Một người nông dân ở làng Bibinsan, thị trấn Magway (Myanmar) tình cờ phát hiện một khúc gỗ lớn nằm sâu trong đất khi đang đào ruộng. Lúc đầu, ông chỉ nghĩ là khúc gỗ mục. Nhưng khi càng đào sâu, lão nông càng ngạc nhiên bởi chiều dài của khúc gỗ lên tới 30,5 mét, chu vi khoảng 6 mét.
Nhiều người dân trong làng tò mò cũng tìm đến tận nơi để được chiêm ngưỡng khúc gỗ quý.
Sau khi kiểm tra, dân làng phát hiện khúc gỗ không giống gỗ bình thường. Nó nặng và như thể được làm từ đá. Vì vậy, trưởng làng đã thông báo sự việc cho cảnh sát và các quan chức địa phương.
Ngay lập tức, cảnh sát phong tỏa hiện trường. Một nhóm chuyên gia được cử tới để thực hiện công tác kiểm định.
Thật bất ngờ, khúc gỗ khổng lồ mà lão nông tìm được là một loại gỗ hóa ngọc. Theo các chuyên gia cổ sinh vật học, một thân cây hóa ngọc lớn như thế này là rất hiếm. Họ nhận định, cây gỗ hóa ngọc này có giá trị lên tới 55 tỷ kyat (tương đương hơn 600 tỷ đồng). Với mức giá này, khúc gỗ có thể coi như một "báu vật" trời ban.
Sau khi hoàn tất quá trình kiểm định, chính quyền địa phương đã tổ chức cuộc họp khẩn để bàn bạc về cách xử lý hiện vật quý giá này. Cuối cùng, họ quyết định chuyển giao khối gỗ hóa ngọc cho bảo tàng tỉnh Magway để bảo tồn và trưng bày, giúp công chúng có cơ hội chiêm ngưỡng một di sản thiên nhiên có giá trị lịch sử và văn hóa to lớn.
Gỗ hóa ngọc còn gọi gỗ hóa thạch, là loại gỗ cổ đại đã trải qua hàng triệu năm chôn vùi dưới nham thạch và chịu ảnh hưởng từ các hoạt động núi lửa. Dưới sự kết hợp của nhiệt độ cao và áp lực trong suốt thời gian dài, gỗ dần dần biến đổi và trở thành dạng ngọc quý, mang những đặc điểm của đá quý.
Gỗ hóa thạch có nguồn gốc từ những rừng cây nguyên sinh, tồn tại từ thời Triassic và Jurassic, khoảng từ 100 triệu đến 250 triệu năm trước. Loại gỗ hóa thạch lâu đời nhất có tuổi đời tương đương với thực vật thân gỗ, có niên đại từ kỷ Devon, khoảng 390 triệu năm trước, khi thực vật thân gỗ lần đầu tiên xuất hiện trên đất liền. Các nhà khoa học đã tìm thấy gỗ hóa thạch có niên đại từ kỷ Devon cho đến cận đại. Tuy nhiên, một số thời kỳ (và địa điểm) cũng tạo ra những điều kiện thuận lợi hơn cho sự hình thành gỗ hóa đá.
Ví dụ, khí hậu siêu gió mùa ấm áp (như thời kỳ Carbon-Permi, từ khoảng 360 triệu năm trước đến 300 triệu năm trước) dường như mang lại số lượng lớn gỗ hóa thạch. Tuy nhiên, thứ thực sự thúc đẩy quá trình hình thành gỗ hóa đá là các vụ phun trào núi lửa.
Các vụ phun trào núi lửa, đặc biệt là các loại phun trào tạo ra nhiều tro bụi, sẽ là điều kiện hoàn hảo để hình thành quá trình "gỗ hóa đá".
Các nhà thần học phương Tây cho rằng, nguyên bản là một khúc gỗ mục nát, sau khi trải qua quá trình bị Thạch anh hóa, nó biến thành một loại đá quý, vì thế mà hóa thạch gỗ có đặc tính từ trường bền vững, trường thọ, và vĩnh cửu.
Màu sắc của thân cây hóa thạch cũng đa dạng: màu xám, màu nâu là phổ biến nhất ngoài ra còn có màu đỏ, cam vàng, đen và quý hiếm nhất là màu xanh ngọc bích.
Ngay từ thời các quốc gia cổ đại như Assyria, Babilon và La Mã cổ đại, gỗ hóa thạch đã được dùng như đá mỹ nghệ. Từ gỗ hóa thạch người ta làm ra những chuỗi hạt và các loại trang sức khác. Từ thế kỷ 19, 20 từ gỗ hóa thạch Arizona xuất khẩu đã chế tác thành những chiếc bàn nhỏ, lọ hoa, giá nến.
Hiện nay, gỗ hóa thạch được phát hiện ở nhiều nơi trên thế giới như Indonesia, Australia, Hoa Kỳ, Myanmar, Argentina, Brazil, Cộng hòa Séc, Đức, và nhiều quốc gia khác. Tại Việt Nam, gỗ hóa ngọc từng được ghi nhận xuất hiện ở Lạng Sơn, Tây Nguyên, Phú Yên.