Ảnh: Người Hà Nội dậy sớm, tất bật đi chợ Tết Đoan Ngọ "giết sâu bọ"
Từ 6h sáng, khu chợ truyền thống tấp nập người mua kẻ bán. Những mặt hàng phổ biến vào ngày Tết Đoan Ngọ (5/5 Âm lịch) luôn là gánh rượu nếp, nếp cẩm, hoa quả, bánh tro và hạt sen.
Sáng 25/6 - ngày Tết Đoan Ngọ (5/5 âm lịch), từ 6h sáng, người dân Hà Nội tấp nập mua rượu nếp, hoa quả, bánh gio,... về thắp hương. Người Việt Nam còn gọi Tết Đoan Ngọ là Tết giết sâu bọ, là ngày phát động bắt sâu bọ, tiêu diệt bớt các loài gây hại cho cây trồng trên cánh đồng, trong đó nhiều loài sâu có thể ăn được và chúng được coi như là chất bổ dưỡng.
Theo quan niệm, người dân sẽ ăn rượu nếp, nếp cẩm ngay khi thức dậy, để "giết sâu bọ", bệnh tật trong người.
Giá cả các mặt hàng phục vụ cho ngày Tết Đoan Ngọ tăng so với ngày thường, trung bình một gói nhỏ rượu nếp có giá 10.000 - 50.000 đồng tuỳ trọng lượng.
Bánh gio là món ăn truyền thống dịp Tết Đoan Ngọ, có nhiều tên như bánh ú, bánh tro, hay bánh âm, làm bằng gạo ngâm nước tro, gói trong lá chuối. Bánh dễ ăn, dễ tiêu làm mát ruột, thường ăn với đường hoặc mật.
Người dân cũng sẽ tranh thủ mua thêm hạt sen về nấu chè, có tác dụng giải nhiệt. Tiết trời đầu tháng 5 Âm lịch nắng nóng, dễ sinh các bệnh nhiệt trong người, chè hạt sen được nhiều gia đình lựa chọn làm món tráng miệng.
Với nhiều gia đình miền Bắc, việc đầu tiên phải làm vào sáng sớm ngày Tết Đoan Ngọ là ăn một vài quả mận để "giết sâu bọ". Những quả mận được chọn phải tươi, căng mọng và nhẵn bóng, phủ một lớp phấn trắng mỏng. Cắn một miếng, vị chát từ vỏ quả kèm theo chút chua ngọt của phần thịt quả đỏ hồng tràn khắp khoang miệng, đủ sức tiêu diệt bất cứ một loại "sâu bọ" nào.
Cũng như mận, vải là loại quả đặc trưng mùa hè được ưu ái chọn vào mâm cúng Tết Đoan Ngọ. Các bà, các mẹ tất bật đi chợ từ sớm, chọn những cành vải chín đỏ vẫn còn nguyên phần lá xanh, buộc thật khéo thành chùm bày mâm cỗ cúng cho thật tươm tất.
Người dân cũng không quên mua quất hồng bì. Quả hoàng bì sắc vàng lấm tấm xanh, vỏ mỏng có lông tơ. Quả ăn được, dài khoảng 2–3 cm, thịt ít, vị chua nhưng thơm, bên trong có 3-5 hột. Trái chín có thể đem nấu với đường làm mứt hay cất rượu.
... hay những loại quả không thể thiếu trên bàn thờ gia tiên như chuối, bưởi...
Người xưa cho rằng, ăn rượu nếp để sâu bọ say, sau đó ăn trái cây sẽ làm cho chúng chết. Nhiều người tắm nước lá mùi để phòng bệnh và tẩy trừ "sâu bọ". Nhiều địa phương ở ven biển đúng giờ ngọ đi tắm biển.
Khung cảnh tấp nập tại một khu chợ truyền thống trong sáng sớm Tết Đoan Ngọ.
