Chinh phục pickleball: Lịch sử ra đời và cách tính điểm của môn thể thao phát triển chóng mặt tại Việt Nam

Pickleball là một môn thể thao kết hợp độc đáo giữa quần vợt, cầu lông và bóng bàn, đang ngày càng trở nên phổ biến tại Việt Nam và nhiều nước trên thế giới. 

Lịch sử và sự phát triển của Pickleball

Nguồn gốc của môn thể thao này bắt đầu từ những năm 1960 tại Hoa Kỳ, cụ thể là vào mùa hè năm 1965 trên đảo Bainbridge, gần Seattle, bang Washington. Những người sáng tạo ra Pickleball là Joel Pritchard cùng hai người bạn của ông, Bill Bell và Barney McCallum. Câu chuyện bắt đầu khi Pritchard và Bell trở về nhà sau một chuyến chơi golf và thấy lũ trẻ trong nhà chán nản vì không có việc gì làm. Họ quyết định sáng tạo một trò chơi mới để giải trí cho cả gia đình.

Ban đầu, họ sử dụng một sân cầu lông cũ trong sân sau nhà, hạ thấp lưới xuống, và dùng những tấm ván gỗ làm vợt. Quả bóng được lấy từ trò bóng bàn, nhưng sau đó họ thay bằng một quả bóng nhựa rỗng có lỗ (giống bóng wiffle). Trò chơi nhanh chóng được yêu thích bởi sự đơn giản và tính vui nhộn. 

Tên "Pickleball" xuất phát từ chú chó của gia đình Pritchard, tên là Pickles, vì chú ta thường chạy theo quả bóng và ngậm nó trong miệng. Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng cái tên này liên quan đến thuật ngữ "pickle boat" trong môn đua thuyền, ám chỉ một đội đua được ghép đội ngẫu nhiên – giống như môn pickleball được kết hợp từ nhiều môn khác.

Từ một trò chơi gia đình, Pickleball dần lan rộng ra cộng đồng. Đến năm 1972, một công ty chính thức được thành lập để sản xuất dụng cụ chơi Pickleball, đánh dấu bước ngoặt trong sự phát triển của môn thể thao này. 

Hiệp hội Pickleball Hoa Kỳ (USA Pickleball Association - USAPA) ra đời vào năm 1984 nhằm quản lý và thúc đẩy môn thể thao này. Từ đó, Pickleball không chỉ phổ biến ở Mỹ mà còn lan sang Canada, châu Âu, châu Á và nhiều nơi khác. 

Ngày nay, có hàng triệu người chơi Pickleball trên toàn thế giới, với các giải đấu chuyên nghiệp được tổ chức thường xuyên. Sự phát triển của nó được thúc đẩy bởi tính dễ tiếp cận: luật chơi đơn giản, không đòi hỏi thể lực quá cao, phù hợp cho mọi lứa tuổi từ trẻ em đến người cao tuổi.

Luật chơi cơ bản của pickleball

Pickleball được chơi trên một sân nhỏ, có kích thước 13,41m x 6,1m, tương đương sân cầu lông đôi. Sân được chia làm hai phần bởi một lưới cao khoảng 86cm ở giữa và 91cm ở hai bên. Trò chơi có thể chơi đơn (1 đấu 1) hoặc đôi (2 đấu 2), nhưng kiểu chơi đôi phổ biến hơn. Dụng cụ cần thiết gồm vợt Pickleball (thường làm từ gỗ hoặc composite, nhẹ và nhỏ hơn vợt quần vợt), quả bóng Pickleball (nhựa cứng, có lỗ tròn), và một đôi giày thể thao phù hợp.

Trò chơi bắt đầu bằng một cú giao bóng chéo (từ góc này sang góc đối diện của sân đối thủ). Người giao bóng phải đứng sau vạch cuối sân và đánh bóng theo đường chéo, sao cho bóng rơi vào ô giao bóng của đối phương. 

Điểm đặc biệt là cú giao bóng phải được đánh dưới tay (underhand), nghĩa là vợt phải đi từ dưới lên và không được cao hơn thắt lưng. Sau khi giao bóng, bóng phải được đánh qua lại qua lưới, nhưng có một quy tắc quan trọng gọi là "luật hai lần nảy" (double bounce rule): cả đội giao bóng và đội nhận bóng đều phải để bóng nảy một lần trên sân trước khi được phép đánh bóng trực tiếp trên không (volley).

Khu vực gần lưới, cách lưới 2,13m, được gọi là "kitchen", hay khu vực bếp. Người chơi không được đứng trong khu vực này để đánh bóng volley. Điều này tạo ra chiến thuật độc đáo, yêu cầu sự khéo léo và kiên nhẫn.

Cách tính điểm của pickleball

Đa phần người chơi và các giải đấu pickleball chọn cách tính truyền thống, nơi chỉ đội giao bóng mới ghi được điểm. Một trận đấu thường chơi đến 11 điểm, và đội thắng phải dẫn trước ít nhất 2 điểm (ví dụ 11-9). Tuy nhiên, cũng có nhiều trường hợp giải đấu áp dụng tính điểm đến 15. Tại Việt Nam, nhiều giải đấu thường áp dụng thể thức chơi 1 set chạm 15 ở vòng ngoài và chơi 3 set chạm 11 tại bán kết và chung kết.

Khi giao bóng, người chơi sẽ gọi điểm theo thứ tự: điểm của đội mình - điểm của đối thủ - lượt giao bóng (1 hoặc 2). Ví dụ, "2-1-1" nghĩa là đội mình 2 điểm, đối thủ 1 điểm, và đây là lượt giao bóng đầu tiên. Nếu đội giao bóng thua lượt, quyền giao bóng chuyển sang đối thủ (trong đánh đôi, mỗi người trong đội được giao bóng một lần trước khi chuyển giao).

Với luật chơi dễ hiểu và không gian nhỏ gọn, pickleball là lựa chọn lý tưởng để vừa rèn luyện sức khỏe vừa giải trí. Sự phát triển mạnh mẽ của nó cho thấy sức hút vượt thời gian của một môn thể thao bắt nguồn từ ý tưởng đơn sơ nhưng đầy sáng tạo.

AB