Ý nghĩa thực sự của ngày rằm tháng 10 Âm lịch hàng năm

Giữa rất nhiều ngày rằm quen thuộc trong năm, rằm tháng 10 thường trôi qua nhẹ nhàng, không có những nghi lễ lớn, cũng chẳng gắn với câu chuyện huyền bí nào. Thế nhưng, trong văn hoá dân gian, đây lại là một ngày rằm mang nhiều ý nghĩa hơn người ta tưởng - một dấu mốc khép lại mùa màng, mở ra nhịp sống cuối năm.

Rằm tháng 10 Âm lịch còn được gọi là Tết Hạ Nguyên, Tết Cơm mới, Tết Song Thập hay Tết Trùng Thập. Với người nông dân ở một số miền quê, ngoài cúng rằm như bình thường, ngày này còn là ngày ăn mừng và cảm ơn đất trời, thần linh, tổ tiên đã ban cho một vụ mùa bội thu.

Sau mùa gặt, người ta nấu bát cơm đầu tiên từ lúa mới để dâng lên gia tiên, vừa là lời cảm tạ trời đất, vừa là sự trân trọng những gì mình đã vun trồng suốt một năm. Không rộn ràng như Tết Nguyên đán hay Tết Trung thu nhưng cảm giác sum vầy, ấm áp thì không kém phần trọn vẹn.

Lễ cúng nếu có thường rất giản dị với vài món mặn, chút hoa quả, bát cơm mới,… Tất cả đều hướng về ý nghĩa kết thúc, báo cáo một mùa vụ đã xong và mong bình an cho những tháng còn lại.

Vì tính chất nhẹ nhàng đó, rằm tháng 10 không có nhiều kiêng kỵ. Người xưa chỉ lưu ý vài điều nhỏ như không đặt đồ cúng quá lâu qua đêm vì thời tiết dễ ẩm lạnh hoặc không bày lễ quá cầu kỳ. Điều quan trọng nhất vẫn là sự thành tâm, không phải mâm cao cỗ đầy.

Với ý nghĩa này, ngày rằm tháng 10 vì thế mà trở thành một khoảnh khắc bình yên hiếm hoi. Không xô bồ, không áp lực nghi thức, chỉ đơn giản là dịp để mỗi gia đình cảm tạ tổ tiên, nhìn lại quãng thời gian đã qua và mong đợi những điều tốt đẹp trong thời gian tới. Sau cùng, giữa guồng quay cuối năm bận rộn, đôi khi chính những khoảnh khắc giản dị như thế này lại mang tới cảm giác an yên nhất.

(Tổng hợp)