Ngày 18-3, Hạt Kiểm lâm liên huyện Cam Lộ - Đông Hà (Quảng Trị) xác nhận cán bộ đơn vị vừa phối hợp cùng các nhà thực vật học của Viện Khoa học sự sống, Viện Nghiên cứu khoa học miền Trung và Bảo tàng Đại học Kagoshima (Nhật Bản) công bố một loài thực vật mới.
Loài thực vật mới này thuộc chi Lasianthus (xú hương) được thu thập mẫu tại khu vực rừng thuộc các tỉnh Quảng Trị và Quảng Bình. Lasianthus là một chi lớn trong họ Rubiaceae với 292 loài phân bố rộng khắp trên thế giới, ở Việt Nam đã ghi nhận trước đó 74 loài thuộc chi này.
Ông Nguyễn Đình Trọng bên rừng nguyên sinh Rú Lịnh
Sau khi phát hiện, loài thực vật mới được đặt tên Lasianthus trongii, theo tên ông Nguyễn Đình Trọng, người có công bảo vệ rừng Rú Lịnh (huyện Vĩnh Linh, Quảng Trị) hàng chục năm qua.
Biết tin tên mình được đặt cho loài thực vật mới, ông Nguyễn Đình Trọng cho biết bản thân cảm thấy vui. Ông chia sẻ dù bây giờ tuổi đã cao nhưng ông luôn theo dõi, trăn trở cùng rừng nguyên sinh Rú Lịnh.
Theo ông, sở dĩ khu rừng này có tên Rú Lịnh là bởi người địa phương thường gọi rừng rậm là rú và ở đây có rất nhiều cây lịnh - một loài họ tre, thân nhiều nước, to bằng ngón chân cái. Từ cuối những năm 1970, Rú Lịnh được giao cho một số người dân địa phương bảo vệ, trong đó có ông.
Hơn 40 năm tham gia giữ rừng, ông Trọng nằm lòng mọi ngóc ngách, từng gốc cây quý ở Rú Lịnh. Ông cũng như nhiều người địa phương luôn tâm niệm giữ rừng Rú Lịnh không phải cho ai khác mà là cho chính mình, cho con cháu đời sau.
Loài thực vật Lasianthus trongii được đặt tên theo tên ông Nguyễn Đình Trọng. Ảnh: Tuấn Anh
Rừng nguyên sinh Rú Lịnh rộng gần 100 ha, là khu rừng độc đáo ở vùng đồng bằng Quảng Trị. Nhờ công gìn giữ, bảo vệ của ông Trọng và người dân địa phương mà khu rừng đến nay vẫn còn nguyên vẹn.
Lasianthus trongii là loài cây bụi, chiều cao 1-3 m, lá mọc đối, phiến lá hình elip hoặc hình mác, mặt lá không lông, có đuôi lá nhọn, gốc lá gần tròn, mép nguyên, gân phụ 6-8 cặp, cuống lá không lông dài 2-3mm, lá kèm nhỏ, hình tam giác.
Cụm hoa của loài thực vật mới có hình xim với 7 hoa, màu trắng, đài hình chuông đến hình nón cụt, không lông, phân 4 thùy hình tam giác. Quả hạch hình trứng đến hình cầu, nhẵn, màu đỏ cam khi chín rất bắt mắt, dễ phân biệt loài này trong tự nhiên.
Lasianthus trongii tuy phân bố ở cả Quảng Bình và Quảng Trị, tuy nhiên quần thể có số lượng cá thể ít và được đề xuất đánh giá nguy cấp.