Chuyên gia tâm lý phán 1 câu gây sốc: Trên đời có một loại "phụ huynh giả", thương thì ít mà hại con thì nhiều

Khi nhắc đến cha mẹ, ai cũng nghĩ ngay đến hình ảnh những người luôn yêu thương, bảo bọc và hy sinh vì con cái. Tuy nhiên, không phải bậc phụ huynh nào cũng thực sự hiểu và hành động đúng để nuôi dạy con nên người.

Có một kiểu cha mẹ mà các chuyên gia tâm lý gọi là "phụ huynh giả" - những người tưởng như yêu thương con nhưng thực tế lại gây tổn hại nhiều hơn là giúp ích.

Phụ huynh giả là ai?

"Phụ huynh giả" không phải những người không thương con, mà là những bậc cha mẹ có cách yêu thương sai lầm, dẫn đến việc kiểm soát con cái quá mức, áp đặt suy nghĩ của mình lên con, hoặc ngược lại, buông thả, thờ ơ nhưng vẫn tự nhận rằng bản thân là người cha mẹ tốt. Họ có thể là những người đặt kỳ vọng quá cao lên con, luôn muốn con đạt thành tích xuất sắc mà không quan tâm đến cảm xúc của con. Cũng có thể là những bậc cha mẹ luôn cho rằng con cái phải nghe theo mọi sự sắp đặt của mình, vì họ nghĩ rằng "cha/ mẹ đã từng trải, cha/ mẹ biết điều gì là tốt nhất cho con".

Ngược lại, cũng có những "phụ huynh giả" theo kiểu ngụy biện cho sự vô trách nhiệm của mình bằng cách nói rằng: “Cha/mẹ muốn con tự do phát triển”, nhưng thực tế là họ chẳng quan tâm con ra sao, làm gì, học hành như thế nào. Khi con gặp vấn đề, họ lại đổ lỗi cho hoàn cảnh hoặc xã hội thay vì nhìn nhận lại cách dạy dỗ của mình.

Những kiểu "phụ huynh giả" phổ biến

Phụ huynh áp đặt - "Tất cả là vì con"

Đây là kiểu cha mẹ lúc nào cũng tự cho rằng mình đúng và con cái cần phải nghe theo vô điều kiện. Họ lên kế hoạch từng bước cho con, từ việc học gì, chơi với ai, cho đến nghề nghiệp tương lai, mà không cần biết con có thực sự thích hay không. Họ cho rằng con cái chỉ cần làm theo những gì mình sắp đặt thì chắc chắn sẽ thành công. Kết quả là những đứa trẻ lớn lên trong sự áp đặt này thường cảm thấy mất phương hướng, không biết mình thực sự muốn gì và luôn sống trong tâm lý lo sợ làm trái ý cha mẹ.

Phụ huynh nuông chiều - "Con muốn gì cũng được"

Ngược lại với kiểu cha mẹ áp đặt, có những bậc phụ huynh lại nuông chiều con hết mức, thậm chí dung túng cho những hành vi sai trái của con. Họ sợ con tổn thương, sợ con buồn, nên không bao giờ dám nói "không". Kết quả là con cái lớn lên không biết tôn trọng kỷ luật, thiếu trách nhiệm và không thể đối mặt với khó khăn.

Phụ huynh bàng quan - "Cứ để con tự lớn"

Đây là kiểu cha mẹ coi con cái như "cây dại" – cứ để con tự lớn mà không cần hướng dẫn hay quan tâm đúng mực. Họ cho rằng con cần phải tự lập, tự trải nghiệm, nhưng thực tế là họ không muốn dành thời gian để dạy con. Khi con gặp thất bại, họ lại trách móc hoặc đổ lỗi cho số phận.

Phụ huynh sĩ diện - "Con tôi phải là số một"

Những bậc cha mẹ này luôn muốn con cái phải giỏi giang, phải thành công để họ có thể hãnh diện với người khác. Họ ép con học ngày học đêm, tham gia đủ thứ hoạt động mà bản thân con không thích, chỉ để có cái "mác" giỏi giang. Áp lực này khiến nhiều đứa trẻ bị căng thẳng, trầm cảm, thậm chí có những trường hợp tiêu cực chỉ vì không chịu nổi kỳ vọng của cha mẹ.

Hậu quả của việc có "phụ huynh giả"

Những đứa trẻ lớn lên trong sự kiểm soát, nuông chiều hoặc thờ ơ của "phụ huynh giả" thường gặp phải các vấn đề tâm lý nghiêm trọng. Chúng có thể trở nên nhút nhát, mất tự tin, không dám đưa ra quyết định, hoặc ngược lại, trở nên ngang bướng, chống đối xã hội. Nhiều em khi trưởng thành vẫn mang theo những tổn thương tâm lý, khó xây dựng được một cuộc sống hạnh phúc và cân bằng.

Một số hậu quả thường thấy:

- Mất phương hướng: Không biết mình thực sự muốn gì, luôn lo sợ thất bại.

- Tâm lý bất ổn: Dễ bị áp lực, dễ rơi vào trầm cảm hoặc lo âu.

- Thiếu kỹ năng sống: Không biết cách đối mặt với khó khăn, không có khả năng tự lập.

- Quan hệ gia đình rạn nứt: Nhiều đứa trẻ lớn lên oán giận cha mẹ, thậm chí cắt đứt liên lạc với gia đình.

Làm sao để trở thành cha mẹ thực sự yêu thương con?

Thay vì là "phụ huynh giả", các bậc cha mẹ nên học cách yêu thương con đúng cách. Điều này không có nghĩa là buông lỏng hay kiểm soát con, mà là đồng hành, lắng nghe và tôn trọng con như một cá thể độc lập.

- Học cách lắng nghe con: Hiểu con đang nghĩ gì, muốn gì thay vì áp đặt suy nghĩ của mình lên con.

- Dạy con tính kỷ luật nhưng không hà khắc: Kỷ luật giúp con trưởng thành nhưng không có nghĩa là ép buộc.

- Động viên thay vì chỉ trích: Hãy giúp con cảm thấy tự tin, thay vì làm con sợ hãi.

- Tôn trọng sở thích và ước mơ của con: Đừng bắt con phải sống theo giấc mơ của mình.

- Dành thời gian cho con: Không chỉ là vật chất, điều con cần nhất chính là sự yêu thương thật sự từ cha mẹ.

"Phụ huynh giả" có thể xuất phát từ tình yêu thương, nhưng nếu không tỉnh táo nhìn nhận lại, chính tình yêu đó có thể trở thành gánh nặng khiến con cái không thể trưởng thành một cách lành mạnh. Để con thực sự hạnh phúc và thành công, điều quan trọng nhất là cha mẹ cần đồng hành cùng con với tình yêu thương đúng đắn, sự thấu hiểu và lòng kiên nhẫn. Yêu thương không phải là kiểm soát, không phải là nuông chiều, mà là giúp con tự tin bước vào cuộc đời với một tâm hồn mạnh mẽ và tự do.

Tổng hợp