Army Games 2021: Cỗ xe đặc biệt và sự may mắn của đội tuyển "Pháo thủ giỏi" Việt Nam

Không quen khí tài: Thiệt thòi lớn của đội tuyển Việt Nam tại Army Games

Tại Hội thao quân sự quốc tế Army Games 2021, Quân đội nhân dân Việt Nam đã cử hàng chục đội tuyển tham gia nhiều nội dung thi đấu của nhiều quân, binh chủng khác nhau.

Tuy nhiên, một khó khăn rất lớn của các đội tuyển Việt Nam, đó là các loại vũ khí, khí tài, phương tiện cơ giới được sử dụng trong thi đấu có rất nhiều khác biệt so với các loại đang được biên chế trang bị ở trong nước.

Lấy ví dụ: Nội dung Xe tăng hành tiến (Tank Biathlon) sử dụng loại xe tăng chiến đấu chủ lực (MBT) T-72B3 và phiên bản tương đương, trong khi Quân đội nhân dân Việt Nam chủ yếu sử dụng loại T-54, T-55, và có một số ít xe tăng T-90S/SK hiện đại.

Đội tuyển Xe tăng hành tiến của Việt Nam phải tập luyện chủ yếu trên xe tăng T-54M, có rất nhiều điểm khác biệt so với xe tăng T-72B3 dùng trong thi đấu.

Hoặc tại Army Games 2020, đội tuyển Hóa học Quân đội nhân dân Việt Nam tham gia Nội dung Môi trường an toàn (Safe Enviroment) tại Liên bang Nga phải sử dụng xe bọc thép chở quân loại BTR-80. Trong khi đó, trang bị xe trinh sát hóa học của bộ đội hóa học Việt Nam lại dựa trên khung gầm xe bọc thép chở quân BRDM-2.

Để "vượt khó", Binh chủng Hóa học đã phải "mượn" xe bọc thép chở quân BTR-60PB của đơn vị bạn để luyện tập, nhưng đây là phiên bản cũ hơn rất nhiều so với BTR-80. Khi sang Nga thi đấu, đội tuyển Việt Nam chỉ có một tuần làm quen với xe BTR-80.

Điều này dẫn đến việc thành tích của đội tuyển Hóa học Quân đội nhân dân Việt Nam bị ảnh hưởng rất lớn. Hai chiếc xe bọc thép BTR-80 đều gặp sự cố, trong đó có một chiếc bị cháy động cơ, dẫn đến đội tuyển Việt Nam chỉ xếp thứ tư chung cuộc.

Tương tự như vậy, đội tuyển công binh Việt Nam tham gia Nội dung Lộ trình an toàn (Safe Route) và đội tuyển phòng không Việt Nam tham gia Nội dung Bầu trời quang đãng (Clear Sky) cũng phải sử dụng loại xe bọc thép chở quân BTR-82A rất lạ lẫm.

Không chỉ có các phương tiện cơ giới, mà ngay cả vũ khí bộ binh cầm tay được sử dụng trong thi đấu cũng là các loại súng trường tiến công AK-74 hoặc AK-12 với cỡ đạn 5,45mm cỡ nhỏ, là trở ngại rất lớn với các quân nhân Việt Nam vốn quen dùng các phiên bản AK với cỡ đạn 7,62mm.

Đội tuyển pháo binh Việt Nam cũng không ngoại lệ. Nội dung Pháo thủ giỏi (Master of Artillery Fire) đòi hỏi phải sử dụng loại súng cối 2B11 120mm mà Việt Nam không có trong biên chế, nên đội tuyển Việt Nam phải tập luyện bằng súng cối 100mm kém hiện đại hơn.

Tuy nhiên, một điều may mắn là đội tuyển pháo binh Việt Nam lại được tập luyện bằng xe hỗ trợ kĩ thuật bánh xích đa dụng MT-LB, theo đúng như đầu bài của Ban Tổ chức Army Games 2021. Đây là điều rất bất ngờ, vì xưa nay thông tin về trang bị, khí tài trong biên chế của Quân đội nhân dân Việt Nam vốn không có loại xe MT-LB.

Chiếc xe đặc biệt: Một cho tất cả

MT-LB là loại xe hỗ trợ kĩ thuật bánh xích đa dụng do Liên Xô cũ chế tạo, đưa vào trang bị đầu thập niên 1970, để thay thế các xe kéo pháo bánh xích AT-P. MT-LB được dựa trên khung gầm của xe tăng lội nước hạng nhẹ PT-76, dài 6.45m, rộng 2.86m, cao 1.86m, nặng 11.9 tấn.

Do có trọng lượng nhẹ, kích thước gọn, xe có thể được vận chuyển trên các loại máy bay trực thăng đa dụng. Xe được trang bị động cơ diesel V-8 YaMZ 238, cho công suất 240 mã lực, giúp xe đạt tốc độ 61km/h ở đường tốt, 30km/h ở đường xấu, lội nước với tốc độ 5-6km/h.

Khung gầm bánh xích giúp xe MT-LB có thể cơ động cao trên mọi địa hình, kể cả đầm lầy, băng tuyết, và sa mạc. Về vũ trang, xe được bọc thép (nơi dày nhất là 14mm) và trang bị súng máy PKT cỡ nòng 7.62mm (cơ số đạn 2500 viên).

Kíp xe 2 người: 1 lái xe và 1 chỉ huy xe kiêm xạ thủ súng máy. Xe MT-LB có thể chở 11 lính bộ binh hoặc 2.000kg hàng hóa ở khoang sau xe, nhưng tổng trọng tải của xe có thể lên đến 6.5 tấn.

Hiểu một cách đơn giản, MT-LB chính là một chiếc xe tải bánh xích, có giá thành rẻ, dễ chế tạo, tận dụng được nhiều linh kiện có sẵn, ví dụ như động cơ của xe được phát triển từ động cơ xe tải.

Vì vậy, MT-LB được chế tạo với số lượng lớn ở Liên Xô, Ba Lan, và Bulgaria, cũng như được trang bị rộng rãi với nhiều vai trò khác nhau trong lực lượng vũ trang Liên Xô và khối quân sự Warsaw.

Đại tá Viktor Murakhovski, chuyên gia quân sự hàng đầu của Nga, tổng biên tập tạp chí "Kho vũ khí của Tổ quốc", đánh giá: Xét trong mối tương quan giữa giá thành và hiệu quả, trên thế giới không có xe bọc thép nào khác sánh được với MT-LB.

Đây là loại xe rất rẻ được thiết kế đơn giản thuận tiện cho người lái, rất đáng tin cậy và có tiềm năng khổng lồ, đây là lý do tại sao quân đội vẫn có nhu cầu lớn về xe bọc thép loại này.

Khung gầm của MT-LB có thể được dùng cho các hệ thống vũ khí khác nhau. Cũng vì vậy, nên MT-LB vẫn được quân đội Nga ưa chuộng sau khi Liên Xô tan rã, và thậm chí đến ngày nay vẫn đang tham chiến ở Syria và miền đông Ukraine.

Trong nội dung Pháo thủ giỏi tại Army Games, MT-LB thường xuyên được sử dụng với vai trò xe kéo pháo, chở súng cối 2B11 120mm. Ngoại trừ năm 2015 và năm 2020, xe kéo pháo là xe tải Ural, đến năm 2021, MT-LB tiếp tục xuất hiện trong đề bài của Nội dung Pháo thủ giỏi.

Điều này được cho là sẽ gây ra khó khăn cho đội tuyển pháo binh Quân đội nhân dân Việt Nam, bởi Việt Nam vốn là quốc gia không được trang bị xe MT-LB. Vậy nhưng, trong các hình ảnh được công khai trên báo chí về hoạt động tập luyện của đội tuyển pháo binh Việt Nam ở trong nước, lại vẫn xuất hiện chiếc xe MT-LB.

Nhờ vậy, đội tuyển pháo binh Việt Nam có ưu thế lớn hơn đáng kể so với các đội tuyển khác, đó là có thể "tập gì, thi nấy", không bị bỡ ngỡ khi nhập cuộc trên một phương tiện cơ giới xa lạ như các đội tuyển khác.

Lí giải về điều này, có thể thấy đây là một sáng kiến "trong cái khó ló cái khôn": Mặc dù Việt Nam không được trang bị các xe MT-LB nguyên bản, nhưng cần nhớ rằng: Vì giá thành rẻ, lại dễ chế tạo, nên khung gầm của MT-LB đã được dùng cho nhiều hệ thống vũ khí, bao gồm:

Các hệ thống phòng không và chống tăng tự hành, xe thông tin chỉ huy, pháo tự hành, xe đổ bộ đường không, xe cứu thương, xe cứu hỏa, v.v…

Quân đội nhân dân Việt Nam hiện có trong tay ba tổ hợp khí tài sử dụng khung gầm MT-LB: Đó là tổ hợp tên lửa phòng không tầm ngắn 9K35 Strela-10M của Quân chủng Phòng không - Không quân, tổ hợp pháo tự hành 2S1 Gvozdika cỡ nòng 122mm của Binh chủng Pháo binh, và tổ hợp radar trinh sát pháo binh SNAR-10.

Căn cứ trên những hình ảnh về đội tuyển pháo binh Việt Nam, có thể thấy chiếc xe MT-LB được dùng trong tập luyện chính là khung thân của tổ hợp radar trinh sát pháo binh SNAR-10, có mặt trong biên chế Binh chủng Pháo binh.

Radar trinh sát pháo binh SNAR-10 (định danh của Tổng cục Pháo binh, Bộ Quốc phòng Liên Xô là 1RL232) do Liên Xô phát triển trong giai đoạn từ 1966-1971, được sản xuất từ 1970-1991 với số lượng khoảng 900 tổ hợp, và được viện trợ cho một số nước XHCN anh em, trong đó có Việt Nam.

Theo một bức ảnh được trưng bày tại Bảo tàng Pháo binh SNAR-10 được trang bị cho Tiểu đoàn chỉ huy pháo binh C7 (Tiểu đoàn 97), Binh chủng pháo binh, để làm nhiệm vụ trinh sát, bắt mục tiêu, phục vụ chỉ huy hỏa lực pháo binh.

Có thể thấy rằng: Việc dùng các phương tiện có thân xe MT-LB để luyện tập là một sáng tạo lớn của đội tuyển pháo binh Việt Nam.Với việc được luyện tập kĩ càng cùng với xe MT-LB ngay từ trong nước, đội tuyển pháo binh Việt Nam có thể làm quen với khí tài trong đầu bài, góp phần nâng cao thành tích của Quân đội nhân dân Việt Nam trên đấu trường Army Games 2021.

Vàng, xanh hay đỏ: Đâu là màu sắc may mắn nhất cho đội tuyển Tank Biathlon Việt Nam?