22 lít chế phẩm máu và 26 giờ căng thẳng của các y bác sĩ để giành lại sự sống cho một con người

Ngày 20/2, bệnh nhân nam. V.V.T 64 tuổi ở Hà Nội gặp tai nạn giữa xe máy và ô tô trên đường di chuyển về nhà. Ông T bất tỉnh ngay tại chỗ. Trên người ông T có nhiều vết thương vùng đầu, tay và chân.

Đặc biệt phần đùi phải của ông T biến dạng, dập nát, máu không ngừng chảy, gãy hở 1/3 trên xương đùi phải. Da đầu vùng thái dương đỉnh trái có vết thương rách dài 6cm, sưng nề. Huyết áp và mạch không đo được. Da niêm mạc nhợt nhạt, đầu chi lạnh. Không thấy có biến dạng vùng lồng ngực, thành bụng không có phản ứng, không thấy chảy máu và dịch từ tai và mũi. Bệnh nhân ngừng tuần hoàn ngoại viện, sốc mất máu, đa chấn thương.

TIẾP NHẬN CẤP CỨU

13h55: Khi các nhân viên khoa Cấp cứu đang tất bật khám cho các bệnh nhân tại khu tiếp nhận, xe cứu thương lao lên sảnh cùng tiếng còi vang lên chói tai báo hiệu tình huống khẩn cấp. Xe cứu thương khựng lại ở sảnh Khoa Cấp cứu.

Ngay lập tức, Bác sĩ Phan Văn Mạnh và Bác sĩ Phạm Thúy Nga từ Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, vội vàng chạy ra tiếp nhận đưa ngay người bệnh xuống giường và khẩn trương đánh giá tình trạng của bệnh nhân.

“Ép tim ngay! Chuẩn bị đặt ống nội khí quản!” – Giọng bác sĩ Mạnh ra lệnh dứt khoát. Không nói thêm lời nào, toàn bộ đội ngũ y bác sĩ trong Khoa Cấp cứu ngay lập tức hành động. Một điều dưỡng ngay tức thì leo lên giường, dùng hai tay ép mạnh lên lồng ngực bệnh nhân đều đặn và dứt khoát. Một điều dưỡng khác nhanh chóng tiêm Adrenaline vào thẳng tĩnh mạch của bệnh nhân. Hai bác sĩ phụ trách đặt ống nội khí quản nhanh chóng được triển khai (ống thở đặt từ miệng vào khí quản để duy trì hô hấp) đồng thời bóp bóng thở cho bệnh nhân. Thêm hai điều dưỡng nữa hỗ trợ tiêm thuốc, đặt truyền dịch và hỗ trợ cấp cứu. Cùng lúc đó, y lệnh truyền khối hồng cầu khẩn cấp được đưa ra.

NGỪNG TUẦN HOÀN LẦN THỨ 1

1 phút… 2 phút… 3 phút….

Tất cả ánh mắt dán chặt vào màn hình monitor. Một đường thẳng lạnh lẽo kéo dài trên máy đo nhịp tim.

"Tiếp tục ép tim!" – Bác sĩ Trần Văn Bắc, Phó trưởng Khoa Cấp cứu ra y lệnh to, dứt khoát, giọng đầy kiên định.

Đến phút thứ ba, một tia hy vọng đã tới. Bệnh nhân bắt đầu có nhịp tim, tuy yếu ớt nhưng đang dần hồi phục. Cả ê-kíp ánh mắt bừng lên hy vọng. Không một ai ngơi tay, tất cả vẫn tiếp tục duy trì nhịp thở nhân tạo, cầm máu và nhanh chóng đưa bệnh nhân di chuyển sang khoa Chẩn đoán hình ảnh chụp CT sọ não, cột sống cổ, ngực và bụng và khẩn trương đưa thẳng lên phòng mổ cấp cứu.

TẠI PHÒNG MỔ CẤP CỨU

14h45: Một ê kíp đặc biệt do Bác sĩ Hoàng Mạnh Hà, Trưởng Khoa Ngoại chấn thương chỉnh hình và thần kinh cột sống và Bs Phạm Đức Chính phụ trách khoa Gây mê cùng hai chuyên gia về vi phẫu thuật tạo hình (TS Dương Mạnh Chiến và BS Nguyễn Ngọc Linh) và hai chuyên gia về chấn thương sọ não của bệnh viện  (Bác sĩ Tạ Việt Phương, Bác sĩ Nguyễn Quang Thành) đã có mặt.

Cả ê kíp nhanh chóng kiểm tra kỹ và xử trí những tổn thương. Vùng đùi dập nát nghiêm trọng, động mạch khoeo chân phải đứt lìa khiến máu chảy không ngừng. Bệnh nhân được truyền liên tục 8,2 lít máu ngay từ khi cấp cứu và trong suốt quá trình mổ. Mạch máu lớn được kẹp cầm máu, cố định ngoại vi xương đùi bằng khung cố định. Bác sĩ Chiến và bác sỹ Linh (kíp phẫu thuật mạch máu) nhanh chóng nối động mạch khoeo chân phải, xử trí phần mềm dập nát và cầm máu cho bệnh nhân. Vùng đầu vết thương rách róc da sát phần xương 4 cm được bác sĩ Phương và bác sĩ Thành kiểm tra kỹ, khâu băng cố định. 

NGỪNG TUẦN HOÀN LẦN THỨ 2

18h15: Bệnh nhân được đưa lên Trung tâm Hồi sức tích cực theo dõi chặt chẽ sau mổ. Tưởng chừng mọi việc diễn tiến suôn sẻ, nhưng ngay lúc này bệnh nhân rơi vào tình trạng mạch và huyết áp về 0, SpO2 không đo được, đồng tử giãn 2 bên, phản xạ ánh sáng yếu. Da niêm mạc người bệnh trắng nhợt, toàn thân lạnh toát. Vị trí vùng đùi sau phẫu thuật máu thấm ra vùng chân đinh. Bệnh nhân T xuất hiện khối máu tụ dưới da đầu vùng thái dương đỉnh trái. Người bệnh lại xuất hiện ngừng tuần hoàn lần 2, nguy cơ tử vong rất cao do sốc mất máu, đứt động mạch khoeo chân phải.

Các bác sĩ Trung tâm Hồi sức tích cực lập tức triển khai bóp bóng nội khí quản, tăng liều vận mạch Adrenalin, tiến hành cấp cứu ngừng tuần hoàn, đặt catheter động mạch theo dõi huyết áp liên tục và truyền máu tối cấp. Rất may mắn nhịp tim đã đập trở lại.

20h00: Mạch và huyết áp của bệnh nhân T tạm thời ổn định trở lại, tình trạng chảy máu qua vết mổ vẫn tiếp diễn, băng ép không cầm được do rối loạn đông máu. Ngay lập tức một cuộc hội chẩn liên khoa được diễn ra nhanh chóng và quyết định buộc phải cắt cụt chân phải để cầm máu gấp nhằm cứu sống bệnh nhân.

20h20: ông T được đưa lên phòng mổ cấp cứu lần 2. Các bác sĩ rất trăn trở nhưng cuối cùng vẫn buộc phải cắt cụt 1/3 trên đùi phải, khâu cầm máu và tiếp tục truyền máu khẩn cấp.

23h17: Quay trở lại Trung tâm Hồi sức tích cực sau khi rời phòng mổ, bệnh nhân T tiếp tục được theo dõi sát huyết động và lúc này liều vận mạch được giảm dần. Tình trạch mạch và huyết áp có xu hướng cải thiện hơn.

1h30 ngày thứ 2: Bệnh nhân T được chỉ định lọc máu cấp cứu liên tục qua đường vào catheter tĩnh mạch đùi phải.

3h30 ngày thứ 2; bệnh nhân tiếp tục được truyền thêm 2 đơn vị khối hồng cầu 250ml, 2 túi huyết tương tươi và 2 túi khối tiểu cầu 4 đơn vị. Bệnh nhân được theo dõi sát sao từng phút để phòng trường hợp bất thường.

THÀNH QUẢ CỦA SỰ NỖ LỰC

Sau 6 ngày điều trị tích cực và truyền tổng cộng hơn 22 lít các chế phẩm máu, ông T đã qua cơn nguy kịch và dần hồi phục. Đây là thành quả của sự phối kết hợp chặt chẽ, ăn ý của toàn bộ cán bộ y bác sĩ liên các khoa gồm: Khoa Cấp cứu, Khoa Gây mê, Khoa Ngoại chấn thương chỉnh hình và thần kinh cột sống, Trung tâm Hồi sức tích cực, Khoa Huyết học truyền máu, Khoa Vi sinh, Khoa Hoá sinh, Khoa Chẩn đoán hình ảnh và hơn hết là sự chỉ đạo sát sao của Ban Lãnh đạo bệnh viện đã giành lại sự sống đầy ngoạn mục cho bệnh nhân.