Xu hướng “bỏ việc trả thù” bùng nổ: Gen Z bốc đồng hay còn phản ánh nhiều sự thật đáng suy ngẫm nữa?

Mới đây, báo cáo Xu hướng cuộc sống công việc năm 2025 của Glassdoor cho thấy 65% nhân viên cảm thấy bị mắc kẹt trong vai trò hiện tại của họ và sự hài lòng của nhân viên với các cơ hội nghề nghiệp đã giảm trong 2 năm qua tại 10 ngành.

Khi sự không hài lòng tăng lên, nhân viên sẽ nghỉ việc, điều này không có gì mới. Nhưng điều mới là cách họ làm việc đó. Mọi người không chỉ nghỉ việc và ra đi một cách bình thản. Thay vào đó, họ đóng sầm cửa khi ra đi. Xu hướng này gọi là Revenge Quitting (“bỏ việc trả thù”).

Bỏ việc trả thù là gì?

Nghỉ việc trả thù là khi những nhân viên cảm thấy bị đánh giá thấp hoặc thất vọng sẽ nghỉ việc một cách đột ngột và cố tình gây ra nhiều hỗn loạn và thất vọng nhất có thể.

Ví dụ, nếu bạn làm việc trong ngành bán lẻ, bạn có thể nghỉ việc vào mùa Giáng sinh, được biết đến là thời điểm cao điểm của ngành đó. Hoặc bạn có thể nghỉ việc vào đầu ca làm việc, khi doanh nghiệp thiếu nhân viên, khi nhiều người nghỉ phép hoặc khi nhiều người khác đã nghỉ việc.

Cũng giống như nhiều xu hướng việc làm mới, xu hướng này phần lớn được thúc đẩy bởi Gen Z. Sự gia nhập lực lượng lao động của Gen trẻ đã gây ra những thay đổi lớn trong diễn ngôn xung quanh cách tiếp cận công việc. Gen Z bao gồm những người trong độ tuổi từ 13 đến 28 và dự kiến sẽ chiếm 30% lực lượng lao động vào năm 2030, theo Forbes. Trong khi một số thành viên của Gen cũ coi thái độ của họ là trẻ con, những người khác lại thấy giá trị trong nỗ lực cân bằng giữa công việc và cuộc sống của họ.

Nguyên nhân nào thúc đẩy xu hướng nghỉ việc để trả thù của Gen Z?

"Gen Z có cam kết mạnh mẽ với các giá trị cá nhân của họ - các giá trị như tính minh bạch, lãnh đạo có đạo đức, hòa nhập, phúc lợi và trách nhiệm xã hội" , Keri Mesropov - người sáng lập Spring Talent Development nói với Newsweek. "Họ không chỉ đam mê những giá trị này mà còn mong muốn người sử dụng lao động của mình cũng ủng hộ chúng. Khi họ thấy sự không phù hợp hoặc vi phạm trắng trợn, họ không chỉ lờ đi".

Bà tiếp tục rằng Gen Z chưa có nhiều năm kinh nghiệm để biết cách trình bày mối quan tâm của mình một cách hiệu quả và nơi làm việc của họ thường không đặt ra những con đường rõ ràng cho việc này. Nếu không có sự rõ ràng này, sự thất vọng sẽ chuyển thành sự phản kháng, và trong những trường hợp cực đoan, điều đó có nghĩa là một sự ra đi rất công khai, rất táo bạo và ồn ào.

Mesropov cũng cho biết Gen Z đang phản đối các chuẩn mực làm việc: "Trong nhiều thập kỷ, thế giới doanh nghiệp đã hoạt động theo tâm lý 'chịu đựng, im lặng và làm công việc của mình. Gen Z đang từ chối điều đó. Họ muốn một nơi làm việc ưu tiên sức khỏe tinh thần, cân bằng giữa công việc và cuộc sống, cũng như đối thoại chân thành, cởi mở".

Xu hướng này phản ánh điều gì về Gen Z?

Mesropov nhấn mạnh đến sự khác biệt chính trong thái độ làm việc của Gen Z và cho biết đối với họ, công việc nhằm mục đích hỗ trợ cuộc sống trọn vẹn chứ không phải là để tiêu phí hết thời gian sống.

Bà cho biết: "Không giống như các thế hệ trước, những người thường coi trọng công việc và sự nghiệp hơn hết, Gen Z không muốn chấp nhận những nơi làm việc xung đột với các giá trị hoặc phúc lợi của họ. Về bản chất, việc nghỉ việc trả thù là một hình thức phản đối. Đó là khoảnh khắc nhấn mạnh rằng 'Tôi sẽ không chấp nhận điều này'. Đối với Gen Z, đó không chỉ là việc nghỉ việc, mà còn là việc đưa ra tuyên bố, kêu gọi sự đối xử tốt hơn và đòi hỏi một môi trường làm việc lành mạnh hơn, coi trọng giá trị hơn."

Vậy, chúng ta có thể học được gì từ xu hướng này? Mesropov cho rằng chúng ta không nên coi đây là một thế hệ có quyền hành động bốc đồng.

"Chúng ta hãy xem những hành động nghiêm trọng như nghỉ việc trả thù như một lời kêu gọi thay đổi" , bà nói. "Gen Z muốn những người đi trước chúng ta làm tốt hơn và hưởng lợi từ sự thay đổi cùng với họ" .

Người sử dụng lao động nên làm gì?

Theo Tiến sĩ Julie Lee, một nhà tâm lý học và đồng chủ tịch của Harvard Alumni for Mental Health, cốt lõi của giải pháp là mối quan hệ giữa nhân viên Gen Z và người quản lý của họ.

Bà cho biết: "Tôi tin rằng mối quan hệ giữa người quản lý với nhân viên là một trong những yếu tố quan trọng nhất trong việc ngăn ngừa hoặc giảm thiểu nguy cơ 'bỏ việc trả thù'".

Kiệt sức là trường hợp hàng đầu của 'bỏ việc trả thù' và các nhà quản lý có vị thế độc nhất để đánh giá và giải quyết cho từng nhân viên. Kiệt sức là một vấn đề lớn đối với Gen Z; theo một cuộc khảo sát năm 2024 của UKG, 83% nhân viên Gen Z đang phải vật lộn với tình trạng kiệt sức và hơn một phần ba cho biết họ sẽ nghỉ việc vì những tác động tiêu cực đến sức khỏe của họ.

Lee nói: "Nghiên cứu và các cuộc thăm dò đã chỉ ra rằng việc kiểm tra thường xuyên và có cấu trúc tốt do người quản lý thúc đẩy có thể đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút và hỗ trợ Gen Z cùng các nhân viên khác".

Nguồn: Newsweek