Trong xã hội hiện đại, nhiều bậc phụ huynh có xu hướng tạo điều kiện sống thoải mái cho con cái, với mong muốn chúng không phải trải qua những khó khăn mà mình đã từng đối mặt. Tuy nhiên, theo nhiều nghiên cứu tâm lý và xã hội học, việc nuông chiều con cái bằng một cuộc sống nhàn hạ, dễ dàng có thể dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng, hủy hoại sự phát triển của trẻ.
Việc cho trẻ sống trong một môi trường quá dễ dàng có thể dẫn đến việc hình thành thói quen lười biếng và thiếu động lực. Một người mẹ tại TP. HCM đã chia sẻ câu chuyện của mình trên hội nhóm cha mẹ về cậu con trai của mình, năm nay đã 28 tuổi, nhưng vẫn sống phụ thuộc hoàn toàn vào cha mẹ. Cả tuổi thơ, cậu con trai này đã được cha mẹ bao bọc, đầu tư cho học hành tại các ngôi trường tốt, học thêm với thầy cô nổi tiếng.
Ngay cả sau khi tốt nghiệp, cha mẹ cũng giúp cậu xin được vào một môi trường làm việc ổn định với mức lương trung bình khá. Vậy nhưng chỉ sau 5 tháng làm việc, chàng trai này đã tỏ ra chán nản, xin nghỉ việc để "nghỉ ngơi, lấy lại năng lượng", nhưng rồi thời gian trôi qua, cậu không còn đi xin việc nữa, thay vào đó là những ngày tháng trôi qua trong vô định, với lịch sinh hoạt đảo lộn và sự lười biếng ngày càng tăng.
Câu chuyện của gia đình này không phải là hiếm gặp. Nhiều người trẻ ngày nay, đặc biệt là những ai được sinh ra trong những gia đình khá giả, thường cảm thấy không cần phải vội vàng trong việc tìm kiếm sự nghiệp. Họ có thể sống dựa vào tài chính của cha mẹ mà không phải lo lắng về chi phí sinh hoạt. Điều này dẫn đến việc họ không có động lực để làm việc, và dần dần, họ trở nên thụ động.
Chẳng hạn, một sinh viên đại học có thể dễ dàng tiêu tiền từ cha mẹ để mua sắm đồ công nghệ mới nhất, nhưng lại không có ý thức tiết kiệm hay làm thêm để tự lập. Khi ra trường, nếu không có kỹ năng làm việc và kinh nghiệm thực tế, những thanh niên trẻ này sẽ gặp khó khăn trong việc tìm kiếm việc làm.
Khi trẻ không phải đối mặt với khó khăn, chúng có thể thiếu đi những kỹ năng cần thiết để đối phó với áp lực trong cuộc sống. Theo nhiều nghiên cứu khoa học, sự kiên trì là yếu tố quan trọng trong việc đạt được thành công. Những đứa trẻ lớn lên trong môi trường quá dễ dãi thường thiếu đi sự kiên trì này, vì chúng không có cơ hội để rèn luyện khả năng vượt qua khó khăn.
Một ví dụ khác là câu chuyện của một cô gái trẻ tên Minh Lan (Đà Nẵng). Sau khi tốt nghiệp đại học, Lan được cha mẹ hỗ trợ tài chính để tìm kiếm việc làm. Ban đầu, Lan rất hào hứng, nhưng khi không tìm được công việc phù hợp, cô đã quyết định nghỉ ngơi và dành thời gian cho sở thích cá nhân. Thay vì chủ động tìm kiếm việc làm, Lan đã dành cả ngày để xem phim và chơi game. Sau vài tháng, cô nhận ra rằng mình đã đánh mất động lực và cảm thấy trống rỗng.
Nghiên cứu từ Đại học Harvard chỉ ra rằng những người không có mục tiêu rõ ràng thường dễ rơi vào trạng thái trầm cảm và lo âu. Lan, giống như nhiều người trẻ khác, đã trải qua cảm giác này khi không có lịch trình và mục tiêu cụ thể trong cuộc sống.
1. Thiết lập giới hạn : Hãy để trẻ hiểu rằng cuộc sống không phải lúc nào cũng dễ dàng. Việc đặt ra những thách thức và yêu cầu trẻ hoàn thành nhiệm vụ sẽ giúp chúng phát triển kỹ năng tự lập và kiên trì. Ví dụ, cha mẹ có thể yêu cầu trẻ tham gia vào các công việc nhà hoặc làm thêm một công việc bán thời gian để học cách quản lý tài chính.
2. Khuyến khích tính kỷ luật: Dạy cho trẻ biết rằng sự thoải mái có giới hạn. Hãy tạo ra những quy tắc và thói quen tốt để trẻ có thể phát triển một cách toàn diện. Chẳng hạn, cha mẹ có thể khuyến khích trẻ lập kế hoạch cho ngày của mình, bao gồm cả thời gian học tập và giải trí.
3. Đặt ra mục tiêu rõ ràng: Khuyến khích trẻ đặt ra mục tiêu và kế hoạch cho tương lai, giúp chúng có động lực để phấn đấu và không rơi vào trạng thái trì trệ. Một cách hiệu quả là cùng trẻ lập danh sách những điều chúng muốn đạt được trong năm tới và theo dõi tiến trình thực hiện.
4. Đưa ra những trải nghiệm thực tế: Hãy để trẻ trải nghiệm những khó khăn trong cuộc sống, từ việc làm những công việc nhà đơn giản cho đến việc tham gia vào các hoạt động xã hội. Những trải nghiệm này sẽ giúp trẻ học hỏi và trưởng thành hơn. Ví dụ, tham gia vào các hoạt động tình nguyện có thể giúp trẻ cảm nhận được giá trị của công việc và sự cống hiến.
Cuộc sống nhàn hạ, dễ dàng có thể hủy hoại con cái nhanh chóng hơn bất kỳ điều gì khác. Để nuôi dưỡng thế hệ trẻ thành công và tự lập, các bậc phụ huynh cần phải nhận thức rõ ràng về những tác động tiêu cực của sự dễ dãi. Hãy tạo ra một môi trường sống lành mạnh, nơi trẻ có thể học hỏi, phát triển và rèn luyện bản thân.