Theo Tiến sĩ Liu Boren, Chủ tịch Hiệp hội Dinh dưỡng Di truyền và Y học Chức năng Đài Loan (Trung Quốc), ung thư tuyến tụy được coi là “vua trong các loại ung thư” vì rất nhiều lý do. Trong cuộc sống hàng ngày, hầu hết mọi người đều ít quan tâm tới cơ quan nhỏ bé nhưng rất quan trọng này. Nhưng khi phát hiện bệnh thường là giai đoạn muộn, diễn tiến của ung thư tuyến tụy rất nhanh và tỷ lệ tử vong cũng rất cao.
Lấy dẫn chứng thêm, ông cho biết số liệu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) năm 2020, ung thư tuyến tụy là nguyên nhân gây tử vong xếp hàng thứ 7 trong tất cả các loại ung thư trên toàn cầu. Còn tại Hoa Kỳ, trong năm 2021 ước tính có khoảng 60.430 người được chẩn đoán mắc bệnh ung thư tụy và ước tính có khoảng 48.220 người chết vì căn bệnh này. Điều này cho thấy tiên lượng của ung thư tụy rất xấu, trên thực tế tỷ lệ sống trung bình sau 5 năm của ung thư tụy chỉ khoảng 9.3%.
Ung thư tuyến tụy được gọi là “vua trong các loại ung thư” vì khó phát hiện sớm và tỷ lệ tử vong cao (Ảnh minh họa)
Tiến sĩ Liu giải thích rõ hơn: “Lý do khiến ung thư tuyến tụy có tiên lượng xấu so với ung thư tiêu hóa khác là bởi tụy có vị trí đặc biệt ở rất sâu trong ổ bụng, triệu chứng lâm sàng nghèo nàn lại dễ nhầm với bệnh khác nên người bệnh thường được chẩn đoán ở giai đoạn muộn. Tính di căn của ung thư tuyến tụy cũng rất cao.
Hầu hết các bệnh ung thư tuyến tụy khi được chẩn đoán đều đã ở giai đoạn giữa và cuối. Hơn nữa, hiệu quả điều trị đặc biệt kém. Nhiều bệnh nhân ung thư tuyến tụy, ngay cả sau khi phẫu thuật, hóa trị thì khả năng sống sót vẫn có thể kém. Thậm chí từ khi phát hiện tới thời điểm tử vong chỉ vài tháng”.
Như đã nói, một trong những yếu tố khiến ung thư tuyến tụy trở thành “vua trong các loại ung thư” là bởi rất khó phát hiện sớm. Đặc biệt, Tiến sĩ Liu nhấn mạnh rằng các triệu chứng của ung thư tuyến tụy rất dễ bị nhầm lẫn với bệnh về dạ dày, dẫn tới chủ quan và bỏ lỡ thời gian điều trị.
Trong hàng chục năm lâm sàng của mình, Tiến sĩ Liu đã tiếp nhận vô số bệnh nhân đi khám dạ dày rồi bàng hoàng khi nhận kết quả chẩn đoán ung thư tuyến tụy. Gần đây nhất, một người đàn ông 49 tuổi họ Zhang sống tại Đài Bắc (Đài Loan,Trung Quốc) cũng gặp tình trạng tương tự.
Ông này thường xuyên bị đau bụng âm ỉ nhưng cho rằng đó là chứng đau dạ dày. Vì ngoài đau bụng còn có cảm giác chán ăn, cân nặng giảm nhẹ. Nhưng ông chỉ dùng thuốc giảm đau kết hợp với thuốc tiêu hóa mà không đi thăm khám. Một thời gian sau, ông nhận ra da của mình ngày càng vàng đi nên cho rằng tiêu hóa quá kém, trao đổi chất không ổn dẫn tới tích tụ dưới da và quyết định tới bệnh viện khám dạ dày. Thật không ngờ, ông phát hiện ung thư tuyến tụy giai đoạn gần cuối, đã di căn khắp nơi và qua đời chỉ sau hơn 3 tháng.
Để không rơi vào trường hợp đáng tiếc như trên, Tiến sĩ Liu nhắc nhở có 4 triệu chứng của bệnh ung thư tuyến tụy rất dễ bị nhầm lẫn với bệnh dạ dày. Khi gặp phải, tuyệt đối không chủ quan hay tự điều trị mà cần tới bệnh viện thăm khám càng sớm càng tốt sau đây:
Đau bụng trên
Cơn đau bụng do ung thư tuyến tụy thường lan ra vùng thắt lưng, rõ hơn về ban đêm (Ảnh minh họa)
Ngay khi cơn đau bụng trên xuất hiện, phản ứng đầu tiên của mọi người là dạ dày có vấn đề gì đó. Theo Tiến sĩ Liu: “Nguyên nhân rất đơn giản, dạ dày là cơ quan tiêu hóa quan trọng nhất trong cơ thể con người, có cảm giác hiện diện mạnh mẽ. Hơn nữa, tỷ lệ mắc các bệnh về dạ dày rất cao, vì vậy khi xảy ra hiện tượng đau bụng, mọi người sẽ nghĩ đến đầu tiên dạ dày có vấn đề gì không. Nhưng đây cũng có thể là do bệnh nặng khác, ví dụ như ung thư tuyến tụy”.
Đau bụng thường bắt đầu xuất hiện trước khi phát hiện bệnh khoảng 1- 2 tháng và tăng dần theo tiến triển của bệnh, nhưng ban đầu thường chỉ đau thoáng qua vùng thượng vị nên dễ nhầm với viêm dạ dày. Khác với đau dạ dày, đau bụng do ung thư tuyến tụy thường nặng hơn, đau rõ hơn về đêm, dùng thuốc khó giảm và có thể lan xuống vùng thắt lưng. Cơn đau có thể không liên tục nhưng thường nặng hơn sau khi ăn hoặc khi nằm ngửa khiến người bệnh phải nằm tư thế cuộn tròn cho đỡ đau. Đau nhiều ra sau lưng thường gặp khi khối u nằm ở vùng thân hoặc đuôi tụy hơn là vùng đầu tụy.
Thông thường đau bụng trong ung thư tụy xuất hiện từ từ, tăng dần theo tiến triển của bệnh, song cũng có trường hợp người bệnh đột ngột đau một cách dữ dội do u làm tắc ống tụy gây viêm tụy cấp.
Chán ăn và sụt cân
Tuyến tụy là một tuyến tiêu hóa cực kỳ quan trọng trong cơ thể con người nên khi tuyến tụy có vấn đề, chức năng tiêu hóa của người bệnh sẽ không bình thường. Khi nhiều người cảm thấy chán ăn và sụt cân, họ đương nhiên sẽ nghĩ đến dạ dày của mình và cho rằng dạ dày có vấn đề gì đó, đó là nguyên nhân dẫn đến những bất thường về tiêu hóa xảy ra.
“Tuyến tụy cũng có thể gây ra vấn đề tiêu hóa như sụt cân hay chán ăn. Bởi tuyến tụy có thể tiết ra dịch tụy. Nước tụy có chứa amylase, lipase, chymotrypsinogen và các chất khác. Nước tụy là một chất quan trọng giúp thúc đẩy quá trình tiêu hóa protein và chất béo. Vì vậy, nếu có vấn đề với tuyến tụy tuyến tụy, nó cũng sẽ gây chán ăn và giảm cân và dễ bị nhầm lẫn với bệnh dạ dày” - Tiến sĩ Liu nói.
Xuất hiện tình trạng buồn nôn và nôn mửa
Theo giải thích của Tiến sĩ Liu: “Vị trí của tuyến tụy rất đặc biệt, rất gần với dạ dày và tá tràng, ung thư tuyến tụy có thể dễ dàng xâm nhập trực tiếp vào tá tràng. Khi nhiều bệnh nhân được chẩn đoán mắc bệnh ung thư tuyến tụy sẽ phát hiện ra rằng tá tràng bị tắc hoàn toàn, thức ăn không thể đi qua trường hợp này rất dễ gây buồn nôn, nôn mửa. Khi buồn nôn và nôn mửa xảy ra, mọi người sẽ theo bản năng nghĩ rằng dạ dày có vấn đề, nhưng điều này không nhất thiết phải như vậy”.
Nôn ra máu và đi ngoài phân đen
Khi nôn ra máu và đi ngoài phân đen, hầu hết chúng ta sẽ nghĩ ngay tới bệnh dạ dày bởi chúng biểu hiện điển hình của xuất huyết đường tiêu hóa trên. Nhưng Tiến sĩ Liu cho biết: “Thực tế thì loét dạ dày và ung thư dạ dày là những bệnh thường gặp gây xuất huyết đường tiêu hóa trên nhưng xuất huyết tuyến tụy cũng có thể xảy ra.
Triệu chứng buồn nôn, nôn mửa, đi ngoài phân đen của ung thư tuyến tụy rất dễ nhầm lẫn với bệnh dạ dày (Ảnh minh họa)
Ngoài ra còn có thể gây nôn ra máu, đi ngoài phân đen, nguyên nhân là do ung thư tuyến tụy xâm lấn vào tá tràng, hình thành lỗ rò, máu sẽ chảy theo đường rò, biểu hiện là nôn ra máu và đi ngoài phân đen”.
Nguồn và ảnh: Sohu, ETtoday, webMD