Có người nhảy vào hố Binh mã dõng: “Kỳ quan thứ 8 của thế giới” ở Trung Quốc tổn hại không thể đảo ngược

Tài khoản Weibo chính thức của Công an quận Lâm Đồng thuộc Cục Công an thành phố Tây An (tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc) ra thông báo vào ngày 31/5 rằng: “Vào khoảng 17:30 ngày 30/5/2025, một người đàn ông họ Tôn (30 tuổi) đã đi vào Khu trưng bày Binh mã dõng (chiến binh và ngựa đất nung trong lăng mộ Tần Thủy Hoàng) để tham quan, trèo qua lan can và lưới bảo vệ di sản, nhảy xuống Hố số 3, xô đẩy các chiến binh đất nung, khiến hai chiến binh mặc áo giáp (di sản văn hóa cấp hai của Trung Quốc) bị hư hại ở các mức độ khác nhau. Hiện tại, Tôn đã bị cơ quan công an bắt giữ. Kết quả điều tra phát hiện Tôn bị bệnh tâm thần, và vụ việc đang trong quá trình xử lý.”

(Vào ngày 30/5, một người đàn ông đã nhảy vào hố Binh mã dõng trong Bảo tàng Lăng mộ Tần Thủy Hoàng ở thành phố Tây An, tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc. Nguồn: haokan.baidu.com)

Theo trang web của Bảo tàng Lăng mộ Tần Thủy Hoàng, quy mô của Hố số 3 tương đối nhỏ và mặt phẳng có hình dạng "lõm". Có một lối vào dốc ở phía đông, dài 28,8 mét, rộng 24,57 mét, sâu 5,2 đến 5,4 mét và có diện tích 520 m2. Có 72 bức tượng chiến binh và ngựa đất nung được chôn trong hố. Một số học giả tin rằng đây là trung tâm chỉ huy của Hố Binh mã dõng số 1 và số 2, được gọi là "quân mạc" vào thời cổ đại.

Một ngày sau vụ việc, nhân viên Bảo tàng Lăng mộ Tần Thủy Hoàng nói với phóng viên Hongxing News (Trung Quốc) rằng Hố Binh mã dõng số 3 nơi xảy ra sự cố vẫn mở cửa như thường lệ và hoạt động tham quan của du khách sẽ không bị ảnh hưởng.

Hà - một người làm thuyết minh viên về Binh mã dõng lâu năm tại Bảo tàng Lăng mộ Tần Thủy Hoàng - cho biết hai chiến binh đất nung bị hư hỏng và các mảnh vỡ ngày hôm trước đã được di dời khỏi Hố số 3.

"Thông thường, mỗi phòng triển lãm đều có nhân viên an ninh tuần tra, mà Hố số 3 lại sâu hơn Hố số 1, và có lan can bảo vệ. Ngay cả khi bạn thực sự muốn nhảy xuống, cũng rất khó khăn", Hà nói.

Ông Cung - một chuyên gia trong ngành khảo cổ học ở Thiểm Tây - nói với Hongxing News rằng, trên thực tế, hầu hết các Binh mã dõng trong Lăng mộ Tần Thủy Hoàng đã bị vỡ khi chúng được khai quật và các nhân viên khảo cổ cần phải lắp ráp lại chúng như "xếp hình". Nhiều du khách có thể thấy quá trình các nhà khảo cổ học sửa chữa và ghép nối các Binh mã dõng khi đến thăm Hố số 1.

"Những mảnh vỡ của Binh mã dõng do khảo cổ học khai quật là do những nguyên nhân lịch sử, bao gồm sự phá hủy của con người trong quá khứ, thiệt hại do biến đổi tự nhiên... và chúng cũng chứa một số thông tin lịch sử. Tuy nhiên, việc phá hủy Binh mã dõng đã được phục hồi sẽ gây ra tổn hại mới cho các Binh mã dõng, thậm chí gây thiệt hại về thông tin lịch sử. Mặc dù phương thức để sửa chữa những di sản văn hóa như vậy tương đối hoàn thiện, nhưng thiệt hại gây ra thực sự là không thể đảo ngược", ông Cung cho biết.

Phóng viên của Hongxing News lưu ý rằng theo báo cáo trước đó của công an địa phương, hai bức tượng chiến binh mặc áo giáp bị hư hại lần này là di sản văn hóa cấp hai. Theo tiêu chuẩn phân loại di sản văn hóa của Trung Quốc, di sản văn hóa được chia thành di sản văn hóa quý giá và di sản văn hóa bình thường. Di sản văn hóa quý giá lại được chia thành ba cấp, trong đó di sản văn hóa tiêu biểu có giá trị lịch sử, nghệ thuật và khoa học đặc biệt quan trọng là di sản văn hóa cấp một; trong khi những di sản có giá trị lịch sử, nghệ thuật và khoa học quan trọng là di sản văn hóa cấp hai.

"Kỳ quan thứ 8 của thế giới"

Theo trang Bách khoa Baidu, Binh mã dõng – hay là những chiến binh và ngựa làm bằng đất nung - nằm trong những hố cách lăng mộ Tần Thủy Hoàng 1,5 km về phía đông ở quận Lâm Đồng, thành phố Tây An, và là một phần quan trọng của Bảo tàng Lăng mộ Tần Thủy Hoàng.

Hơn 200 nguyên thủ quốc gia và người đứng đầu chính phủ nước ngoài đã đến tham quan Binh mã dõng. Nơi đây đã trở thành tấm “danh thiếp vàng” của nền văn minh Trung Quốc cổ đại và cũng được biết đến là một trong mười báu vật quý hiếm trong các ngôi mộ cổ trên thế giới.

Những chiến binh và ngựa đất nung này cho thấy lực lượng quân đội hùng mạnh của Tần Thủy Hoàng (259 TCN – 210 TCN) trong cuộc chinh phạt sáu vương quốc và thống nhất Trung Quốc. Nghệ thuật chế tác của Binh mã dõng rất tinh xảo và là đỉnh cao của nghệ thuật chế tác Trung Quốc cổ đại.

Năm 1961, Lăng mộ Tần Thủy Hoàng được Hội đồng Nhà nước Trung Quốc công bố là di tích văn hóa trọng điểm quốc gia cần bảo vệ đợt 1 của nước này.

Đến năm 1974, Binh mã dõng được phát hiện, gây chấn động thế giới và được ca ngợi là "Kỳ quan thứ 8 của thế giới" và "Một trong những khám phá vĩ đại nhất trong lịch sử khảo cổ học thế kỷ 20".

Năm 1987, Lăng mộ Tần Thủy Hoàng và Binh mã dõng đã được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) đưa vào Danh sách Di sản Thế giới.

 (Theo Hongxing News, Baidu)