Ám ảnh xin việc sau tuổi 40: Làm 450 sơ yếu lý lịch, ứng tuyển hơn 4.000 vị trí nhưng vẫn thất bại, người đàn ông bất lực đi... khởi nghiệp

Tờ BI mở đầu bài viết nhận định rằng thế hệ thiên niên kỷ (Millennial) đang dần bị Thế hệ Z “chiếm sóng”, nhất là trong lĩnh vực công nghệ. Dữ liệu liên bang mới công bố cho thấy lực lượng lao động công nghệ của Mỹ trẻ hơn lực lượng lao động nói chung và ngày càng trẻ hơn.

Những người làm trong lĩnh vực công nghệ dưới 25 tuổi đang trở nên phổ biến hơn, trong khi tỷ lệ người làm trên 40 tuổi đang giảm dần.

Có một quan niệm lâu đời rằng những người làm công nghệ phải trẻ để họ có thể hành động nhanh và phá vỡ mọi thứ. Người xin việc được đánh giá dựa trên việc họ có "phù hợp với văn hóa" hay không, và văn hóa đó thường tôn vinh tuổi trẻ.

"Tôi muốn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc trẻ trung và kỹ thuật. Người trẻ chỉ thông minh hơn thôi", Mark Zuckerberg nói khi đó 22 tuổi (năm nay anh đã 40 tuổi).

Một báo cáo mới từ Ủy ban Cơ hội Việc làm Bình đẳng được công bố trong tháng này đã đưa ra một số con số gây bức bối. Ủy ban đã xem xét hơn 10 triệu lao động được tuyển dụng trong lực lượng lao động công nghệ (bao gồm những công nhân trên khắp các ngành được tuyển dụng trong 56 vai trò liên quan đến STEM) tính đến năm 2022 và phát hiện ra rằng gần 41% ở độ tuổi từ 25 đến 39, một nhóm tuổi chỉ chiếm 33% tổng lực lượng lao động Mỹ.

Ngay cả những lao động trẻ hơn cũng có thành tích tốt hơn trong lĩnh vực công nghệ: Số người dưới 25 tuổi tăng khoảng 9% mỗi năm từ năm 2014 đến năm 2022 và chiếm 7% lực lượng lao động công nghệ vào năm 2022, cao hơn 20 lần so với tốc độ tăng trưởng của những công nhân trẻ trong tất cả các ngành. Một trong những tiêu chuẩn hàng đầu để có được một công việc công nghệ, có vẻ như là sinh sau năm 1990.

Hàng ngũ những người lao động trên 65 tuổi cũng tăng lên, nhưng chỉ ở mức 4% - vẫn là nhóm tuổi ít nhất làm việc trong ngành công nghệ và ít được đại diện hơn nhiều so với hàng ngũ của họ trong các ngành khác.

Báo cáo của EEOC, lần đầu tiên xem xét phân biệt đối xử về tuổi tác, bao gồm một phát hiện thậm chí còn đáng lo ngại hơn: Các cáo buộc phân biệt đối xử về tuổi tác phổ biến hơn ở các công ty có việc làm STEM nổi bật. Khiếu nại về tuổi tác được tìm thấy trong gần 20% các cáo buộc được đệ trình lên EEOC tại các công ty này, so với 15% trong các ngành khác.

Mặc dù không có tin nào là tốt, nhưng đối với nhiều người, đó là sự xác nhận. Báo cáo "cuối cùng đã chứng minh được điều này là có thật", Maureen Clough, người dẫn chương trình podcast "It Gets Late Early" về lão hóa trong thế giới công nghệ cho biết.

Số lượng nhân viên công nghệ dưới 25 tuổi tăng khoảng 9% mỗi năm từ năm 2014 đến năm 2022, cao hơn 20 lần tốc độ tăng trưởng của lao động trẻ trong tất cả các ngành.

Tuổi tác thường được đưa lên hàng thứ yếu sau các yếu tố nhân khẩu học khác khi thúc đẩy sự đa dạng. Có thể là do nhiều người không thực sự nghĩ rằng phân biệt tuổi tác là sai - mặc dù luật pháp Mỹ đã cấm phân biệt đối xử với người lao động trên 40 tuổi kể từ năm 1967.

Phân biệt tuổi tác có liên quan đến sức khỏe thể chất và tinh thần suy yếu, cô lập xã hội, cô đơn, bất ổn tài chính và thậm chí là tử vong sớm. 40 là độ tuổi thường được coi là già hơn ở Thung lũng Silicon, nhưng ở Trung Quốc, mối đe dọa cũng hiện hữu và người lao động nói về "lời nguyền 35", lo sợ rằng ngay cả khi đạt đến độ tuổi đó cũng có thể dẫn đến cơ hội nghề nghiệp giảm sút trong lĩnh vực công nghệ.

Ngay cả với dữ liệu mới, vẫn còn nhiều điều chúng ta không biết. Joanna Lahey, giáo sư chính sách công tại Đại học Texas A&M, người nghiên cứu về phân biệt đối xử theo độ tuổi cho biết báo cáo cho thấy mối tương quan giữa thanh niên và việc làm trong ngành công nghệ, nhưng nguyên nhân chính xác vẫn chưa rõ ràng.

Sự đại diện chậm trễ của những người lao động lớn tuổi có thể xuất phát từ sự phân biệt đối xử trong tuyển dụng, đào tạo hoặc giữ chân. Nhưng điều này cũng có thể cho thấy những người lao động lớn tuổi đang nghỉ hưu trong khi nhiều người trẻ tuổi hơn đang gia nhập lực lượng lao động. "Chúng ta không biết mức độ thực sự của vấn đề và quan trọng là nếu có vấn đề, chúng ta không biết cách khắc phục", Lahey viết trong một email.

Nhưng những đợt sa thải gần đây chỉ làm tăng thêm nghi ngờ về sự phân biệt tuổi tác. Hơn 130.000 nhân viên công nghệ đã bị sa thải trên toàn thế giới trong năm nay, tiếp tục xu hướng bắt đầu từ năm 2022.

John Zeman, một cựu nhân viên của X, khi đó là Twitter, đang kiện công ty sau khi anh bị sa thải khi Elon Musk, khi đó 51 tuổi, tiếp quản vào tháng 11/2022 và cắt giảm nhân viên.

Zeman lúc đó 63 tuổi và đơn kiện của anh tuyên bố rằng 60% nhân viên tại Twitter trên 50 tuổi đã bị cắt giảm trong đợt sa thải, so với 54% nhân viên dưới 50 tuổi.

Một số nhân viên cũ tại IBM cũng đã kiện công ty, cáo buộc những người trên 40 tuổi bị sa thải với tỷ lệ cao hơn những công nhân trẻ tuổi.

John Rizzo, một người đàn ông 60 tuổi, cho biết ông đã dành hai năm qua để nộp đơn xin việc quản lý sản phẩm, nhưng ông cảm thấy tuổi tác là lý do khiến ông vẫn thất nghiệp. Rizzo cho biết ông có 450 phiên bản sơ yếu lý lịch và đã nộp đơn xin việc cho hơn 4.000 công việc.

Ông làm tốt mọi thứ cho tới khi người tuyển dụng biết tuổi của ông. Đó là một rào cản để tìm được một công việc công nghệ mà ông từng làm trong quá khứ. "Thật đau lòng", Rizzo nói. "Và trong một thời gian dài, tôi chỉ nghĩ là do lỗi tại bản thân mình. Tôi nghĩ rằng mình đã làm sai điều gì đó".

Ngoài đang đồng sáng lập công ty khởi nghiệp, Rizzo thừa nhận đang phải kiếm sống thêm bằng nghề… bảo vệ. Rizzo cho biết sự vắng mặt của những người lao động có kinh nghiệm như ông là một mất mát cho các công ty công nghệ. "Thế hệ X đã xây dựng ngành công nghệ", ông nói. "Có rất nhiều giá trị ở đó. Có rất nhiều kinh nghiệm ở đó".

Vấn đề là, theo Daniel Jolles, một nhà nghiên cứu khoa học hành vi thì khi một công việc do những lao động từ nhiều thế hệ cùng kết hợp sẽ mang những người có kiến thức, quan điểm và mạng lưới xã hội khác nhau lại gần nhau.

"Khi chúng ta có sự đa dạng tốt, chúng ta có thể đạt được kết quả năng suất hơn trong điều kiện phù hợp", Jolles nói.

Theo: BI