm, kiên quyết nói không với những sản phẩm nghệ thuật họ góp mặt, thậm chí chĩa mũi dùi sang cả những nhãn hàng, nghệ sĩ khác bị khoanh vùng có liên quan. Câu chuyện nhiều ngôi sao, nhãn hàng những ngày qua phải liên tục lên tiếng đính chính tin đồn mình có tham gia vào đường dây mua bán dâm cùng Lý Dịch Phong để tránh liên lụy là một ví dụ cho xu hướng "truy cùng giết tận" của khán giả.

Mặt tích cực, làn sóng tẩy chay của khán giả cho thấy họ chẳng phải những con cừu ngây thơ tin theo những lời thanh minh của thần tượng một cách vô điều kiện. Khán giả có thể đưa một nghệ sĩ chân ướt chân ráo mới vào nghề lên hàng ngôi sao đỉnh lưu, thì chính họ cũng đủ sức mạnh để dìm ngôi sao đó xuống đáy sâu quên lãng để lên án những hành vi sai trái. Đây chính là quyền lực mềm, với sức mạnh không hề thua kém những án tẩy chay trong 24 giờ hay luật cấm sóng những nghệ sĩ vi phạm pháp luật mà cơ quan chức năng đã ban hành.

Tuy nhiên, khán giả dù kiên quyết không thỏa hiệp với cái sai, nhưng chính họ cũng là những người dễ quên, dễ mủi lòng. Các ngôi sao chỉ cần yên ắng một thời gian chờ dư luận lắng xuống là có thể rục rịch đánh tiếng quay trở lại. Bài toán khó với họ lúc này chỉ là câu hỏi "Bao lâu?". Cần thời gian bao lâu để khán giả chán không muốn nhắc lại tội lỗi của họ nữa, và cần thời gian bao lâu thì sự trở lại, dù thưa thớt của họ nhận được sự chú ý từ truyền thông.

Park Yoochun nuôi tham vọng hâm nóng danh tiếng với phim độc lập To Evil, tuy nhiên phần đa khán giả đều có phản ứng không hề tích cực

Mới đây, Park Yoochun thông báo sẽ trở lại với điện ảnh bằng dự án phim độc lập To Evil. Nam diễn viên cũng đã âm thầm rời khỏi Hàn Quốc, nhiều khả năng tìm kiếm cơ hội mới ở các thị trường quốc tế sau khi bị cấm sóng ở quê nhà. Trước đó, trong suốt thời gian thi hành án treo, Park Yoochun vẫn tổ chức fan meeting, bán sách ảnh, ra album... bất chấp chỉ trích từ cộng đồng mạng. Có thể thấy, việc bị cơ quan chức năng cấm sóng không hề khiến Park Yoochun ăn năn sám hối. Ngược lại, y tiếp tục nghĩ ra kế hoạch kiếm tiền - dù ít dù nhiều - từ những người hâm mộ không nỡ quay lưng với mình.

Phạm Băng Băng sau nhiều năm chật vật đóng phim ở nước ngoài cuối cùng đã có thể đường đường chính chính xuất hiện trở lại trên bìa tạp chí hồi đầu năm nay. Trịnh Sảng sau 1 năm ở ẩn cũng đã đẩy mạnh hoạt động trở lại trên mạng xã hội và chuyển sang Mỹ sinh sống, chia sẻ muốn chuyển hướng sang làm YouTuber thay vì trở lại giới giải trí. Nhưng truyền thông đều nhất quyết ngó lơ những động tĩnh mới của Trịnh Sảng theo quy định của cơ quan chức năng dù dư luận đã dịu đi phần nào.

Phạm Băng Băng vẫn đang chật vật trên con đường trở lại ngành giải trí

Khi đã vướng vào vòng lao lý, các nghệ sĩ đã cầm chắc trong tay kết cục mất sạch sự nghiệp mình dày công gây dựng, tiêu tán gia sản và gánh tiếng xấu cả đời. Trong số họ, có những người lựa chọn mai danh ẩn tích, nhưng vẫn có một số trường hợp tham vọng trở lại ngành giải trí. Những màn tái xuất này chắc chắn nhọc nhằn và không thể hoành tráng như xưa. Nhưng có thể với bản thân họ, nó vẫn tốt hơn kết cục phải sống như một người bình thường và tham vọng "làm lại" còn được nung nấu.

Dù muộn màng với bản thân người trong cuộc, nhưng những câu chuyện này nên được coi như bài học răn đe cho mỗi nghệ sĩ trên con đường công danh sự nghiệp. Rằng nếu để bản thân lạc lối, buông thả trên đỉnh vinh quang, số phận duy nhất đón đợi họ sẽ là một cú rơi tự do, có thể xảy đến bất kỳ lúc nào, vào đáy sâu của sự lãng quên.