Cách dạy con dùng TIỀN LÌ XÌ cực "XỊN XÒ" của 2 bà mẹ ở Hà Nội và TP.HCM: Bí kíp của ai cũng thật đáng học hỏi

Khi con nhận tiền lì xì, có một số cách ứng xử đúng mực và lịch sự mà cha mẹ có thể hướng dẫn con, vừa thể hiện sự lễ phép, vừa giúp con hiểu được ý nghĩa của phong tục này.

Chị Nguyễn Thị Hồng Liên (Hà Nội) và chị Võ Phượng My (TP.HCM) đã có những cách ứng xử thông minh với tiền lì xì của con, được nhiều người đồng tình:

Ứng xử tuỳ độ tuổi

Với 2 con trai, từ nhỏ, chị Liên đều có quy định rất rõ về việc sử dụng tiền mừng tuổi, và vì 2 bé quá quen với việc dùng tiền và đều là những đứa trẻ quý trọng đồng tiền cho nên chị cũng không quá lo lắng.

Bà mẹ Hà Nội cho biết: "Nếu con mình dưới 6 tuổi, mặc nhiên tiền mừng tuổi mình thu tất, chúng nó cũng không biết nhiều về giá trị của tiền. Nên dưới 6 tuổi, hết Tết mình cho con đi mua 1 món đồ chơi là xong. Con cũng chả biết tiền mừng tuổi của mình được bao nhiêu vì có biết đếm đâu mà.

Con từ 7 tuổi trở lên, khi này con mình đã được dạy về tiền rồi, phải làm việc vất vả để có tiền, để dành quanh năm còn chưa mua được con robot mà mình muốn nên bọn nhỏ nhà mình khá là quý trọng đồng tiền, không bao giờ chi tiêu phung phí. Nhà mình, tiền các bé để chi tiêu cho bản thân và để tiết kiệm phục vụ cho việc học tập sau này".

Cụ thể chị Liên phân chia như sau:

6-8 tuổi: Để dành tiền để tự chi tiêu cho bản thân (dạy cách điều tiết chi tiêu), chi tiêu cho bản thân 100%.

9-13 tuổi: chi tiêu cho bản thân, người thân xung quanh, làm từ thiện 30%, còn lại 70% để dành tiền để mua một số thiết bị lớn phục vụ học tập (máy tính, giày, cặp…).

13-18 tuổi: 40% chi tiêu cho bản thân, người thân xung quanh, làm từ thiện, còn lại 60% để dành tiền đi học đại học (tiền học đại học chia 3, 1/3 bố mẹ cho, 1/3 tự kiếm, 1/3 cố gắng bằng học bổng).

Vì có mục tiêu rõ ràng nên tiền con luôn biết dùng để làm gì, số tiền được phép chi tiêu chị cũng dạy và giới hạn được mua cái gì và không được mua cái gì. Khi mua cái gì từ 200 ngàn đồng trở lên phải bàn với mẹ để xem có cần mua không. Các bạn ấy rất tuân thủ và sử dụng tiền khá khéo.

Ngày 23 tháng chạp hàng năm, sau khi cũng ông Công ông Táo, chị cũng kéo 2 con vào phòng và nói rõ mấy điều.

1. Năm nay mẹ cùng bàn xem các con xem các con được phép nhận tối đa bao nhiêu tiền. Giải trình cho mẹ định tiêu cái gì, có hợp lý không và phần còn lại thuộc về ai, nếu con cầm tiền thì có những quy tắc nào cần phải tuân thủ khi sử dụng tiền mừng tuổi.

Thường thì quá trình đàm phán này khá là gay go, con cảm thấy bất công sao mẹ mình lại thu tiền của mình, dùng mọi lý lẽ để biện giải để giữ lại tiền. Mẹ dùng mọi lý lẽ để lấy phần tiền nhưng thực chất là để con buộc phải tuân thủ các nguyên tắc sử dụng tiền mà mẹ muốn con phải tuân thủ. Mỗi tuổi con mỗi lớn, số tiền phải trả cho con cũng lớn dần và con cũng chi tiêu hợp lý theo những gì đã được bàn với mẹ trước.

2. Mọi chi tiêu phát sinh không bàn trước phải xin mẹ mới được mua.  Mọi chi tiêu đều phải ghi vào sổ thu chi của bản thân để biết mình thu được bao nhiêu tiền và chi tiền vào những việc gì, khi mẹ cần phải trình sổ cho mẹ xem quá trình chi tiêu của bản thân ra sao (tiền gì cũng thế chứ không phải chỉ có tiền mừng tuổi).

3. Chị cũng dặn dò con:

- Khi nhận tiền mừng tuổi, con phải cầm bằng 2 tay, đồng thời chúc người lớn: Con chúc cô/chú/bác/… sức khỏe, an khang thịnh vượng.

- Tiền mừng tuổi cầm xong không được phép mở ra xem, phải cầm cho vào túi và về nhà mới được mở.

- Không được phép vòi vĩnh, không xin tiền mừng tuổi, không được chê ít, không được có vẻ mặt thất vọng. Các việc mẹ đã dặn, nếu làm không tốt ngay lúc đó sẽ bị về nhà, và mẹ sẽ lại trao đổi lại hôm nay con sai việc gì, lần sau không được tái phạm.

"Con cũng bị lỗi mấy lần như mở ngay phong bao ra xem, hoặc là cầm tiền bỏ đâu đó quên mất, hoặc là hỏi chú "chú ơi chú không mừng tuổi con à", hoặc "chú ơi, chú cho con xin tiền mừng tuổi đi", hoặc là cu em được mừng tuổi xong đi gọi ngay cu anh "anh ơi có chú đến mừng tuổi kìa", cu em và cu anh chạy vào phòng khách chào khách, cu e nói với anh "chú đấy đấy", thế là chú biết ý lấy lì xì ra mừng tuổi cu anh. Mình vừa ngại, lại vừa buồn cười. Đúng là con trẻ, ngây thơ và ngộ nghĩnh.

Lì xì là niềm vui, người lớn vui vì dùng tiền mua chút niềm vui cho con trẻ, con trẻ mừng vì tự dưng lại có tiền. Tết đến người người gặp mặt, vui vẻ, háo hức… Với mình lì xì là niềm vui của người lớn, của trẻ nhỏ, muốn trẻ không làm sai thì cũng phải xem người lớn dạy con thế nào chứ việc được mừng bao nhiêu tiền nó không ảnh hưởng hay làm hư được con", chị Liên nhận định.

Khuyến khích con áp dụng quy tắc 6 chiếc lọ tài chính

Chị Võ Phượng My (tác giả sách, cây viết chuyên sâu lĩnh vực làm cha mẹ và tâm lý trẻ ở TPHCM) cho rằng, cha mẹ có thể giáo dục tài chính và cách ứng xử cho con trẻ thông qua tiền lì xì Tết.

Chị My cho biết, con lớn của chị từ hơn 3 năm trước đã bắt đầu muốn giữ tiền lì xì. Con hỏi: "Tại sao số tiền của con nhưng ba mẹ lại giữ?". Chị giải thích cho con hiểu, số tiền này khi con được nhận thì ba mẹ cũng lì xì ngược lại cho con cái của khách mời đến thăm gia đình mình và con còn nhỏ, chưa biết cách quản lý tiền. Tuy nhiên, mặt đứa trẻ "xị" ra và đấu tranh quyết liệt. Lúc này, chị hiểu đã đến thời điểm thích hợp để dạy con về cách sử dụng tiền.

"Từ hơn 3 năm nay, mình hướng dẫn con chia ra những phần nhỏ, tỷ lệ nhiều - ít tùy thuộc vào độ tuổi. Đầu tiên, con có thể sử dụng 50% để phục vụ nhu cầu cá nhân như mua dụng cụ học tập; 30% tiết kiệm; 20% còn lại cho mục đích từ thiện. Hoặc bố mẹ có thể khuyến khích con để dành số tiền đó cho những mục đích dài hạn".

Về việc dạy con quản lý tài chính hàng ngày, chị My khuyến khích con áp dụng quy tắc 6 chiếc lọ tài chính được giới thiệu bởi T. Harv Eker, doanh nhân - diễn giả - tác giả cuốn sách nổi tiếng "Bí mật tư duy triệu phú". Trong đó, ông T. Harv Eker chia ra: Lọ 1: Chi tiêu cần thiết (NEC - 55% thu nhập); Lọ 2: Tiết kiệm dài hạn (LTS - 10% thu nhập); Lọ 3: Quỹ tự do tài chính (FFA - 10% thu nhập); Lọ 4: Hưởng thụ (PLY - 10% thu nhập); Lọ 5: Giáo dục (EDU - 10% thu nhập); Lọ 6: Giúp đỡ người khác (GIV - 5% thu nhập).

Tuy nhiên, với con gái lớn chỉ 8 tuổi, chị My "đơn giản hóa" thành quy tắc 3 chiếc lọ để đỡ "lắt nhắt" và khỏi mất nhiều thời gian bởi mục tiêu quan trọng nhất thời điểm này chính là nhu cầu nhận thức và tập dần cho con kỹ năng quản lý tiền. Tỷ lệ phân chia có thể theo 50%-30%-20% như đã nói ở trên.

Chị My cho rằng, tùy độ tuổi, khả năng nhận thức, mức độ quan tâm của con về tiền và sử dụng tiền mà ba mẹ có thể có cách tiếp cận phù hợp. Nhưng điều quan trọng là bố mẹ nên làm sao cho trẻ hiểu ý nghĩa thực sự của đồng tiền. Tiền chỉ là một công cụ để phục vụ cuộc sống tốt hơn, chứ không nên đặt giá trị đồng tiền lên tất cả. Tiền quan trọng và không thể thiếu, tuy nhiên cuộc sống chỉ xoay quanh tiền bạc, vật chất sẽ dễ khiến trẻ nhận thức sai lệch.

Bên cạnh đó, theo chị My, nếu muốn dạy con về tài chính hiệu quả, bản thân bố mẹ nên học cách quản lý tiền bạc đúng cách. Nếu chưa có những quan điểm chưa đúng đắn về tiền bạc thì có thể lập trình lại tư duy để có nhận thức đúng. Bởi cốt lõi của việc làm cha mẹ chính là làm gương. Mình nói những điều mình làm, và làm những điều mình nói thì mới tác động sâu sắc đến con cái.