Dạy và học tiếng Anh sắp tới có gì mới?

Những mục tiêu mới về dạy và học ngoại ngữ trong trường học từ nay đến năm 2020 đã được xác lập theo hướng thực tế và có tính khả thi hơn. Đó là những nội dung cơ bản được đưa ra tại hội thảo trực tuyến diễn ra sáng nay, ngày 13/9

9 năm tới sẽ phổ cập tiếng Anh trong trường phổ thông

Bà Nguyễn Thị Mai Hữu, Phó Trưởng ban quản lý Đề án ngoại ngữ quốc gia 2020 cho biết, từ nay đến năm 2020, ngành giáo dục sẽ tiếp tục củng cố, nâng cao chất lượng dạy và học ngoại ngữ theo chương trình 7 năm hiện hành (từ lớp 6 đến lớp 12); triển khai thực hiện chương trình tiếng Anh mới của giáo dục phổ thông, đến năm học 2020 - 2021, sẽ có 100% học sinh lớp 3 tiểu học, 70% học sinh lớp 6 và 60% học sinh lớp 10 được học chương trình mới (hệ 10 năm). Đến năm 2025, phổ cập tiếng Anh trong trường phổ thông các cấp.

Học sinh sẽ được học tiếng Anh theo chương trình 10 năm mới. Ảnh: Đinh Quang Tuấn

Đối với giáo dục nghề nghiệp, mục tiêu đặt ra là đến năm 2020, có khoảng 60% học sinh trung cấp, 100% sinh viên trường cao đẳng và tới năm 2025, 90% học sinh trường trung cấp đạt trình độ bậc 3 theo khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc Việt Nam và có thể sử dụng tiếng Anh trong việc làm. Ở bậc đại học không chuyên ngữ, đến năm 2020 sẽ có khoảng 70% sinh viên và đến năm 205 tất cả sinh viên phải đạt chuẩn đầu ra khi tốt nghiệp (bậc 3 theo khung NLNN 6 bậc dùng cho Việt Nam).

Theo Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ, các mục tiêu và phương thức thực hiện sẽ cần tính thực tế hơ so với trước đó. Cũng không nên xem đề án 2020 sẽ giải quyết được mọi thứ, mà chỉ là cú hích để toàn dân có động lực học ngoại ngữ tích cực hơn. Nguồn ngân sách Nhà nước sẽ đóng ở những nhiệm vụ trọng tâm, phần còn lại cần huy động từ xã hội.

Bồi dưỡng giáo viên thực chất

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cho biết, củng cố lại "chuẩn" của giáo viên trong nước và mở rộng mời gọi nguồn giáo viên bản ngữ sẽ là những việc trọng tâm để có đội ngũ giảng dạy mạnh.

Bộ GD-ĐT sẽ rà soát, đánh giá năng lực ngoại ngữ và nhu cầu đào tạo, bồi dưỡng của giáo viên, giảng viên ngoại ngữ các cấp học; giao cho trung tâm đào tạo của các trường đại học ngoại ngữ. Cách nâng chất lượng giáo viên này sẽ khác với kiểu "tập huấn" truyền thống trước đây, với việc chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin, cụ thể là các bài giảng online.

"Ví dụ, một chương trình đào tạo đạt chuẩn có khoảng 300 giờ học. Giáo viên chỉ cần 50 giờ làm việc trực tiếp, 250 giờ là làm việc online" - Bộ trưởng Nhạ ví dụ.

Trong khi chưa sửa được Nghị định 73 về hợp tác đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực giáo dục, Bộ GD-ĐT đề xuất với Chính phủ điều chỉnh điều kiện thu hút giáo viên bản ngữ theo hướng giảm yêu cầu. Chẳng hạn, trước đây đòi hỏi giảng viên dạy trung cấp và các trung tâm phải có bằng đại học, thì bây giờ chỉ cần bằng cao đẳng.

Trong kế hoạch triển khai, Bộ GD-ĐT cũng lưu ý đến tạo môi trường cho người học bằng các giải pháp như: tổ chức thi tiếng Anh trực tuyến, thi học sinh giỏi tiếng Anh, sinh hoạt trọng các câu lạc bộ tiếng Anh, tổ chức trại hè, giao lưu tiếng Anh quốc tế.

Học liệu: Có thể chọn sách giáo khoa nước ngoài

Một giải pháp quan trọng khác là củng cố bài bản hệ thống học liệu.

Bộ trưởng Giáo dục cho biết, tránh tình trạng "tự biên tự diễn" không cần thiết, Bộ GD-ĐT sẽ lựa chọn bộ sách giáo khoa tiếng Anh chất lượng của một nước tiên tiến rồi chỉnh sửa cho phù hợp, thống nhất đưa vào chương trình giảng dạy 10 năm.

Đối với các trường ĐH, CĐ thì khuyến khích dùng trực tiếp giáo trình các môn khoa học, kỹ thuật, công nghệ của nước ngoài.

Bên cạnh đó, sẽ tăng cường học liệu hỗ trợ như các video clip để hỗ trợ việc học mọi lúc, mọi nơi.

Thành lập hệ thống trung tâm khảo thí ngoại ngữ quốc gia

"Thực tế là chúng ta có khảo thí nhưng nội dung, chương trình lại không thống nhất giữa các cơ sở và vênh với chương trình quốc tế" - ông Nhạ nhìn nhận.

Về vấn đề này, Bộ sẽ chia làm 2 khu vực: Xây dựng "chuẩn quốc gia" theo khung đánh giá năng lực 6 bậc, tham chiếu tiêu chuẩn châu Âu; áp dụng chuẩn quốc tế bằng cách cho mở trực tiếp các chi nhánh của tổ chức khảo thí Mỹ, sử dụng các bài thi TOELF, IELTS. Hệ thống trung tâm khảo thí ngoại ngữ quốc gia sẽ sớm được hình thành, đồng thời có cả mạng lưới cơ sở tổ chức thi, kiểm tra đánh giá trên toàn quốc.

Bên cạnh đó, Bộ GD-ĐT sẽ thẩm định, ban hành định dạng đề thi, xây dựng và phát triển các định dạng đề, ngân hàng đề.

Dạy học thí điểm tiếng Nhật, tiếng Hàn

Xác định tiếng Anh có vai trò quan trọng nhất, Ban quản lý đề án Ngoại ngữ 2020 cũng không bỏ qua các ngoại ngữ khác. Đáng lưu ý, từ năm  học này, việc dạy tiếng Nhật đã được thí điểm từ lớp 3; việc học tiếng Hàn như một ngoại ngữ 2 từ lớp 6 và lớp 10 đã bắt đầu ở Hà Nội và TP.HCM. Chương trình song ngữ tiếng Pháp từ tiểu học được điều chỉnh, đổi mới theo hướng tinh giản và hiện đại hoá; chương trình giáo dục phổ thông môn tiếng Nga, tiếng Trung hệ 10 năm được xây dựng theo khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho VN. Đối với tiếng Đức, Bộ đang chuẩn bị dạy thí điểm như ngoại ngữ 2.