Ẩn họa sau loạt chữ ký của cựu cục trưởng

Những ngày qua, dư luận không khỏi bàng hoàng trước thông tin cựu Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) Nguyễn Thanh Phong cùng hàng loạt thuộc cấp bị khởi tố vì tội "Nhận hối lộ". Vụ việc này, cùng với việc hàng loạt sản phẩm thuốc và thực phẩm chức năng bị thu hồi, đã dấy lên nỗi lo sợ trong cộng đồng về chất lượng và sự an toàn của các sản phẩm liên quan trực tiếp đến sức khỏe con người.

Liên tục nhận phong bì "doanh nghiệp cảm ơn"

Bộ Công an vừa cho biết Cơ quan CSĐT của bộ vừa khởi tố bị can đối với cựu Cục trưởng Nguyễn Thanh Phong về tội "Nhận hối lộ".

Cùng về tội danh nêu trên, 4 cán bộ Cục An toàn thực phẩm khác cũng bị khởi tố, gồm: Đinh Quang Minh, Giám đốc Trung tâm Ứng dụng và Đào tạo an toàn thực phẩm; Nguyễn Thị Minh Hải, Phó Giám đốc Trung tâm Ứng dụng và Đào tạo an toàn thực phẩm; Lê Thị Hiên, chuyên viên Trung tâm Ứng dụng và Đào tạo an toàn thực phẩm; Cao Văn Trung, Phó trưởng Phòng Giám sát ngộ độc. Các quyết định tố tụng nêu trên nằm trong quá trình Bộ Công an mở rộng điều tra vụ án sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm chức năng do Nguyễn Năng Mạnh (Giám đốc Công ty MegaPhaco, Chủ tịch HĐQT Công ty MediUSA) cầm đầu.

Tại cơ quan điều tra, bước đầu bị can Nguyễn Thanh Phong khai mỗi lần cấp dưới Cao Văn Trung đi hậu kiểm ở doanh nghiệp về đưa cho ông một phong bì bên trong có 50 triệu đồng và nói là "doanh nghiệp cảm ơn".

Theo lời khai của cựu cục trưởng, bị can đã nhận tổng cộng 250 triệu đồng sau những lần đi cấp chứng nhận GMP, hậu kiểm... cho 2 nhà máy MediPhar và MediUSA.

Bị can Đinh Quang Minh khai hồ sơ công bố mà đơn vị ông tiếp nhận hoàn toàn dựa vào tài liệu của doanh nghiệp cung cấp và điều này thì vẫn chưa bảo đảm tính khách quan, toàn diện.

Kết quả điều tra ban đầu xác định để được sản xuất thực phẩm chức năng, doanh nghiệp của Mạnh phải được cấp giấy chứng nhận GMP với thời hạn 3 năm. Muốn được tiêu thụ thực phẩm chức năng trên thị trường, doanh nghiệp này phải được Cục An toàn thực phẩm cấp giấy phép công bố sản phẩm.

Tuy nhiên, để được sản xuất và tiêu thụ thực phẩm chức năng giả trên thị trường, Mạnh bị cáo buộc đã thông đồng, móc ngoặc và đưa tiền cho một số lãnh đạo, cán bộ thuộc Cục An toàn thực phẩm. Nhóm này đã chi khoảng 3,2 tỉ đồng cho nhiều lãnh đạo, cán bộ để được giảm một số lỗi khi thẩm định, hậu kiểm.

Sau những lần chi tiền, Mạnh được cấp 4 giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm đạt yêu cầu thực hành sản xuất tốt cho 2 nhà máy (MediPhar và MediUSA); cấp 207 giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm (cấp phép) cho 207 sản phẩm thực phẩm chức năng của 9 Công ty (MediPhar, MediUSA, MegaLife, Việt Đức, MegaPharco, Việt Pháp, Liên doanh USA, PharmaCist, VitaPhar).

Theo công an, sai phạm của các bị can trên giúp Nguyễn Năng Mạnh và đồng phạm sản xuất thực phẩm chức năng giả với số lượng đặc biệt lớn, thu lời bất chính, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, gây thiệt hại về kinh tế cho người dân, gây bức xúc trong xã hội.

Trước đó, ngày 25-4, Cơ quan CSĐT - Bộ Công an ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam đối với Nguyễn Năng Mạnh và Đỗ Mạnh Hoàng (Giám đốc Công ty MediPhar); Khúc Minh Vũ (Giám đốc Công ty Việt Đức); Phạm Thị Hường (kế toán phụ trách 4 công ty MediPhar, MediUSA, MegaLife, Hùng Phương); Lê Thị Toan (thủ quỹ 6 công ty MediPhar, MediUSA, MegaLife, Hùng Phương, MegaPhaco, Việt Đức).

Từ năm 2016, nhóm này đã mua nguyên liệu trôi nổi hoặc nguyên liệu có nguồn gốc từ Trung Quốc, rồi gắn nhãn mác sản phẩm là nhập khẩu từ Mỹ, châu Âu. Nhiều thành phần hàng hóa chỉ đạt dưới 30% so với công bố.

Theo công an, nhóm khách hàng mà đường dây này nhắm tới là người già, trẻ em. Việc làm giả các sản phẩm diễn ra từ khâu nhập khẩu nguyên liệu đến sản xuất, đóng gói bao bì, tiêu thụ trên thị trường.

Kết quả khám xét tại các kho hàng và một số cơ sở kinh doanh, Cơ quan CSĐT - Bộ Công an đã thu giữ số lượng thực phẩm chức năng đặc biệt lớn, đa dạng về chủng loại, được phân phối rộng rãi trên cả nước với tổng số thực phẩm chức năng thu giữ khoảng 100 tấn.

Dược sĩ cũng "bó tay"

Sau khi Bộ Y tế ban hành văn bản thu hồi hiệu lực giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm đối với 18 sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe do Công ty TNHH Abbott Healthcare Việt Nam công bố, những loại thực phẩm chức năng này nhanh chóng bị "bay màu" ở các tiệm thuốc. Cụ thể, trong ngày 14-5, phóng viên Báo Người Lao Động đã đi ghi nhận tại các cửa hàng thuốc ở quận Gò Vấp, quận 12, Bình Tân và huyện Hóc Môn…, tất cả đều không còn bán những loại thực phẩm chức năng nằm trong danh sách này.

Trong vai một khách hàng đang tìm mua thực phẩm chức năng bổ sung cho tóc và hỗ trợ xương khớp, chúng tôi được nhân viên tư vấn rất kỹ từng loại thực phẩm, công ty sản xuất, thành phần, cách sử dụng. Một số tiệm thuốc còn in thêm đường dẫn tra cứu thông tin sản phẩm chính hãng vào hóa đơn để khách hàng kiểm tra nguồn gốc.

Khi chúng tôi đặt vấn đề làm sao biết được thực phẩm này có đạt chuẩn và an toàn hay không, nữ nhân viên bán thuốc ở quận 12 thở dài, sau đó lấy một vỉ đang uống ra cho chúng tôi xem. "Tôi nói thật luôn, tôi cũng dùng thuốc và thực phẩm chức năng mỗi ngày. Nhiều khi bác sĩ kê đơn cho tôi mà tôi cũng không dám chắc chắn thuốc mình dùng có phải thật hay không. Thuốc giả ở đây không phải là 100% bột mì hay bột ngô thì mới gọi là giả. Khi kiểm nghiệm, nếu thành phần của thuốc không đạt chuẩn theo mức quy định thì mặc định là giả. Thuốc càng để lâu, vận chuyển xa, bảo quản không tốt thì khi kiểm nghiệm càng dễ mất điểm" - nhân viên chia sẻ.

Cách đó không xa, chủ một tiệm thuốc nằm trên đường Phạm Văn Chiêu, quận Gò Vấp, cảnh báo chúng tôi phải thật cẩn thận khi lựa chọn thực phẩm chức năng. "Mặc dù chúng tôi nhập thuốc có giấy tờ, hóa đơn, kiểm nghiệm hẳn hoi, tuy nhiên vẫn không thể tránh khỏi trường hợp mình trở thành nạn nhân. Người bán cũng bị "mắc bẫy" như thường" - chủ tiệm thuốc nói.

Bên cạnh việc xem tem chính hãng trên vỏ hộp, chủ tiệm thuốc lưu ý nên chọn sản phẩm được sản xuất tại những công ty uy tín. Trường hợp mua thực phẩm chức năng nhập khẩu, phải kiểm tra thêm tem phụ. "Nếu mua hàng xách tay thì không có cách nào nhận biết được. Muốn biết thật giả phải mang mẫu đi kiểm nghiệm" - chủ tiệm nhấn mạnh.

Hàng loạt loại thuốc và thực phẩm chức năng bị "điểm mặt", thế nhưng hoạt động buôn bán tại các "chợ thuốc" trên các hội nhóm Facebook, Zalo vẫn còn khá nhộn nhịp. Tuy nhiên, thay vì đăng công khai thông tin sản phẩm, giá thành như trước kia, khách có nhu cầu mua sản phẩm sẽ được người bán hướng dẫn liên hệ trực tiếp qua số điện thoại hoặc Zalo riêng. Chính những hành động lách luật đã khiến lượng hàng trôi nổi tiếp tục tấn công, đe dọa sức khỏe con người.