CHIÊM NGHIỆM: Đời người đôi khi hơn nhau ở đúng điều tưởng đã cũ này

Có một câu nói xưa rồi nhưng chưa bao giờ cũ: “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn”

Nghe thì nhẹ nhàng vậy thôi, nhưng đằng sau đó là cả một chân lý: Ở đời, hơn nhau đôi khi không phải ở bằng cấp, tiền bạc hay danh tiếng, mà ở đúng một thứ: trải nghiệm.

Trải nghiệm là thứ không ai có thể “chuyển khoản” cho nhau, càng không thể học thuộc qua sách vở. Nó đến từ những lần lạc đường ở một thành phố xa lạ, từ những ngày làm thêm đầu tiên lúng túng chẳng biết bắt chuyện ra sao với khách, hay từ lần đầu tiên đi tàu về quê mà bị móc mất ví. Mỗi tình huống nhỏ nhặt như thế đều âm thầm dạy chúng ta cách tồn tại và thích nghi, những kỹ năng không có trong giáo trình nhưng lại rất cần để sống sót trong cuộc đời nhiều cú ngoặt bất ngờ này.

Có những người học giỏi, thành tích đẹp như mơ nhưng đi xin việc lại bị trượt vì nói chuyện thiếu tự tin, xử lý tình huống không linh hoạt. Cũng có những người chẳng có gì nổi bật trên CV nhưng từng làm phục vụ, từng quản lý một hội nhóm nhỏ, từng thất bại trong vài lần bán hàng online lại được chọn vì có cái gọi là kinh nghiệm thực tế. Cuối cùng, thứ khiến người ta “hơn nhau” không phải là những gì viết được vào hồ sơ, mà là những gì đã va đập đủ nhiều ngoài đời thật.

Bạn sẽ thấy một đứa trẻ học trường làng, nhưng được bố mẹ cho đi phượt từ nhỏ, biết tự đặt vé, tự xách ba lô, tự xử lý chuyện mất đồ sẽ trưởng thành hơn nhiều so với một đứa lúc nào cũng có người làm hộ mọi thứ. Không phải ngẫu nhiên mà người ta hay nói “trưởng thành sau chuyến đi”. Bởi mỗi lần ra khỏi vùng an toàn, buộc bản thân phải tự xoay sở là mỗi lần chúng ta học thêm một điều về bản thân, về người khác, về thế giới này.

Trải nghiệm cũng là cách để học được sự khiêm tốn. Bạn sẽ không nghĩ mình giỏi tiếng Anh cho đến khi sang nước ngoài và bối rối không hiểu nổi người ta đang nói gì. Bạn sẽ không nghĩ mình mạnh mẽ cho đến khi đi tình nguyện ở vùng sâu vùng xa, nơi cái ăn còn chưa đủ no. Và bạn sẽ không còn dễ dàng phán xét ai nữa sau khi đi qua đủ nhiều nơi, gặp đủ nhiều kiểu người, và hiểu rằng ai cũng có lý do để trở thành phiên bản của chính họ hôm nay.

Thế nên, “đi một ngày đàng học một sàng khôn” không chỉ là câu nói vui. Đó là lời nhắc: muốn hơn người khác, đừng ngồi một chỗ. Bạn không cần phải là người giàu có nhất, nhưng nên là người từng trải nhất trong cách nghĩ, cách sống và cách cảm. Có thể bạn chưa có điều kiện đi thật xa, nhưng hãy thử bước ra khỏi vòng quen thuộc. Bắt chuyện với người lạ, làm một việc chưa từng thử, đến một nơi chưa từng đến, hoặc dám làm điều mình từng sợ. Mỗi lần như vậy, bạn sẽ lớn lên một chút mà không cần ai nhắc.

Ở đời, hơn nhau không phải ở điểm số, chức danh hay chiếc điện thoại bạn đang dùng. Hơn nhau ở đúng cái này thôi: bạn đã sống bao nhiêu ngày thật sự “có đàng”, và học được bao nhiêu “sàng khôn” từ chính cuộc đời mình.

Đừng chờ đến khi có điều kiện mới bắt đầu trải nghiệm. Mỗi ngày trôi qua đều có thể là “một ngày đàng” nếu bạn biết mở lòng với thế giới xung quanh. Dám bước ra khỏi vùng an toàn, thử làm điều mới, đi đến những nơi khác lạ hay đơn giản là lắng nghe một câu chuyện không giống mình... tất cả đều có thể dạy bạn một “sàng khôn” mà không trường lớp nào có. Ai đi được xa hơn, không phải người giỏi nhất, mà là người biết học nhiều nhất từ chính những gì mình đã đi qua.