Chỉ trong 3 năm, lực lượng lao động Trung Quốc "tụt mất" 41 triệu người - gần bằng toàn bộ số lao động của Việt Nam

Lực lượng lao động giảm mạnh

Số lượng người trong độ tuổi lao động của Trung Quốc đã giảm hơn 41 triệu người trong ba năm qua, cho thấy "cú đòn kép" do đại dịch COVID-19 gây ra đối với nền kinh tế cũng như sự suy giảm dân số trong độ tuổi lao động.

Chỉ có khoảng 733,5 triệu người Trung Quốc được tuyển dụng trong năm 2022, theo cục thống kê của nước này. Con số giảm mạnh so với 774,7 triệu người lao động vào năm 2019. Mức giảm đối với số người lao động của Trung Quốc gần bằng tổng số lao động của Việt Nam - ở mức 51 triệu người trong quý IV năm 2022, theo Tổng cục Thống kê Việt Nam.

Tình trạng suy giảm số người trong độ tuổi lao động xảy ra do số người nghỉ hưu tăng nhanh, có khả năng gây áp lực buộc Bắc Kinh phải đẩy nhanh kế hoạch tăng tuổi nghỉ hưu chính thức. Stuart Gietel-Basten, chuyên gia nhân khẩu học tại Đại học Khoa học và Công nghệ Hồng Kông, cho biết còn một số yếu tố liên quan khác như số người trẻ thất nghiệp tăng do đại dịch và sự sụt giảm trong số người trong độ tuổi lao động truyền thống.

Theo dữ liệu của Cục Thống kê quốc gia Trung Quốc công bố hôm 17/1, dân số nước này đã giảm lần đầu tiên kể từ năm 1961. Cụ thể, Trung Quốc có 1,411 tỷ người, giảm 850.000 người so với năm trước đó.

"Kỷ nguyên tăng trưởng nhanh, tăng trưởng hai con số, lao động giá rẻ, lực lượng lao động trẻ hơn giờ đây đã thực sự kết thúc," ông Stuart Gietel-Basten đánh giá.

Dân số Trung Quốc trong độ tuổi từ 16 đến 59 tuổi đã giảm dần kể từ năm 2012. Trong ba năm qua, số người trong nhóm đó đã giảm 38 triệu, xuống còn 857,6 triệu - mức giảm nhanh hơn nhiều so với những năm trước.

Lu Feng, nhà kinh tế học lao động tại Đại học Bắc Kinh, cho biết sự thay đổi về nhân khẩu học là "yếu tố thúc đẩy" tình trạng sụt giảm việc làm trong năm 2022, khi dân số bước sang tuổi 60, độ tuổi nghỉ hưu phổ biến ở Trung Quốc, tăng lên đáng kể. Tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc dự kiến sẽ tăng tốc trong năm nay do các hạn chế về COVID-19 đã được gỡ bỏ và số ca nhiễm giảm mạnh.

Do đó, số người có việc làm ở Trung Quốc "có thể tăng trong năm nay khi mọi người quay trở lại lực lượng lao động", Larry Hu, nhà kinh tế Trung Quốc tại Macquarie Securities Ltd, cho biết.

Tăng tuổi nghỉ hưu

Bên cạnh đó, tuổi nghỉ hưu của Trung Quốc không thay đổi trong hơn bốn thập kỷ qua ở tuổi 60 đối với nam và 55 tuổi đối với nữ, ngay cả khi tuổi thọ trung bình tăng lên. Trung Quốc đã trải qua thời kỳ bùng nổ về dân số trong những năm 1960, nghĩa là một nhóm lớn người lao động sẽ rời khỏi nhóm tuổi 16-59 trong thập kỷ này.

Đảng Cộng sản Trung Quốc đã nhắc tới cải cách tuổi nghỉ hưu trong số các nhiệm vụ kinh tế trọng điểm trong năm. Chi tiết hơn về các kế hoạch cải cách có thể được nêu ra trong tháng này, khi báo cáo công việc hàng năm của chính phủ được trình bày tại Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc - một cuộc họp thường niên quan trọng của quốc hội Trung Quốc.

Theo cục thống kê Trung Quốc, lực lượng lao động của Trung Quốc cũng đã đô thị hóa đáng kể trong thập kỷ qua, một xu hướng mà các nhà kinh tế coi là tích cực đối với tăng trưởng kinh tế.

Khoảng 63% lao động được tuyển dụng ở khu vực thành thị vào năm ngoái, tăng từ 50% một thập kỷ trước. Công nhân của Trung Quốc cũng đang trở nên năng suất hơn. Năng suất lao động - được định nghĩa là tổng sản phẩm quốc nội được sản xuất trên mỗi người lao động - tăng 4,2% vào năm 2022, cục thống kê cho biết. Tuy nhiên, tốc độ này đã chậm lại so với tỷ lệ khoảng 6% mỗi năm được báo cáo hồi những năm 2010.

Yu Jiadong, Thứ trưởng Bộ Nguồn nhân lực và An sinh xã hội Trung Quốc, nói trong một cuộc họp báo rằng sự sụt giảm dân số trong độ tuổi lao động của Trung Quốc là do số lượng người về hưu tăng lên, đồng thời nói thêm rằng Trung Quốc có "lực lượng lao động và dân số lớn nhất so với bất kỳ quốc gia đang phát triển nào".