Tình bạn giữa những người đàn ông

CF, Theo Trí Thức Trẻ 01:22 26/11/2012

Khác với tình bạn giữa nữ giới hay tình yêu nam nữ, tình bạn giữa những người đàn ông từ xưa đến nay không vụ lợi, ổn định và bền vững hơn.

Tình bạn là một phần quan trọng, thiết yếu trong cuộc đời mỗi người đàn ông. Bạn bè là những người vẫn có thể tin tưởng trong thời điểm khủng hoảng cùng cực, họ sẽ vẫn ở lại ngay cả khi gần như toàn bộ thế giới quay lưng lại với bạn. Tình bạn giữa đàn ông với nhau có một lịch sử hình thành từ cổ xưa rất thú vị và phức tạp. Đến nay tình bạn ấy đã trở nên đơn giản hơn nhưng vẫn có những nguyên lý không hề thay đổi. Đó là sự trung thành và tôn trọng lẫn nhau.

Từ thời cổ đại, khi phụ nữ chỉ là một nàng Eva được sinh ra từ xương sườn của Adam, tình bạn giữa những người đàn ông với nhau được trọng vọng hơn nhiều so với tình cảm lưu luyến nam nữ. Aristotle và những nhà triết học khác đều ca tụng lý tưởng thuần khiết của các mối quan hệ mà trong đó mối liên kết cảm xúc không có sự xuất hiện của ham muốn tình dục. Như Aristotle đã từng định nghĩa, tình bạn là "một tâm hồn ở trong hai con người".

Ý niệm về tình bạn của giữa các anh hùng cũng phát triển trong thời kỳ đó. Đó là mối quan hệ tình cảm mãnh liệt và có mức độ tri thức cao giữa hai người đàn ông. Rất nhiều mối quan hệ mang tính chất anh hùng này được ghi chép lại, nổi tiếng bậc nhất phải kể đến là tình bạn, tình chiến hữu sâu sắc và nhiều ý nghĩa giữa Achilles và Patroclus trong sử thi Iliad của Homer.

Achilles và Patroclus cùng chiến đấu trong trận đánh thành Troy và đã có một mối quan hệ thực sự thân thiết. Khi Patroclus bị vị hoàng tử Hector của thành Troy giết chết, Achilles – chiến binh vĩ đại nhất của người Hy Lạp cảm thấy mất hết tinh thần và sức lực. Anh ta nói với người mẹ rằng mình đã "mất hết ý chí để sống". Sau đám tang, chiến binh vĩ đại ấy, với cơn thịnh nộ dữ dội, lao vào trận chiến trả thù cho người bạn mà anh ta yêu quý nhất.

Alexander Đại Đế trong một lần đi ngang qua thành Troy với người bạn từ thời thơ ấu của mình - Hephaestion, đã ra lệnh cho toàn bộ quân đội dừng bước lại trước ngôi mộ của Achilles và Patroclus để biểu thị lòng tôn kính với hai người đàn ông ấy và tình bạn đáng quý của họ.

Tình bạn giữa những người đàn ông 1
Achilles băng vết thương cho Patroclus

Tình bạn giữa Achilles và Patroclus là một hình tượng quan trọng và gây ảnh hưởng không chỉ trong thế giới cổ đại. Đến nay các nhà phân tích vẫn tiếp tục nghiên cứu, đôi khi là mổ xẻ từng chi tiết trong mối quan hệ của hai nhân vật anh hùng ấy. Bỏ qua những ý kiến không cần thiết cho rằng đây là một "tình cảm vượt trên mức tình bạn", những gì Achilles và Patroclus dành cho nhau là những điều mà hậu thế ngày sau cần trân trọng và học tập theo.

Từ thế kỷ 19, mối quan hệ giữa đàn ông với đàn ông trong giai đoạn này có ràng buộc mạnh mẽ, tình cảm sâu sắc và có phần đa cảm, có nhiều trường hợp cũng nồng nhiệt và lãng mạn như tình yêu nam nữ. Đó là sự tiếp nối từ tình bạn có tính cường điệu giữa các anh hùng với sự nhấn mạnh vào cảm xúc bị ảnh hưởng bởi Chủ nghĩa lãng mạn bắt nguồn từ cuối thế kỷ trước. Ngoài việc thể hiện tình cảm qua ngôn ngữ, đàn ông thời kỳ này không ngần ngại dành cho nhau những cử chỉ trìu mến như khoác vai hay nắm tay.

Tình bạn giữa những người đàn ông 2
Đàn ông hào phóng dành cho nhau những sự yêu mến và thân thiết

Các cậu học trò cũng bắt đầu chia sẻ giường ngủ cho nhau để tiết kiệm tiền. Nhà giải phóng vĩ đại, vị tổng thống thứ 16 của nước Mỹ, Abraham Lincoln đã từng chia đôi giường cho người bạn Joshua Speed trong vài năm liền. Học cũng đã có một tình bạn thân thiết và nổi tiếng.

Tình bạn giữa những người đàn ông 3
  Abraham Lincoln và người bạn Joshua Speed

Tình bạn giữa nam giới trải qua nhiều biến chuyển trong thế kỷ 20. Giới chính trị công khai chỉ trích tình cảm thân mật đồng giới là không thích hợp với đàn ông. Các cuộc cách mạng công nghiệp nổ ra cũng góp phần thay đổi cái nhìn của đàn ông với nhau. Thế giới trở thành một khu đô thị hỗn độn và đàn ông, theo bản năng con người, quan tâm đến cơm-áo-gạo-tiền hơn. Tuy nhiên, vẫn có một nơi mà tình bạn vẫn giữ được sự thân thiết như trước, đó là trong quân đội. Sinh hoạt trong một đội hầu hết là nam giới trong khi sự sống và cái chết có một ranh giới mong manh, tình đồng đội trở thành một mối dây liên kết mạnh mẽ và bền vững. Những người lính không bao giờ bỏ lại đồng đội, họ sãn sàng đánh đổi tính mạng để bảo vệ người đồng chí của mình.

Tình bạn giữa những người đàn ông 4
Tình bạn giữa những người lính

Khi cuộc sống không còn những trận giao tranh khốc liệt, trong xã hội mưu sinh hiện nay, tình bạn theo lý tưởng thuần khiết, tình bạn hào hùng hay tình đồng đội đầy hy sinh đang trở nên vắng bóng. Tình yêu nam nữ được coi trọng nhiều hơn và sự kỳ thị vẫn chưa thuyên giảm với giới tính thứ ba khiến tình bạn giữa đàn ông với nhau không còn có nhiều ý nghĩa như trước kia nữa. Nhưng vẫn không khó để nhận ra tầm quan trọng của tình bạn trong cuộc sống.

Song song với người bạn đời mà mỗi một người đàn ông tìm cho mình, vẫn là bóng dáng của những người bạn thân "sống chết có nhau". Bạn bè là những gã sẽ xách chai rượu đến nhà khi bạn mất việc, hay khi bạn bị cô nàng nào đó bỏ rơi. Bạn bè là những người có mặt trong lễ cưới của bạn, ngày đầu tháng đứa con, ngày bố mẹ bạn ngã bệnh. Bạn bè có thể là những người mà khi bạn nhắn tin nhờ vả thì ai cũng kêu bận, nhưng hễ rủ rê nhậu nhẹt thì lại chẳng thấy thiếu mặt ai...

Tình bạn giữa những người đàn ông 5
Có những điều chỉ đàn ông mới thổ lộ được với nhau

Tình bạn giữa nữ giới với nhau hay tình yêu nam nữ thường không bền vững, vì phụ nữ có nhiều mối bận tâm nên họ không quyến luyến nhau, và giữa nam với nữ thì hay nảy sinh nhiều mâu thuẫn. Trái lại, tình bạn giữa nam giới có thể không còn là mối quan hệ lý tưởng theo triết lý của Aristotle nữa, nhưng nó vẫn là một mối quan hệ không vụ lợi và ổn định hơn. Cho dù không sát cánh bên bạn từng giờ từng phút như gia đình và người vợ, nhưng bóng dáng của những "thằng bạn thân" vẫn luôn luôn đi bên cạnh mối bước đi của người đàn ông như một phần tất yếu của cuộc sống.

Tình bạn giữa những người đàn ông 6
"Mọi thứ sẽ tàn phai, chỉ còn tình bạn là ở lại"