Chuyện kỳ lạ tại nền kinh tế số 2 thế giới: Giới trẻ làm sao mà phải trả tiền để… lên văn phòng?

Thất nghiệp nhưng vẫn muốn mỗi sáng xách cặp đến văn phòng, bật máy tính, ngồi làm việc như nhân viên công sở? Ở Trung Quốc, nhu cầu tưởng chừng kỳ lạ ấy đang trở thành hiện thực với sự xuất hiện của những “công ty giả vờ đi làm” - nơi người trẻ trả tiền để… lên văn phòng mỗi ngày.

Chỉ với 30-50 nhân dân tệ/ngày (khoảng 111- 185 nghìn đồng), khách hàng có thể ngồi trong văn phòng được trang bị đầy đủ: bàn ghế, máy tính, internet, phòng họp, pantry. Có người đến để tìm cảm hứng khởi nghiệp, có người chụp vài tấm ảnh gửi cho phụ huynh hay nhà trường để chứng minh “mình đang đi làm” hoặc “thực tập”.

Tránh áp lực gia đình, nhiều người thành khách quen

Anh Châu, quê ở Triều Sán (Quảng Đông), tốt nghiệp đại học năm 2018, từng khởi nghiệp nhưng thất bại. Năm 2024, anh quay về quê tìm con đường mới nhưng liên tục bị bố mẹ dò xét khi thấy con trai suốt ngày ở nhà dán mắt vào máy tính.

Để “giải vây”, anh tìm đến một “công ty giả vờ đi làm” ở Đông Quản (Quảng Đông). Ban đầu, anh chỉ thử gói ngày 30 tệ (hơn 111 nghìn đồng). Nhưng sau hơn 3 tháng, anh chuyển hẳn sang gói tháng 500 tệ (gần 1,9 triệu đồng) và duy trì đến nay.

Mỗi ngày, anh vào văn phòng từ 8-9h sáng, nhiều hôm làm đến 11h đêm. Anh gửi ảnh làm việc cho bố mẹ xem để họ an tâm, còn bản thân thì tận dụng không gian này để nghiên cứu thương mại điện tử, dùng AI viết nội dung trên mạng. Điều thú vị, những “đồng nghiệp” ở đây chẳng hề cạnh tranh, ai bận thì tự làm, hết giờ lại rủ nhau đi ăn uống, giải trí. “So với tự loay hoay một mình, tôi thấy cuộc sống ở đây vui hơn nhiều”, anh chia sẻ.

“Đã giả thì giả cho tới cùng”

Lý Huân, 23 tuổi, là sinh viên vừa tốt nghiệp ở Thượng Hải. Vì trường có quy định ngầm: trong vòng 1 năm sau khi ra trường phải có hợp đồng lao động hoặc giấy chứng nhận thực tập, nếu không sẽ không được nhận bằng.

Chưa tìm được việc, Lý Huân quyết định thuê chỗ tại “công ty giả vờ đi làm”, chụp vài tấm ảnh gửi cho trường để làm bằng chứng. Sau đó, cô ở lại tiếp tục viết tiểu thuyết mạng để kiếm thêm thu nhập. Cô cười: “Đã giả thì giả cho tới cùng”.

Mô hình này tại Đông Quản (Quảng Đông) do một thanh niên có biệt danh Phi Ngư khởi xướng. Tốt nghiệp năm 2017, từng là kỹ sư trong tập đoàn lớn, sau đó anh chuyển sang kinh doanh thương mại điện tử và livestream bán hàng. Năm 2022, anh mở “công ty giả vờ đi làm” như một thí nghiệm xã hội.

“Tôi không kỳ vọng lợi nhuận. Tôi không bán chỗ ngồi, mà bán sự tôn nghiêm để người ta không cảm thấy mình là kẻ vô dụng”, anh nói.

Theo Phi Ngư, khách hàng của anh có khoảng 40% là sinh viên đến chụp ảnh làm bằng chứng thực tập, còn 60% là freelancer như người bán hàng online, tác giả viết truyện mạng. Độ tuổi trung bình khoảng 30, trẻ nhất là 25.

Khi “giả đi làm” trở thành một lớp vỏ tâm lý

Giáo sư tại Viện Nhân loại học Xã hội Max Planck (Đức), nhận định: việc gọi thẳng là “giả vờ đi làm” thay vì mỹ từ “không gian sáng tạo” phản ánh sự phê phán và tâm lý phức tạp của giới trẻ. Họ vừa muốn thoát khỏi xã hội truyền thống, vừa bất an, thiếu tự tin, thậm chí cảm thấy bất lực.

“Họ khao khát thay đổi, muốn phản kháng nhưng không đủ dũng khí, nên chọn cách tự hạ thấp bản thân để tìm lối đi”, ông phân tích. 

Nhiều chuyên gia khác cũng cho rằng, không gian này giúp giảm bớt áp lực, duy trì sự tự tôn, đồng thời tạo cộng đồng hỗ trợ tinh thần. Một số người thậm chí tìm thấy cơ hội khởi nghiệp, trao đổi kỹ năng và thoát khỏi bế tắc nghề nghiệp.

Từ Bắc Kinh, Thượng Hải đến Thâm Quyến, Cáp Nhĩ Tân, “công ty giả vờ đi làm” đang trở thành một hiện tượng xã hội mới. Người trẻ bỏ tiền thuê văn phòng không chỉ để tránh ánh mắt phụ huynh, mà còn để tìm “thể diện”, một cộng đồng đồng cảm, và đôi khi cả động lực để bắt đầu lại.

Như lời của Giáo sư tại Viện Nhân loại học Xã hội Max Planck: “Họ dùng một lời nói dối để giữ thể diện, nhưng đôi khi lại giúp con người tìm lại sự thật của chính mình”.

Theo news.yahoo