Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), ước tính có khoảng 70% dân số thế giới bị đau lưng ít nhất một lần trong đời. Đây cũng là triệu chứng cơ bản của thoái hóa cột sống thắt lưng. Đây là căn bệnh thường gặp ở những người làm công việc văn phòng và hiện ngày càng có xu hướng gia tăng.
Theo thống kê, tại Việt Nam thoái hóa cột sống thắt lưng ở nhóm đối tượng từ 60-69 tuổi lên tới 89%. Trong khi đó tỷ lệ người trong độ tuổi từ 25-45 cũng chiếm đến 30%. Một số còn mắc bệnh trong độ tuổi trẻ hơn nữa. Trung bình tại Việt Nam, bệnh thoái hóa cột sống nói chung chiếm khoảng 35% dân số, trong đó phổ biến nhất là dân văn phòng.
Theo TS.BS Nguyễn Hoàng Long - Phó Trưởng khoa Phẫu thuật Cột sống, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, có nhiều nguyên nhân khác nhau khiến dân văn phòng bị dễ mắc các bệnh lý cột sống nói chung và thoái hóa cột sống nói riêng, tuy nhiên có thể kể đến một số nguyên nhân chính sau:
TS.BS Nguyễn Hoàng Long - Phó Trưởng khoa Phẫu thuật Cột sống, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức
1. Ngồi lâu
Do đặc thù công việc, dân văn phòng thường ngồi làm việc cố định 6-8 giờ mỗi ngày bên máy tính. Điều này gây căng thẳng, giảm tưới máu và dồn áp lực lên các khớp xương, nhất là cột sống thắt lưng dẫn đến tổn thương, căng cơ cạnh cột sống, thoái hóa đốt sống, lâu ngày có thể gây thoát vị đĩa đệm, gai xương hay hội chứng chùm đuôi ngựa.
2. Ngồi sai tư thế
Thói quen ngồi làm việc lâu và ngồi sai tư thế (như cúi khom lưng, ngồi lệch vai, nằm gục trên bàn…) khiến cột sống chịu một áp lực rất lớn. Theo đó, các dây thần kinh bị chèn ép, các cơ làm việc quá tải gây co thắt, dẫn đến cơn đau mỏi lưng và làm tăng nguy cơ thoái hóa cột sống.
Ảnh: Internet
3. Lười vận động
Việc ít đứng dậy đi lại và vận động trong thời gian làm việc kết hợp với thói quen ăn các món ăn vặt không lành mạnh (thức ăn nhanh và đồ uống có đường) cũng khiến xương khớp dân văn phòng bị bào mòn từ từ, dẫn đến tình trạng thoái hóa cột sống sớm.
Thoái hóa cột sống là tình trạng khi các đĩa đệm mất nước, mất dịch nhầy làm cho các đĩa đệm bị xẹp xuống, từ đó làm tăng tải lên các sụn khớp khiến sụn khớp bị bào mòn. Sụn khớp có nhiệm vụ chính là ngăn các xương tiếp xúc, ma sát trực tiếp với nhau, giúp khớp vận động dễ dàng.
Do đó, khi sụn khớp bị bào mòn, các đầu xương đốt sống sẽ trực tiếp ma sát với nhau khi cơ thể vận động và gây viêm, từ đó dẫn đến sưng bao hoạt dịch khớp và khô khớp do dịch khớp tiết ra bị hạn chế.
Cấu tạo của cột sống gồm 33 đốt sống xếp chồng lên nhau. Trong đó:
Dễ bị thoái hóa nhất là các đốt sống L1 – L5 nằm ở khu vực thắt lưng nên còn được gọi là thoái hóa cột sống thắt lưng. Đoạn đốt sống C5 – C7 cũng rất dễ bị thương tổn dẫn đến bào mòn. Tình trạng này gọi là thoái hóa cột sống cổ.
Ngoài ra, tuy không thường xảy ra nhưng các đốt sống ngực (T1 – T12) vẫn có nguy cơ bị thoái hóa.
Hầu hết bệnh nhân thoái hóa cột sống đều có biểu hiện đau nhức khó chịu. Tuy nhiên, tùy theo vị trí đốt sống bị thoái hóa mà các cơn đau ở mỗi trường hợp sẽ không giống nhau. TS.BS Nguyễn Hoàng Long đã chỉ rõ triệu chứng nhận biết ở 2 vị trí mắc bệnh phổ biến của bệnh như sau:
1. Thoái hóa cột sống thắt lưng
- Đau nhức vùng lưng: Người bệnh thường cảm thấy đau ở vùng lưng, đây là triệu chứng phổ biến nhất ở những người bệnh thoái hóa cột sống thắt lưng. Các cơn đau sẽ dữ dội hơn khi thời tiết thay đổi thất thường hoặc khi người bệnh hoạt động gắng sức.
Ảnh: Internet
- Tê bì chân: Thoái hóa cột sống thắt lưng sẽ gây nên tình trạng tê bì ở cả 2 chân. Triệu chứng gây khó khăn trong hoạt động thường ngày của người bệnh.
- Vận động hạn chế: Thoái hóa cột sống thắt lưng gây ra những chèn ép lên dây thần kinh vận động.
2. Thoái hóa đốt sống cổ
- Khu vực cổ, vai, lưng trên và lưng giữa (đôi khi) đau nhức khó chịu. Khi bệnh trở nặng, cơn đau còn có thể lan xuống cánh tay, bàn tay và thậm chí là các ngón tay.
- Ngoài ra, bệnh nhân cũng có thể bị đau đầu thường xuyên.
Khi gặp các triệu chứng trên, người bệnh cần đến các cơ sở y tế khám và điều trị. Lưu ý, các đối tượng thường xuyên ngồi lâu và ít vận động như dân văn phòng cần biết chăm sóc cột sống đúng cách, chủ động đi khám khi có dấu hiệu đau lưng bất thường.