Bóng đá mùa COVID-19: Cầu thủ khổ một, fan khổ hai thì đội ngũ "săn đầu người" khổ đến... mười!

Bài được viết bởi Tor-Kristian Karlsen, chuyên gia tìm kiếm tài năng bóng đá trẻ, tuyển trạch viên hàng đầu Na Uy. Ông từng làm Giám đốc thể thao cho CLB AS Monaco và một số đội bóng khác, hiện cộng tác thêm cho ESPN, viết về lĩnh vực kinh tế trong bóng đá.

Đại dịch Viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona ảnh hưởng nặng nề đến toàn bộ nền bóng đá châu Âu. Những trận đấu bị dời ngày, những cuộc đại chiến buộc phải tổ chức trong SVĐ vắng khán giả, nguy cơ không kết thúc đúng hạn mùa giải, nói lời tạm biệt với EURO 2020... là hậu quả nhãn tiền.

Nhưng ẩn chứa đằng sau, những gì người ta chưa thấy được, hoặc chưa chú ý đến, chính là mọi kế hoạch chuyển nhượng, tính đến thời điểm này đã đổ vỡ hoàn toàn, của các đội bóng trong mùa hè.

Thông thường bắt đầu từ thời điểm tháng 3 hàng năm, các đội bóng lớn ở châu Âu bắt đầu nhận được báo cáo của đội ngũ tuyển trạch viên (scout). Những người này có vai trò tìm ra mảnh ghép còn thiếu cho CLB trước khi thị trường chuyển nhượng mở cửa, gây dựng mối quan hệ từ sớm để quá trình đàm phán sau này diễn ra suôn sẻ. Nhưng trong hoàn cảnh hiện tại khi hầu hết giải đấu phải tạm hoãn vì COVID-19, cộng với khó khăn khi di chuyển, xuất nhập cảnh, nhiệm vụ của các scout hiện giờ khó hơn lên trời.

Trong số các quốc gia có nền bóng đá phát triển nhất châu Âu, Ý chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi COVID-19. Từ khi những ca đầu tiên được phát hiện ở giải đấu cấp dưới, LĐBĐ nước này ra quyết định tạm hoãn các sân chơi trẻ khoảng 3 tuần trước và vừa mới nghiến răng đẩy lùi luôn Serie A đến đầu tháng 4. Quyết định của họ hoàn toàn hợp lý. Chỉ vài ngày sau khi Serie A phải tạm hoãn, cầu thủ chuyên nghiệp đầu tiên dính virus Corona đã xuất hiện, là Daniele Rugani của Juventus.

Fan buồn vì không được xem những Ronaldo, Dybala hay Lukaku tỏa sáng, cá nhân cầu thủ cũng chán vì không được thi đấu. Nhưng khổ hơn cả vẫn là các scout.

“Sân chơi dành cho lứa cầu thủ trẻ bị hoãn từ nhiều tuần trước. Các trận đấu tại Serie A phải theo dõi qua TV. Tôi không thể tìm ra cách đến tận nơi xem các cầu thủ chơi bóng được”, một scout hàng đầu tại Ý, nguồn đáng tin cậy nói với Tor-Kristian Karlsen. “Ban đầu tôi nghĩ chỉ những scout nằm trong vùng dịch mới chịu ảnh hưởng, giờ đây toàn bộ thành viên trong đội đều gặp vấn đề”.

Làm bóng đá, suy cho cùng rất giống ngành kinh doanh. Người trong nghề phải di chuyển thường xuyên để gặp đối tác, tham dự những buổi họp mang tính chiến lược. Trong ngành mà những mối quan hệ được đặt lên hàng đầu, những quyết định chuyển nhượng tiền tấn được đưa ra bởi sự tiếp xúc trực tiếp, ánh nhìn tin tưởng lẫn nhau, lệnh cấm bay, cấm xuất nhập cảnh quả thực ảnh hưởng nặng nề đến cả 2 phía.

Quá trình bàn bạc, ký hợp đồng đúng ra phải được thực hiện trong những khách sạn kín đáo. Không thể làm tương tự theo hình thức online, gọi điện thoại hoặc dùng Skype, Facebook hay các MXH khác được.

“Trong khoảng vài tuần vừa qua chúng tôi chỉ cử scout đến dự khán trận đấu bằng ô tô tại Marseille, Monaco và Nice. Nhưng nếu mọi giải đấu đều tạm dừng thì chúng tôi có đi bằng phương tiện nào cũng vậy”, nguồn tin của Tor-Kristian Karlsen nói. “Những chuyến đi đến Nam Mỹ giúp chúng tôi tìm kiếm được những tài năng lớn nay cũng sẽ bị hủy. Trong bối cảnh virus hoành hành, tôi không biết các scout của mình có thể trở về nếu sang đó không nữa. Sức khỏe của nhân viên vẫn phải được đặt lên làm đầu”.

Các nguồn tin của Tor-Kristian Karlsen không chỉ ở Ý mà còn sinh sống tại nhiều quốc gia khác. Họ đều đi đến một kết luận chung, là chỉ lên kế hoạch được trong tương lai gần, tính bằng tuần. Di chuyển tốn kém nên những chuyến đi phải được vạch ra từ trước nhiều tháng. Còn vào thời điểm hiện tại, đến các scout còn chưa biết ngày mai sẽ xảy ra điều gì. Tính toán là điều không thể.

Thay cho những thị trường hứa hẹn như Nam Mỹ, các scout giờ phải chuyển hướng sang những khu vực khác kém “hấp dẫn” hơn. Khu vực đông Âu và bắc Phi là 2 lựa chọn khả dĩ nhất của họ vào thời điểm hiện tại. Những giải đấu ở đó chưa bị hoãn, quá trình xuất nhập cảnh cũng không quá khó khăn.

Hiện giờ các đội bóng lớn đều sử dụng InstatScout hay Wyscout. Đây là những công ty dịch vụ cung cấp video ghi lại quá trình thi đấu của cầu thủ ở mọi giải đấu trên thế giới. Nhưng dù có xem hàng ngàn video đi chăng nữa, đội ngũ scout luôn phải đến tận nơi “xem giò”. Thông qua InstatScout họ có thể theo dõi bước tiến của cầu thủ trong vòng 1 năm trời, nhưng quyết định cuối cùng được đưa ra sau những buổi dự khán trực tiếp. 

Chẳng ai có thể trả hàng trăm triệu euro cho một cầu thủ họ xem trên màn hình máy tính. Quá trình quan sát trực tiếp trọng đến mức những nhân vật cấp cao nhất trong BLĐ, như Giám đốc thể thao, Chủ tịch và các ông chủ đôi khi cũng tham gia.

“Hiện tại chúng tôi vẫn đang bàn bạc với các ông chủ của CLB. Mục tiêu là đưa ra kế hoạch đúng đắn nhất mùa dịch. Thông thường khi đệ trình các cầu thủ lọt vào tầm ngắm lên BLĐ, chúng tôi phải gửi kèm theo nhiều loại hồ sơ khác nhau, bao gồm những báo cáo trinh sát, phân tích đánh giá tính cách cùng những thống kê trên sân cỏ. Nếu tình hình cứ ảm đạm như hiện tại chúng tôi khó có thể làm được như vậy”.

Như vậy nhiều khả năng các đội bóng sẽ thay đổi chiến lược tìm kiếm cầu thủ cho kỳ chuyển nhượng mùa hè. Không đến tận nơi xem giò cầu thủ được nên họ sẽ buộc phải ra quyết định dựa vào những gì họ được InstatScout hay Wyscout cung cấp. Các thương vụ bạc tỷ liên quan đến cầu thủ tầm cỡ siêu sao trên thế giới thì không nói làm gì. Những vụ chuyển nhượng ít được chú ý hơn của những CLB nhỏ sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Viễn cảnh có thể dự đoán trước được là các đội bóng sẽ chuyển hướng sang cầu thủ “cây nhà lá vườn” chứ không hướng đến các tân binh ngoại quốc như trước. Nếu điều này trở thành sự thật, giá cả trên thị trường chuyển nhượng sẽ thay đổi. 

Theo Tor-Kristian Karlsen, thị trường bị hạn chế bởi bệnh dịch nên giá cả, vốn dĩ rất cao trong khoảng 2 năm trở lại đây, sẽ lại tăng. Cộng với việc các đội bóng rất ít khi giao thương với kình địch cạnh tranh cùng một giải đấu, những CLB "sống" bằng các thương vụ mua bán cầu thủ (hầu hết đội bóng lớn ở châu Âu hiện tại đều như vậy) sẽ phải làm gì trong trường hợp đó?

Khó khăn sẽ chất chồng khi cuộc khủng hoảng của bóng đá châu Âu bây giờ mới bắt đầu và chưa biết khi nào mới chấm dứt. Hiện giờ các đội bóng đang rất mông lung về cách mùa giải 2019-2020 kết thúc, UEFA cũng chưa đưa ra quyết định cuối cùng về chuyện có nên hoãn Champions League và Europa League hay không.

Chỉ có một điều chắc chắn xảy ra, đó là mùa hè chuyển nhượng sắp tới sẽ khá ảm đạm. Với lượng thông tin ít ỏi và những khó khăn kể trên, các CLB lớn dù có nhiều tiền đến mấy cũng chẳng dám cho nổ những thương vụ bạc tỳ.